◎ Ко́кашкі: на кокашках ’на кукішках’ (Федар. рук.). Гл. кукішкі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

níederhocken

vi (s) прысе́сці на ку́кішкі

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

kucać

незак. прысядаць, сядаць на кукішкі

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

*Ка̀кешы, кокешы ’калені’ (Федар. Рук.). У тэксце: «Торяна на печэ кокешы задзерла». Дакладных адпаведнікаў быццам бы няма (калі дэфініцыя правільная). Думаецца, тут мясцовае ўтварэнне ад паліморфнай формы лексемы са значэннем ’кукішкі’. Бліжэйшай роднаснай формай (і тэрытарыяльна блізкай) з’яўляецца воран. какошкі, маст. кокашки, кокашы, дзятл. кокішкі. Тут семантычны пераход кукішкі > калені, які цяжка вытлумачыць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Плёсна, плесня ’частка ступні нагі каня пальцаў; корткі, кортачкі, кукішкі’, ’паглыбленне на далоні’ (Дразд.; беласт., Стан.), плёсьня, плёсткня ’пшёнка’ (слонім., іван., ЛА, 3). Гл. плесна, плюсна.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

прысе́сці сов., в разн. знач. присе́сть;

п. на ку́кішкі — присе́сть на ко́рточки;

п. адпачы́ць — присе́сть отдохну́ть;

п. на ла́ўку — присе́сть на ла́вку

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Прыкляка́ць ’кленчыць’ (Ласт.), прыклякну́ты ’прысесці ад удару, перапуду; прысесці на кукішкі’ (ЛА, 2), прыклякнуць ’тс’ (Нас.), ст.-бел. приклякати, приклякнути ’тс’. Апошняе, паводле Карскага (Труды, 311), “усвоено из польского”; параўн., аднак, кляк ’загнутая галіна ці корань’ (ТС) < прасл. *klęk, што не выключае самастойнага развіцця, параўн. кля́каць, кля́кнуць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

káuern

1.

vi сядзе́ць на ку́кішках

2.

(sich)

1) прыса́джвацца на ку́кішкі; сядзе́ць ску́рчыўшыся

2) прытаі́цца

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

По́чапка, по́чап, по́чапак, по́чапень, по́чэп, по́чэпка, почо́пка ’вяровачка для падвешвання чаго-небудзь’ (ТСБМ, Шат., Мат. Гом., Ян.), ’дужка ў вядры’ (ТСБМ, Бяльк.), ’прывязка (пугі да пугаўя)’, ’вяроўка, прывязаная да калыскі’ (Сл. ПЗБ), сесці на по́чапку ’на кукішкі’ (гродз., Сл. ПЗБ), по́чэп ’вілы’ (Сл. Брэс.), ’месца вешаць адзенне’ (Сцяшк. Сл.), по́чып ’вочап’ (Юрч. Вытв.), ст.-бел. почепити ’зачапіць’, укр. почепи́ти ’зачапіць’. Утворана ад дзеяслова пачапі́ць (гл.), як завязка ад завяза́ць (Сцяцко, Афікс. наз., 24, 46–47). Гл. таксама пачапе́йка.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

прысе́сці, ‑сяду, ‑сядзеш, ‑сядзе; зак.

1. Сагнуўшы калені, апусціцца. Воддаль прайшоў паўз бераг рудавалосы высокі хлопец, і дзяўчаты прыселі ў вадзе. Ваданосаў. Ткнуўшы ў зубы папяроску, ён, шукаючы кагосьці, паглядзеў вакол, прысеў на кукішкі і пацягнуўся ў агонь. Ракітны. Параход так раўнуў, што Сашка ад неспадзеўкі аж прысеў. Даніленка.

2. Тое, што і сесці (у 1 знач.); сесці на нядоўгі час. Стафанковіч.. раптам прыціх, прысеў на лаўку, пасля ўстаў, пасля зноў сеў і зноў устаў. Чорны. Можа першы раз за дзень і прысела Ульяна: яна і абедала звычайна, стоячы ля прыпечка. Гаўрылкін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)