zlecieć się
зак. зляцецца; збегчыся
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
ссе́сціся, ссядзецца; зак.
1. Выпасці ў выглядзе асадку з раствору.
2. Збегчыся, стаць карацейшым (пра матэрыял, тканіну).
3. Стаць больш шчыльным, цвёрдым. Зямля сселася.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стяну́ться
1. в разн. знач. сцягну́цца;
2. (укоротиться, сжаться) пакараці́цца, збе́гчыся.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пазбяга́цца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.
Збегчыся — пра ўсіх, многіх. На такую ўрачыстасць, як пілаванне ўсім сялом старое таполі, пазбягаліся дзеці. Лужанін. На дапамогу ўрадніку пазбягаліся панскія стражнікі. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ссе́сціся, 1 і 2 ас. не ўжыв., сся́дзецца; зак.
1. Выпасці ў выглядзе асадку з раствору.
2. Пра тканіну, матэрыял: стаць карацейшым, збегчыся.
3. Стаць больш шчыльным, цвёрдым.
Снег ссеўся.
4. Вылучыць дробныя цвёрдыя часткі, камкі (пра малако).
Малако сселася.
|| незак. ссяда́цца, -а́ецца.
|| наз. ссяда́нне, -я, н. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
zbiec się
zbie|c się
1. збегчыся;
ludzie się ~gli — збегліся людзі;
dwa terminy się ~gły — супалі два тэрміны;
2. (пра тканіну) збегчыся
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Сцягну́ць ’зняць, звалачы, украсці’, ’сціснуць, скурчыць, злучыць, змацаваць’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Варл., Сл. ПЗБ, Бяльк.), сцяга́ць, сця́гваць ’знімаць, красці’, ’сціскаць, злучаць’ (Ласт., Некр. і Байк., Янк. 2), сцягці́ ’сцягнуць’ (Сл. ПЗБ), сцягну́цца ’збегчыся, ссесціся (пра тканіну)’ (Сл. ПЗБ), ’паказацца доўгім’ (Ян.), сцяну́цца ’крануцца’ (люб., Жыв. НС), сцегціса ’здоўжыцца’ (ТС), сцягацца ’сцягвацца’ (Сл. ПЗБ), ’схадзіць’ (Варл.), ’цягнуцца доўга’ (Мат. Гом.), сце́гацца ’здоўжвацца, скарачацца’ (ТС), ’змучыцца, змардавацца’ (Растарг.), ’праходзіць марудна, доўга (пра час)’ (ПСл), сця́гвацца ’перасяляцца’ (Сл. ПЗБ), ст.-бел. стѧгнутисѧ ’перасяліцца, перабрацца’ (Альтбаўэр). Параўн. укр. дыял. стега́цца ’надакучаць, надаядаць’. Да цягнуцца, цягнуць (гл.); меркаванні пра сувязь палескага дзеяслова са значэннем ’надаядаць, надакучаць’ з цяжкі, туга (ЕСУМ, 5, 405) беспадстаўныя.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Се́сці ‘апусціцца сагнуўшыся, прысесці’, ‘асесці’, ‘выскачыць на скуры (пра скулу і інш.)’, ‘паменшыцца ад вільгаці, збегчыся (пра тканіны і пад.)’ (ТСБМ, Ласт., Стан., Некр. і Байк., Варл., Сл. ПЗБ, ТС), сесць ‘тс’ (Ласт., Касп., Бяльк.), се́гці ‘тс’ (гродз., Сл. ПЗБ), сёхці ‘тс’ (Сцяшк. Сл.), сехч, се́хчы ‘тс’ (Сл. ПЗБ, Скарбы). Працяг прасл. *sěsti (< *sēd‑ti), якое адлюстраваў ва ўкр. сі́сти, рус. сесть, стараж.-рус. сѣсти, польск. siąść, чэш. sěsti, славац. дыял. säsť, sasci, серб.-харв. сје̏сти, славен. sẹ́sti, балг. ся́дам, ст.-слав. сѣсти. Роднасныя літ. seti, sė́du ‘сядаць’, ст.-прус. sīdons ‘той, які сядзіць’; гл. Траўтман, 258; Фасмер, 3, 615; Махэк₂, 538; Борысь, 544; Сной₁, 564; ESJSt, 13, 808–809. Далей гл. садзіць, сядзець.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сесть сов.
1. се́сці, мног. пасе́сці;
2. (о тканях) збе́гчыся;
3. (о солнце) зайсці́;
4. (осесть) асе́сці, се́сці;
◊
сесть кому́-л. на ше́ю се́сці каму́-не́будзь на шы́ю (ка́рак);
сесть в кало́шу се́сці ма́кам;
сесть в лу́жу се́сці ў лу́жыну.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сабрацца, назбірацца, скучыцца, стоўпіцца / пеша: сысціся, насыходзіцца, пасыходзіцца / бягом: збегчыся, панабегчы; скупчыцца, згрудзіцца (разм.); зграмадзіцца (абл.); збіцца, зляцецца (перан.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)