до́свіцце, ‑я, н.

Тое, што і досвітак. На досвіцці неба праяснілася. Нібы зубок часнаку, над піхтамі вісеў месячык. Лукша.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

clove

I [kloʊv]

n.

гвазьдзі́к -а́ m.

II [kloʊv]

n.

зубо́к -ка́

a clove of garlic — зубо́к часныку́

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

ząbek

м.

1. зубок, зубочак;

2. зубец; зубчык;

ząbek czosnku — зубок часныку

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

падары́ць сов. подари́ть, принести́ в дар; поднести́, преподнести́;

п. на ўспамі́н — подари́ть на па́мять;

◊ як рубе́ль дасць (падо́рыць) — рублём пода́рит;

п. на зубо́к — подари́ть на зубо́к

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

garlic

[ˈgɑ:rlɪk]

n.

1) часно́к -аку́ m.

2) гало́ўка часнаку́; зубо́к часнаку́

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Schnürchen

n -s, - вяро́вачка

◊ es geht (álles) wie am ~ — усё ідзе́ як ма́е быць

etw. am ~ hérsagen — знаць што-н. на зубо́к

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

раўня́, ‑і, ж.

Разм. (часцей з адмоўем). Чалавек, роўны другому па якіх‑н. прыкметах (па ўзросту, па сацыяльнаму становішчу, па ведах і пад.). Хоць Зубок быў і старэйшы за нас, а трымаўся, як наша раўня. І мы любілі Косцю за гэта. Вітка. [Кацярына:] Да мяне сватаюцца людзі — не табе раўня. Крапіва. — Мяне лёд не вытрымае, — апраўдваўся Міхась. — Я цяжкі. Не раўня табе. Хомчанка. / у знач. зб. Аднагодкі. У гарачыні вялікага клопату мінала жыццё ў мяне і ў мае раўці, у нас не было часу заўважаць, што яно мінае. Лужанін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

A cane non magno saepe ingens aper tenetur

Маленькі сабачка часта стрымлівае вялізнага дзіка.

Маленькая собачка часто сдерживает большого кабана.

бел. Конік маленькі, ды даражэнькі. Малая прачка часам многа зробіць. Малы жук, ды вялікі гук. Малы залатнік, ды дарагі.

рус. Муравей невелик, а горы копает. Мала блошка, да и царю спуску не даёт. Мал золотник, да дорог. Невеличка мышка, да зубок востёр. Невеличка птичка, да коготок востёр.

фр. Petit mais brave (Мал, да удал). Petit chien belle queue (У маленькой собачки красивый/прекрасный хвост).

англ. Little strokes fell great oaks (Мелкие удары валят огромные дубы).

нем. Klein, aber fein (Маленький, да удаленький). Kleine Fliegen stechen große Leute (Маленькие мухи, но и большого человека кусают). Kurzer Flachs gibt auch langen Faden (Короток лён, а даёт длинные волокна).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

Zéhe

f -, -n па́лец (на назе)

auf den ~en géhen* — хадзі́ць на па́льчыках [ды́бачках]

j-m auf die ~n tréten* — наступа́ць каму́-н. на нагу́; перан. пакрыўдзіць, задзе́ць каго́-н.

2) до́лька, зубо́к (часнаку), карэ́ньчык (хрэну)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Зуб 1. Рус., укр. зуб, польск. ząb, луж., чэш., славац. zub, палаб. zǫb, славен. zȏb, серб.-харв. зу̑б, балг. зъб, макед. заб. Ст.-слав. зѫбъ, ст.-рус. зубъ (XI–XII стст.). Прасл. *zǫbъ ’зуб’ < і.-е. *gʼembh‑, gʼm̥bh‑, gʼombho‑s ’зуб’: ст.-інд. jámbhatē ’хапаць’, літ. žembiū ’разразаю’, ст.-інд. jámbha‑ḥ ’зуб’, грэч. γόμφος ’тс’, алб. dhëmb ’тс’, лат. zùobs ’тс’, літ. žam̃bas ’востры вугал’, ст.-в.-ням. kamb, суч. Kamm ’грэбень’, тах. A kam, B kerne ’зуб’. Роднаснае ст.-слав. зѧб‑сти ’прарастаць’, ’прадзіраць’, гл. зя́бліва. Трубачоў (ВЯ, 1957, 2, 90) узводзіць прасл. форму да і.-е. *gʼon‑bhos ’выступ, тое, што вырасла’ ад *gʼen‑ ’нарадзіцца’. Шанскі, 2, З, 111; Фасмер, 2, 106; БЕР, 1, 660–662; Скок, 3, 663; Траўтман, 369; Покарны, 369.

Зуб 2 ’памылка пры тканні’ (чэрв., Нар. лекс.; Жд. 1). Рус. зуб смал. ’паласа каляровай тканіны’, краснаяр. ’прамежкі ў бёрдзе, скрозь якія працягваюць ніткі’, пск., цвяр. зубок ’тры ніткі ў ткацкай аснове’, польск. ząb ’нешта ў выглядзе кліна, зуба’. Такое ж значэнне, як у польск., вядома ў іншых слав. мовах. Бел. і рус. значэнні — фіксацыя аднаго з пераносных значэнняў зуб 1.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)