збе́гчыся, збягу́ся, збяжы́шся, збяжы́цца; збяжы́мся, збежыце́ся, збягу́цца; збе́гся, -глася; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Бягом сабрацца ў адным месцы (пра многіх).
З. на пажар.
Збеглася ўся вёска.
2. Паспець бегчы разам з кім-н. (разм.).
Дзе ж мне з вамі, маладымі, з.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Тое, што і ссесціся (у 2 знач.; разм.).
4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стваро́жыцца, утварыць згусткі (пра малако).
Малако збеглася.
|| незак. збяга́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
збе́гчыся
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
збягу́ся |
збяжы́мся |
| 2-я ас. |
збяжы́шся |
збежыце́ся |
| 3-я ас. |
збяжы́цца |
збягу́цца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
збе́гся |
збе́гліся |
| ж. |
збе́глася |
| н. |
збе́глася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
збяжы́ся |
збяжы́цеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
збе́гшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
збе́гчыся сов.
1. (собраться) сбежа́ться;
2. (о тканях) сесть, ссе́сться;
3. (о молоке) сверну́ться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
збе́гчыся, збягуся, збяжышся, збяжыцца; збяжымся, збежыцеся, збягуцца; зак.
1. (1 і 2 ас. адз. л. не ўжыв.). Хутка, бягом сабрацца ў адно месца (пра ўсіх, многіх). Тушыць пажар збегліся ўсе, малыя і старыя. Шамякін. Увесь лагер збегся да зямлянкі камандзіра. Шчарбатаў. // перан. Разм. Адбыцца ў адзін час, разам; супасці. Якім чынам усё так збеглася нечакана, тлумна і хаатычна, .. [Рыгор] не мог сказаць. Гартны. [Саўка] гатоў нават і спачуваць ім [партызанам], але што ты зробіш, калі так збегліся акалічнасці? Колас.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Разм. Зблізіўшыся, сысціся ў адно месца; самкнуцца. [Тодар] нічога не адказаў, толькі неяк збянтэжана засмяяўся, ад чаго старшынёвы бровы яшчэ больш збегліся на пераноссі. Крапіва. На твары ў .. [Тумаша] застыла ўхмылка, на пукатым ілбе збегліся баразёнкі зморшчын. Новікаў.
3. Разм. Паспець бегчы разам з кім‑, чым‑н. Каза .. спускаецца ўніз і цягне за сабой Марыльку. А тая не можа збегчыся. Кулакоўскі.
4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Разм. Сцягнуцца, ссесціся. Сукенка збеглася.
5. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стваражыцца, утварыць згусткі (пра малако). Малако збеглася.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сбежа́ться збе́гчыся, мног. пазбяга́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
збяга́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.
Незак. да збегчыся.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ссе́стьсяI сов. (о материи, коже), разг. збе́гчыся.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ссе́сціся, ссядзецца; зак.
1. Выпасці ў выглядзе асадку з раствору.
2. Збегчыся, стаць карацейшым (пра матэрыял, тканіну).
3. Стаць больш шчыльным, цвёрдым. Зямля сселася.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стяну́ться
1. в разн. знач. сцягну́цца;
2. (укоротиться, сжаться) пакараці́цца, збе́гчыся.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)