вы́бліснуць сов. показа́ться, заблесте́ть, блесну́ть; (об огне, огнях — ещё) вспы́хнуть, взблесну́ть;

з-за хмар ~нула со́нца — из-за туч показа́лось (заблесте́ло) со́лнце;

~нула по́лымя стрэ́лу — вспы́хнуло (блесну́ло, взблесну́ло) пла́мя вы́стрела

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

абня́ць сов.

1. (заключить в объятия) обня́ть;

2. перен. охвати́ть, обня́ть, объя́ть;

а. по́зіркам навако́лле — охвати́ть (обня́ть, объя́ть) взгля́дом окре́стности;

по́лымя ~няло́ ўвесь домпла́мя охвати́ло (о́бняло, объя́ло) весь дом

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

я́ркий

1. я́ркі; (о пламени — ещё) зы́ркі;

я́ркий свет я́ркае святло́;

я́ркие кра́ски я́ркія фа́рбы;

я́ркое пла́мя я́ркае (зы́ркае) по́лымя;

2. перен. я́ркі, яскра́вы;

я́ркий тала́нт я́ркі та́лент;

я́ркий приме́р я́ркі (яскра́вы) пры́клад.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

По́лымя ’агонь, які ўзнімаецца над тым, што гарыць’ (ТСБМ), по́лымʼе, по́ломʼе ’тс’ (ТС), сюды ж по́лань (Сл. ПЗБ), по́лынь ’тс’ (Нар. сл.), ст.-бел. поломѧ (XVI ст.). Укр. по́лумʼя, рус. поломя, по́лымя, пламя, польск. płomień, н.-луж. płomje, в.-луж. płomjo, чэш. plamen, славац. plameň, славен. plámen, серб.-харв. пла̏мен, балг. пла́мен, пла́мък, плам, ст.-слав. пламы, пламень. Прасл. *polmy, *polmenь: аснова *polmen‑ (дзе ‑men‑ — суфікс, параўн. пол ’полымя’ (Сл. ПЗБ)), ад *polti, *polěti ’палаць’ (гл. пала́ць); роднаснае літ. pelenaĩ ’попел’, лат. pę́lni ’тс’, ст.-прус. pelanno, літ. pelẽnė ’ачаг’, магчыма, таксама алб. pjalmë ’слуп пылу’ (Фасмер, 3, 273). Паводле Карскага (1, 254), формы з ‑лы‑ другасныя, у выніку аналогіі да слоў тыпу блыха́.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

обня́ть сов.

1. абня́ць, мног. паабніма́ць, паабдыма́ць;

2. перен. (охватить) ахапі́ць; (окутать) агарну́ць; (овладеть) апанава́ць;

пла́мя о́бняло дом по́лымя ахапі́ла дом;

обня́ть взгля́дом окре́стности ахапі́ць по́зіркам навако́лле;

3. перен. (постичь) ахапі́ць, абня́ць;

обня́ть умо́м ахапі́ць (абня́ць) ро́зумам; см. обнима́ть;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вы́бухнуць сов.

1. взорва́ться;

2. (устремиться наружу) вы́рваться;

по́лымя з ды́мам ~нула з пе́чыпла́мя с ды́мом вы́рвалось из пе́чи;

3. (внезапно возникнуть, с силой проявиться) вспы́хнуть, разрази́ться;

~нула забасто́ўка — вспы́хнула забасто́вка;

~нула вайна́ — разрази́лась война́;

4. прост. (вывалить, вылить сразу) вы́бухнуть;

в. ваду́ з вядра́ — вы́бухнуть во́ду из ведра́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вы́рвацца сов.

1. прям., перен. вы́рваться;

в. з рук — вы́рваться из рук;

в. з-пад прыгнёту — вы́рваться из-под гнёта;

2. (стремительно выйти наружу) вы́рваться;

по́лымя ~валася з ко́мінапла́мя вы́рвалось из трубы́;

стогн ~ваўся з грудзе́й — стон вы́рвался из груди́;

3. (отделиться) вы́рваться, оторва́ться; (выскользнуть, выпасть) вы́дернуться;

гу́зік ~ваўся — пу́говица вы́рвалась (оторвала́сь);

цвік ~ваўся — гвоздь вы́дернулся

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пыл м.

1. запа́л, -лу м.; (рвение, усердие) заўзя́тасць, -ці ж., стара́ннасць, -ці ж., шчы́расць, -ці ж.;

ю́ношеский пыл юна́цкі запа́л;

уме́рить свой пыл стрыма́ць свой запа́л;

2. (сильный жар) уст., обл. жар, род. жа́ру м.; (пламя) по́лымя, -мя ср.;

в пылу́ (сраже́ния, би́твы и т. п.) у гара́чцы (бо́ю і да таго́ падо́бнае);

с пы́лу, с жа́ру з по́лымя, з жа́ру;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

агарну́ць сов.

1. оку́тать;

а. пле́чы ху́сткай — оку́тать пле́чи платко́м;

2. обня́ть, охвати́ть;

а. рука́мі — обня́ть рука́ми;

3. (о заботах) одоле́ть;

4. (каго) (о чувствах) овладе́ть (кем), охвати́ть, объя́ть; погрузи́ть (во что);

5. перен. оку́тать; (мраком, тьмой — ещё) покры́ть;

ноч ~ну́ла зямлю́ — ночь оку́тала зе́млю;

6. обня́ть, охвати́ть;

по́лымя ~ну́ла ўвесь домпла́мя охвати́ло весь дом;

7. (разместиться вокруг) окружи́ть; обсе́сть;

8. см. абгарну́ць 2

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ахапі́ць сов.

1. обхвати́ть, охвати́ть;

а. рука́мі ствол дрэ́ва — обхвати́ть рука́ми ствол де́рева;

2. перен. охвати́ть; (о пламени и т.п. — ещё) обнять, объять; (взглядом — ещё) оки́нуть;

по́лымя ~пі́ла домпла́мя охвати́ло (о́бняло) дом;

а. по́глядам мясцо́васць — охвати́ть (оки́нуть) взгля́дом ме́стность;

3. перен. (понять) охвати́ть, пости́чь, объя́ть;

а. ро́зумам — охвати́ть (пости́чь, объя́ть) умо́м;

4. перен. (наполнить целиком) охвати́ть, овладе́ть, объя́ть;

страх ~пі́ў мяне́ — страх охвати́л меня́ (овладе́л мно́ю);

5. (включить в круг действия, влияния) охвати́ть;

а. шыро́кія слаі́ насе́льніцтва — охвати́ть широ́кие слои́ населе́ния;

6. (зайти с фланга) охвати́ть;

а. пра́вы фланг праці́ўніка — охвати́ть пра́вый фланг проти́вника

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)