Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
портIм. порт;
марскі́ п. — морско́й порт
портII (род.по́рту) м. льняна́я (бума́жная) ткань
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Прутэ́ ’дыван, вытканы з самаробных нітак’ (дзятл., Сцяшк. Сл.). Відавочна, з *портэ́, параўн. палес.пуртяны́ ’з порту’ (Уладз.) у выніку перастаноўкі гукаў. Далей гл. порт.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нафтага́вань
(ад нафта + гавань)
частка порту, прызначаная для стаянкі суднаў, што перавозяць нафтапрадукты.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Партве́йн ’гатунак моцнага вінаграднага віна’ (ТСБМ). З рус.портве́йн ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 80), дзе праз ням.Portwein з англ.portwine ’віно з Порту’ (Клюге-Гётце, 453; Фасмер, 3, 335).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Спадні́ца, дыял.спані́ца, сподні́ца, ‘жаночае адзенне, а таксама частка сукенкі ад таліі ўніз’ (ТСБМ, Касп., Байк. і Некр., Шымк. Собр., Федар. 4, Ян., Сл. ПЗБ, ТС). Да сподні < спод (гл.) з суф. ‑іц(а). З іншымі суфіксамі: спо́дне ‘бялізна’ (Сл. Брэс.), спадняк ‘хатняя спадніца з порту’ (Інстр. 1), спо́днік ‘сподняя спадніца’ (Жд. 1, Сцяшк.). Параўн. ісподнік. Спадніца, лічачы па акцэнтуацыі, можа быць запазычаннем з польск.spódnica ‘тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адміралце́йства
(ад адмірал)
1) міністэрства ваенна-марскога флоту ў Англіі;
2) цэнтр ваеннага караблебудавання ў царскай Расіі;
3) уст. тэрыторыя порту з верфямі, майстэрнямі і складамі для абслугоўвання ваенна-марскога флоту.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
порт1, ‑а, М порце, м.
Спецыяльна прыстасаванае месца для стаянкі, пагрузкі, разгрузкі і рамонту суднаў. Хутка з-за гары, што ўзвышалася на левым беразе над самай вадой, вынырнуў вялікі порт і горад.Шамякін.Я бачыў не раз, як буруны ўставалі І з мора спяшаліся ў порт караблі.Лужанін.// Прыморскі горад з такім спецыяльна прыстасаваным месцам для стаянкі, пагрузкі, разгрузкі і рамонту караблёў. Велізарныя порты, такія, як Адэса і Марыупаль, маюць сувязь з усімі краінамі свету.«Беларусь».
[Фр. port.]
порт2, ‑у, м.
Льняная або баваўняная тканіна. Кашуля шырокая з порту, Лапці з пяньковых абор, У шапцы салдацкай падзёртай Ходзіць па вёсцы Прахор.Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
АЛМЕ́ЙДА-ГА́РЭТ
(Almeida Garrett Жуан Баптышта да Сілва Лейтан ды (da Silva Leitão; 4.2.1799, г.Порту, Партугалія — 9.12.1854),
партугальскі пісьменнік. Прыхільнік дэмакр. канстытуцыі, у 1823 вымушаны эмігрыраваць. Пазней — дыпламат і дэпутат парламента. Заснавальнік прагрэс.-рамант. кірунку ў партуг. л-ры (паэмы «Камоэнс», 1825, «Дона Бранка», 1826; зб-кі лірычных вершаў «Кветкі без пладоў», 1845; «Апалае лісце», 1853). У цэнтры рамана «Арка святой Ганны» (ч. 1—2, 1845—51) і драм «Аўту Жыла Вісентэ» (1838), «Збройнік з Сантарэма» (1841), «Брат Луіж ды Сауза» (1844) — эпізоды нац. гісторыі.