Verbum

анлайнавы слоўнік

крыні́ца ж.

1. Quélle f -, -n; Quell m -(e)s, -e, Born m -(e)s, -e (паэт.); Bezúgsquelle f (атрымання і г. д.); перан. тс. Úrsprung m -s, -sprünge;

мінера́льная крыні́ца Minerálquelle f;

гаю́чая крыні́ца Héilquelle f;

гара́чая крыні́ца Thermálquelle f;

невычэ́рпная крыні́ца únversiegbare Quélle;

крыні́ца выпраме́ньвання фіз. Stráhlenquelle f;

крыні́цы сыраві́ны геагр., эк. Róhstoffquellen pl;

крыні́ца ве́даў Quélle des Wíssens;

крыні́ца эне́ргіі Kráftquelle f, фіз. Energíequelle f;

з пэ́ўных крыні́ц aus sícherer [zúverlässiger] Quélle;

◊

не плюй у крыні́цу: пры́йдзеш па вадзі́цу spei nicht in den Brúnnen: vielléicht wirst du noch sein Wásser trínken;

2. (пісьмовы помнік) Quélle f; Quéllenwerk n -(e)s, -e;

дасле́даванне крыні́ц Quéllenforschung f -, -en

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

«Крыні́ца»,

назва газеты «Беларуская крыніца» ў 1917—25, 1939—40.

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

«Крыні́ца»,

выдавецкая суполка.

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

«Крыні́ца»,

культуралагічны часопіс.

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Крыні́ца,

курорт у Польшчы.

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Крыні́ца,

вадасховішча каля ўскраіны Мінска.

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Крыні́ца,

вёска ў Пружанскім раёне.

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

крыні́ца,

выхад падземных вод на паверхню.

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Крыні́ца ₁ ’выхад падземных вод на паверхню зямлі’ (ТСБМ, Шат., Сцяшк., Мядзв., Яруш., Сержп. Пр., Гарэц., Маш., Мал., Сержп. Ск., Бяльк., Яшк., ТС, Касп., Сл. паўн.-зах.). Крыніца < крын ’расліна, цвет, лілея’ (Булг.). Укр. криниця, рус. крыница, ст.-рус. криница ’тс’, польск. krynica ’тс’. Лексема паходзіць ад свайго амоніма, які рэфлексуецца як ст.-рус. криница ’миска’, серб.-харв. кри̑ница ’тс’, славен. krníca ’драўлянае начынне’, балг. криница ’тс’. Яны ў сваю чаргу да прасл. krina ’драўлянае начынне’ (гл. крынка). Не выключана палеабалканскае паходжанне слова (параўн. ст.-грэч. κρήνη ’крыніца’).

Крыні́ца ₂ ’ямачка каля пупавіны, па якой пазнаюць карову, добрая на малако ці не’ (Шатал.). Гл. крыніца ₁.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

крыні́ца

1. Струмень вады, які б'е з зямлі (БРС); струмень на адхоне гары (Віц. Нік. 1895); выхад мноства падземных струменьчыкаў на плошчы вялікай ямы карставага паходжання, струменістая калдобіна на ўзвышшы (Пін. Булг., 195, Слаўг.); невысыхаючая лугавая старыца, участак вады на балоце (Ветк., Палессе Талст., Рэч., Ст.-дар.).

2. Капаная студня на нізкім месцы, ад якой цячэ ручаёк (паўсям.).

3. Штучная сажалка. на полі для паення жывёлы (Ст.-дар.).

4. Крынічная прорва на багністым месцы; непраходнае балота (Гродз., Леп. вярхоўе р. Віліі і Бярэзіны ДАБМ, Смал.).

5. Рыбалоўнае месца, невялікае возера (Нас. АУ).

□ воз. Крыніца (1716) каля Жлобіна (ІЮМ XXX, ч. 1, аддз. 1, 85), ур. Крыніцы (паглыбленне з вадой) каля в. Пасека Ст.-дар.

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)