*Млі́чавы, млічо́ві ’які млее, убачыўшы кроў’, ’слабы, невынослівы’ (Нікан.). Да польск. mdleć ’слабець’, mdły ’слабы, бяссільны’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Махаме́ла, мохаме́ла ’павольны, непаваротлівы чалавек’ (ТС). З укр. хаму́ла ’тс’ з прэфармантам ма‑. Параўн. укр. махаму́ла ’цяльпук, мяла’ (Нікан.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Про́валь, про́вэль ’прорва, бездань’ (Нас., Нікан.). Рус. прова́ль ’тс’. Дэрыват ад правалі́ць(ца) з суф. ‑ь. Гл. яшчэ права́лле.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пе́кавіца (пэ́ковыца) ’пякотка’ (усх.-палес., Нікан.) — утворана ад пек‑ці (прасл. *pekti), пячы́ (гл.) і суф. з адцягненным значэннем ‑авіца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Мярва́ 1, мэрви, мерай ’іл’ (Нікан.; лельч., Нар. лекс.). Да мёрва©.
◎ *Мярва́ 2, ельск., нараўл., браг. мерей ’памяты, зблытаны лён’ (ЛАПП). Да мёрва 2 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
По́круць ’помесь паляўнічага сабакі з дварняком’ (Жыв. НС), по́круч ’дзіця ад бацькоў розных нацыянальнасцей’ (Нікан.). Укр. по́круч ’помесь’, польск. pokurcz ’помесь’. Да по- і круціць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Монькала, мо́нькало ’проська, канькала’ (Нікан.). Утворана ад монькать ’канькаць’. Магчыма, узыходзіць да moliti ’прасіць’ > *moljati ’упрошваць’, у якім lʼ > nʼ з дадаваннем суфікса ‑k‑ па тыпу канькаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ёўчык ’сініца (?)’ (Мат. Гом.). Укр. йовчик ’камянка з сямейства драздоў (Oenathe Oenathe)’ (Нікан.). Магчыма, звязана па паходжанню з укр. назвамі івалгі ева, века (параўн. Ніканчук, БЛ, 5, 1974, 66).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вы́крут ’хітрыкі’ (БРС, КТС, Гарэц., Др.-Падб.); ’буралом’ (Нікан.). Рус. вы́крут ’дзеянне па дзеяслову выкрутить’, укр. ви́крут ’хітрыкі’, польск. wykręt ’тс’. Бязафікснае вытворнае ад выкруціць (гл. круціць) (Шанскі, 1, В, 225).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ро́йла ’нязграбны, неакуратны чалавек’ (Юрч.), укр. дыял. ро̂йло ’бялізны, тоўсты, сыты, тлусты чалавек ці жывёла’ (Нікан.). Да папярэдняга слова ройка 3 (гл.). Параўн. і ро́іла (гл.), усх.-бел. ро́йла ’непарадак’ (Яўс.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)