прама́заць¹, -ма́жу, -ма́жаш, -ма́жа; -ма́ж; -ма́заны; зак., што.
Усюды старанна змазаць, намазаць.
П. усе часткі машыны.
|| незак. прама́зваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ма́сленный ма́заны (пама́заны) ма́слам (але́ем); ма́слены; см. ма́слить.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ма́занный прич., ма́заный прил.
1. ма́заны;
2. (выпачканный) запэ́цканы; вы́мазаны;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́мазаць, -мажу, -мажаш, -мажа; -маж; -мазаны; зак., што.
1. Намазаць, нацерці чым-н., што фарбуе.
В. печ глінай.
2. у што. Запэцкаць, замазаць (разм.).
В. адзенне ў дзёгаць.
|| незак. выма́зваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разма́заць, -ма́жу, -ма́жаш, -ма́жа; -ма́ж; -ма́заны; зак., што.
1. Разнесці, расцерці па якой-н. паверхні, мажучы, пэцкаючы яе.
Р. гразь па падлозе.
2. перан. і без дап. 3 лішнімі падрабязнасцямі, адступленнямі расказаць, апісаць што-н. (разм.).
|| незак. разма́зваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
падма́заць, -ма́жу, -ма́жаш, -ма́жа; -ма́ж; -ма́заны; зак.
1. што. Памазаць знізу або злёгку.
П. падшыпнікі.
П. скавараду.
2. перан., каго (што). Даць каму-н. хабар (разм.).
Не падмажаш — не паедзеш (прыказка).
|| незак. падма́зваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. падма́званне, -я, н. і падма́зка, -і, ДМ -зцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перама́заць, -ма́жу, -ма́жаш, -ма́жа; -ма́ж; -ма́заны; зак.
1. каго-што. Зрабіць брудным, запэцкаць.
П. рукі чарнілам.
2. што. Замазаць, намазаць зноў або ўсё, многае.
П. аконныя рамы.
П. усе падшыпнікі салідолам.
|| незак. перама́зваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. перама́званне, -я, н. і перама́зка, -і, -зцы, ж. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абма́заць, -ма́жу, -ма́жаш, -ма́жа; -ма́ж; -ма́заны; зак., каго-што.
1. Пакрыць, намазаць якім-н. рэчывам.
А. сцены глінай.
2. Забрудзіць, запэцкаць.
А. рукі фарбай.
|| незак. абма́зваць, -аю, -аеш, -ае.
|| звар. абма́зацца, -ма́жуся, -ма́жашся, -ма́жацца; -ма́жся; незак. абма́звацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. абма́зка, -і, ДМ -зцы, ж. (да 1 знач.) і абма́званне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Omnes homines aequales sunt
Усе людзі аднолькавыя.
Все люди одинаковы.
бел. Адзін ‒ васемнаццаць, а другі ‒ без двух дваццаць. Адным мірам мазаны. Што ўсяму міру, тое і бабінаму сыну. Сонца свеціць усім роўна.
рус. И за синим морем горох не под печью сеют. Одним ми ром мазаны. Одного поля ягода.
фр. Tous les hommes sont pétris de la même argile (Все люди созданы из одной и той же глины).
англ. All are tarred with the same brush (Одной кистью мечены).
нем. Überall bäckt man das Brot im Ofen (Везде пекут хлеб в печи).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Ма́за 1 ’каламазь’ (бераст., Сцяшк. Сл.). Аддзеяслоўнае ўтварэнне з суф. ‑а (Слаўскі, SP, 1, 59). Да ма́заць (гл.).
Ма́за 2 ’капрызніца, песта’ (ТС). Утворана аналагічна, як папярэдняе. Параўн. яшчэ палес. ма́зя ’тс’, ’плакса’; тураўск. мазаны ’збалаваны, спешчаны’ (ТС) адпавядае чэш. mazna ’распешчаная жанчына’, серб.-харв. ма́зница ’тс’, чэш. rozmazlenec ’пястун’. Як і чэш., палес. лексемы — да ма́заць, чэш. mazati se з экспрэсіўным адценнем, серб.-харв. ма́зити ’патураць’, ’ліслівіць, дагаджаць’. Сюды ж ма́зацца ’песціцца, капрызіць’, ма́заць ’патураць’ (ТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)