subm, f -n, -n паве́шаны, -ая, пакара́ны, -ая сме́рцю
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
уда́вленникпрост. заду́шаны, -нага м., уду́шаны, -нага м.; (висельник) ві́сельнік, -ка м., паве́шаны, -нага м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Вісельнік ’павешаны’ (БРС; КЭС, лаг.); ’варты шыбеніцы’ (Нас., Шат.), вісяльнік ’нядобры чалавек’ (Жд., 2). Укр.вішальник, рус.висельник, ст.-рус.висѣльникъ ’варты шыбеніцы’ (з XVII ст.). Відавочна, паходзіць ад viselʼь і суф. ‑nikъ; параўн. славен.víselj ’жолуд (у загадцы)’ < vis‑ěti і суф. ‑elʼь.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
папераджа́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які папярэджвае каго‑, што‑н. аб чым‑н., служыць для перасцярогі ад чаго‑н. У шэрай перадранішняй цішыні бухнула некалькі папераджальных стрэлаў.Навуменка.На скрыжаваннях [вуліц] павешаны папераджальныя знакі для шафёраў.Беразняк.Карп Маеўскі кінуў на пляменніцу папераджальны позірк.Шамякін.
2. Які папярэджвае жаданні, намеры каго‑н., паслужлівы. Папераджальныя адносіны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ви́сельникуст.
1.(повешенный)паве́шаны, -нага м., ві́сельнік, -ка м., шы́бенік, -ка м.;
2.(негодяй) бран. шы́бенік, -ка м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шы́бенікм
1. (павешаны) Gehängte (sub) m -n, -n; Gehénkte (sub) m, -n, -n;
2.разм (галаварэз) Gálgenvogel m -s, -vögel, Halúnke m -n, -n;
◊ гу́мар шы́беніка Gálgenhumor m -s
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
hanging
[ˈhæŋɪŋ]1.
n.
1) сьмерць праз паве́шаньне
2) often pl. драпіро́ўка f. (што́ры, фіра́нкі)
2.
adj.
1) a hanging offence — злачы́нства, яко́е вымага́е паве́шаньня
2) паве́шаны, падве́шаны (ля́мпа)
3) падве́сны
hanging bridge — падве́сны мост
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Ато́рва ’вісус, гультай’ (Нас., Гарэц., Бяльк., Юрч.). Рус.маск.оторва, оторвиголова ’тс’. Параўн. сарвігалава; рус.сорванец, сорвиголова, укр.урвиголова, урвитель, зірвиголова. Паралелі шыбенік ’нягоднік’ (< ’павешаны’), укр.шибеник ’гультай’, польск.wisus, магчыма, рус.повеса з аналагічным пераасэнсаваннем даюць магчымасць прыняць як дапушчальнае этымалагічнае тлумачэнне Насовіча, 377: «нібы сарваўся з шыбеніцы». Магчыма і іначай: параўн. рус.сорваться с цепи, бел.дыял.сарвілаўшчына ’беднасць з-за ляноты’; рус.хоть голову оторви і інш. Так ці інакш аторва, сарвігалава адлюстроўваюць корань дзеяслова рв‑аць (гл.), у дадзеным выпадку з прэфіксам ато‑ (*otъ‑); утворана слова як бязафіксны назоўнік ад дзеяслова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шы́бенік, ‑а, м.
1. Пакараны смерцю праз павешанне; павешаны на шыбеніцы. Як той і шыбенік, на сценцы Вісіць скрыпка на цвіку.Бядуля.
2.Разм. Свавольнік, балаўнік, гарэза. [Сын] у мяне такі ўжо шыбенік, забаўку знайшоў — у дзверы стукаць, — апраўдвалася маці.Сачанка.// Бандыт, якога чакае шыбеніца; галаварэз. — Што ты робіш, шыбенік! — нема загаласіў стары.Корбан.— Трэба было затрымаць тут гэтага шыбеніка і — аман.Бажко.Самога Яўхіма Халусту не спыніў бы Лявон, і бо баяўся былога панскага аканома. Не спыніў бы і яго малодшага сына Мікалая — шыбеніка і злодзея.Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)