Уст. Вялікі фігурны падсвечнік для некалькіх свечак. [Бацюшка] загадаў царкоўнаму старасту, каб былі запалены ўсе лампадкі, каб ва ўсіх падсвечніках і вісячых жырандолях гарэлі свечкі.Чарот.У зале, у вялікай жырандолі, гарэла з дзесятак свечак, палаў камін і ля яго сядзела князёўна.Лупсякоў.
[Фр. girandole.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
lit
[lɪt]1.
v., p.t. and p.p. of light
2.
adj.
1) запа́лены
2) асьве́тлены
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
zapalony
1.запалены;
2.перан. гарачы, палкі; заўзяты;
zapalony myśliwy — заядлы (заўзяты) паляўнічы
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
rozgrzany
1. разагрэты;
rozgrzany do czerwoności — разагрэты да чырвані;
2.перан. натхнёны; запалены
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
алімпія́да, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, -пія́д, ж.
1. У Старажытнай Грэцыі: прамежак у 4 гады паміж алімпійскімі гульнямі, які служыў адзінкай летазлічэння.
2. Міжнародныя спартыўныя спаборніцтвы, якія на ўзор старажытнагрэчаскіх алімпійскіх гульняў праводзяцца раз у чатыры гады.
Белая а. (зімовая).
3. Спаборніцтвы навучэнцаў у вызначаных галінах ведаў.
А. па матэматыцы.
|| прым.алімпія́дны, -ая, -ае іалімпі́йскі, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
Алімпійскі медаль.
Алімпійскі агонь (факел, які запальваецца ад сонечных прамянёў у Алімпіі і дастаўляецца эстафетай на месца правядзення Алімпійскіх гульняў; агонь, запалены ад гэтага факела, які гарыць у чашы на працягу Алімпійскіх гульняў). Алімпійскі чэмпіён.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ВЕ́ЧНЫ АГО́НЬ,
агонь, які запальваюць і падтрымліваюць на памятных месцах, як сімвал увекавечання памяці тых, хто загінуў, на месцах бітваў, каля помнікаў, манументаў, курганоў Славы, Памяці, Бессмяротнасці, на брацкіх могілках і мемарыяльных могілках воінаў, партызан, ахвяр фашызму. Упершыню запалены ў 1920 у Парыжы на магіле Невядомага салдата 1-й сусв. вайны. На Беларусі вечны агонь гарыць каля манументаў Перамогі ў Мінску і Віцебску, у Брэсцкай крэпасці-героі, каля помнікаў Памяці ахвяр фашызму лагераў смерці Трасцянец, Масюкоўшчына (Мінскі р-н), у мемарыяльных комплексах Хатынь (Лагойскі р-н) і інш. населеных пунктах, а таксама на месцах памятных падзей.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
фа́кел, ‑а, м.
1. Свяцільня, звычайна ў выглядзе палкі з наматаным на канцы прасмоленым пакуллем. Мама ўжо хацела бегчы да рыбакоў, каб шукаць [Рыму] з факеламі на рэчцы, але тут адчыніліся дзверы і на парозе паказалася Палагея Аляксандраўна.Васілеўская.Чалавек дзесяць немцаў мітусіліся каля хат, з бутэлькамі і палаючымі факеламі ў руках.Якімовіч.
2.перан. Пра таго, хто (або тое, што) нясе веды, свабоду, ісціну і пад. Нязгасным полымем гарыць у руках чалавека-творцы факел ведаў, запалены Праметэем.«Маладосць».
3.Спец. Конусападобнае полымя, а таксама струмень газу або вадкасці, якія маюць выгляд конуса. Са знешніх самых эфектыўных прыкмет промысла — факел над зялёным жытам: спальваецца газ, які аддзяліўся ад нафты.Шамякін.
4. У астраноміі — светлыя, няправільнай формы плямы на паверхні Сонца.
[Ням. Fackel.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
fiery
[ˈfaɪəri]
adj.
1) распа́лены, мо́цна нагрэ́ты, гара́чы (пра печ)
2) напа́лены; агні́сты, бліску́чы (пра во́чы)
a fiery red — агні́стая чы́рвань
3) па́лкі, гара́чы
a fiery speech — па́лкая прамо́ва
4) гара́чы, запа́льчывы
a fiery temper — запа́льчывы хара́ктар
5) лёгкі на загара́ньне (пра газ)
6) Med.запа́лены струп, бо́лька f.
a fiery sore — запа́леная ра́нка
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
alight
I[əˈlaɪt]
v.i.
1) зыхо́дзіць; зла́зіць
to alight from a horse — саско́чыць з каня́
2) спуска́цца, садзі́цца (пра пту́шку)
The bird alighted on our window sill — Пту́шка се́ла на на́ша падвако́ньне
3) нечака́на натра́піць
I alighted on just the book I needed — Я нечака́на натра́піў на кні́гу, яка́я якра́з мне была́ патрэ́бная
II[əˈlaɪt]
adv., adj.
1) запа́лены, у вагні́
2) Figur. асьве́тлены
alight with happiness — сьвяці́цца ад шча́сьця
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)