Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню словам: «коканавы», «кокан», напрыклад: коканаматанне, коканасушылка, коканапрад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
oprzęd, ~u
м.кокан
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
kokon, ~u
м.кокан
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Kokon
[-'kɔ˜:]і[-'kɔŋ]
m -s, -s ко́кан
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
пупа́рый
(ад лац. pupa = кукалка)
своеасаблівы кокан некаторых двухкрылых.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
шаўкаві́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да шаўкоўніцы (шаўкавіцы). Шаўкавічныя плантацыі.
2. Які мае адносіны да шоўку (у 1 знач.), звязаны з яго вырабам. Шаўкавічны кокан.
•••
Шаўкавічны чарвякгл. чарвяк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
cocoon
[kəˈku:n]1.
n.
ко́кан -а m.
2.
v.t.
ахіна́ць, аху́тваць, заго́ртваць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
фрызо́н
(фр. frison = завіток)
пушыстыя валокны, якімі кокан шаўкапрада прымацоўваецца да навакольных прадметаў; з’яўляюцца адходамі шоўкаматальнай вытворчасці, якія выкарыстоўваюцца для шоўкапрадзення.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Засклёп ’запоўненыя мёдам соты, якія запячатаны воскам’ (Сл. паўн.-зах.). Укр.зас́клеп ’пакрыццё скляпеннем’, ’пабудова вусенем кокана’ (Жэлях.), польск.zasklep ’воск, якім пчолы заляпляюць шчыліны ў вуллях, васковыя крышанкі ў сотах’, ’кокан’. Бязафіксны наз. ад *zasklepti (параўн. заскле́піць, заскляпі́ць ’запячатаць соты’, ’склеіць’, рус.кур.заскле́пи́ть ’зрабіць скляпенне ў печы’ і чэш., славац. адпаведнікі), утворанага з коранем *sklep‑. Гл. склеп.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ДАЖДЖАВЫ́Я ЧЭРВІ, земляныя чэрві,
агульная назва 5 сям. кольчатых чарвей кл. алігахетаў, або малашчацінкавых кальчацоў. Каля 1500 відаў. Пашыраны ўсюды, акрамя Антарктыды. Жывуць у глебе, подсціле, буйныя віды рыюць хады глыб. да 8 м. На Беларусі 13 відаў, найб. пашыраны пашавы чарвяк (Nicodrilus caliginosus), малы чырвоны чарвяк, або малы выпаўзак (Lumbricus rubellus), эйзеніела чатырохгранная (Eiseniella tetraedra), гнаявы чарвяк (Eisenia foetida), вял. чырвоны выпаўзак (Lumbricus terrestris) і інш.
Даўж. 2 см — 3 м (Eisenia magnifica), шыр. да 20 мм. Цела цыліндрычнае, крыху сплясканае або чатырохграннае, светла-шэрае, зялёнае, вішнёва-чырвонае, чорна-бурае. Складаецца з 60—450 членікаў (сегментаў), на кожным з іх (акрамя першага) ад 8 да некалькіх дзесяткаў шчацінак, што дапамагаюць пры поўзанні і ўтрыманні ў нары. На пярэднім канцы цела паясок, што выдзяляе рэчыва, якое склейвае 2 асобіны пры спароўванні і ўтварае яйцавы кокан. Добра развітыя нерв., крывяносная, стрававальная, выдзяляльная і палавая сістэмы, органы дотыку, нюху, здольнасць да рэгенерацыі. Дыхаюць скурай. Гермафрадыты. Актыўныя ноччу, днём выпаўзаюць з зямлі толькі пасля дажджу (адсюль назва). Сапрафагі. Жывяцца пераважна рэшткамі раслін. Рыхляць і ўзбагачаюць глебу мінер. рэчывамі, надаюць ёй устойлівую дробна-камякаватую структуру, спрыяюць аэрацыі і ўвільгатненню. Некаторыя — гаспадары ўзбуджальнікаў гельмінтозаў жывёл і чалавека.
Дажджавыя чэрві: 1 — вялікі чырвоны выпаўзак; 2 — малы чырвоны; 3 — гнаявы; 4 — эйзеніела чатырохгранная.
