По́вар ’кухар’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ), по́варка ’кухарка’ (Нас.), ст.-бел. поварь ’кухар’ (Сл. Скар.). Укр. по́вар, рус. повар ’тс’, ’той, хто падае пачастунак удзельнікам вясельнага паязду’, пова́рнік ’кухар’, польск. powar ’тс’. Ад по- і варыць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

по́вар ку́хар, -ра м., по́вар, -ра м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

куха́рыць

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. куха́ру куха́рым
2-я ас. куха́рыш куха́рыце
3-я ас. куха́рыць куха́раць
Прошлы час
м. куха́рыў куха́рылі
ж. куха́рыла
н. куха́рыла
Загадны лад
2-я ас. куха́р куха́рце
Дзеепрыслоўе
цяп. час куха́рачы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

таўсташы́і, ‑яя, ‑яе.

Які мае тоўстую шыю. Толькі кухар таўсташыі з ім [Сымонам] бы трошкі падружыў. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

kucharz

м. кухар, повар

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

по́вар, ‑а, м.

Спецыяліст па прыгатаванню ежы; кухар. Рота вячэрала тады ўсмак, і ўсе партызаны хвалілі повара. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Küchenchef

[-ʃεf]

m -s, -s ста́ршы ку́хар

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

куліна́р

(лац. culinarius = кухонны)

вопытны, умелы кухар.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

ксці́цца, кшчуся, ксцішся, ксціцца; незак.

Разм. Хрысціцца. Час ад часу кухар шаптаў «Вочча наш», ксціўся-маліўся, абціраў пот і маўкліва, старанна смажыў, перчыў, паліваў... Гарэцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кок

(англ. cook, гал. kok)

кухар на судне.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)