Daheím

n -s радзі́ма, ро́дны кут, ро́днае ко́тлішча

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Ко́тла ’бярлога’ (Сержп. Грам.), ’род’ (Сержп. Ск.). Магчыма, да каціцца (гл.). Тады kot‑lo < kotiti, як maslo < mazati. Ваян (RÉS, 13, 251) бачыў у рус. кодло тое ж вытворнае слова. Параўн. кодла (гл.), котлішча (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

сіро́цтва, ‑а, н.

1. Стан сіраты; адсутнасць бацькоў. Вырасці ў сіроцтве. Ранняе сіроцтва. □ Я ўпэўнены: уласнае сіроцтва пацягнула.. [Мікалая Іванавіча] да нас — гэткіх жа сірот. Радкевіч.

2. перан. Адзіноцтва, беспрытульнасць; пачуццё адзіноты. Чым далей адыходзіў.. [Пракоп] ад свайго котлішча, тым з большаю сілаю ахаплялі і наступалі на яго гэтыя халодныя прасторы, сярод якіх вастрэй адчувалася адзінота і сіроцтва на свеце. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Сэ́дас ’месца жыхарства, сяліба, котлішча’ (ТСБМ), сэ́дэс ’сядзіба’ (стол., Нар. сл.; Лекс. Бел. Палесся), седас ’паселішча, селішча’ (староб., А. Кулакоўскі), сэ́дасік (сэ́дэсикъ) ’донца ў чарцы’ (Нас.), ст.-бел. седесъ ’сядзіба, цэнтр, кватэра’ (Гарб.). Параўн. польск. sedes ’сядзіба, селішча, кватэра’, ’сядзенне ў туалеце’, ’задніца’. Запазычана з лац. sedes ’сядзенне, крэсла; месца жыхарства, жыллё’ непасрэдна або праз польскае пасрэдніцтва.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Heim

n -(e)s, -e

1) дом, ко́тлішча, дама́шні ача́г

2) прыста́нішча

3) інтэрна́т

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Herd

m -(e)s, -e

1) пліта́, ача́г

2) перан. дом, ко́тлішча

séinen éigenen ~ háben — мець свой кут [дом]

3) цэнтр, асяро́дак; ача́г

~ der Kránkheit — ача́г хваро́бы [захво́рвання]

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

сядзіба, сяліба, селішча, паселішча, сельбішча, двор, забудова; котлішча (разм.); аселішча, пасада, гаспода (абл.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

ача́г м.

1. Herd m -(e)s, -e, Féuerstelle f -, -n;

2. (месца распаўсюджання) Herd m -(e)s, -e;

ача́г інфе́кцыі Ánsteckungsherd m, Séuchenherd m;

ача́г вайны́ Kríegsherd m;

ача́г культу́ры Wíege [Úrsprung, Áusgangspunkt] der Kultúr;

3. (котлішча) Héimstätte f -, -n;

ха́тні ача́г Heim n -(e)s, -e

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

бярлог, бярлога, логава, логавішча, кодла, котла; котлішча, логвішча, лагоўе (разм.); лагво, лагло, мярло, мярлога, лежка (абл.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

жыллё, кватэра, кут, куток, дах, прыстанішча, прыстанак, прыстанне, прыпынак, прыпынішча, прытулак, прытулішча, прытонне; жытло, седала, бярлог, котла, котлішча (разм. перан.); абіцель, пенаты (уст. кніжн.); рэзідэнцыя (афіц.); апартаменты (уст., мн.); □ дах над галавой

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)