◎ Нязбе́дны (незбедный) ’паганы’ (Карскі, Труды, 312), ст.-бел.незбедный ’подлы, нізкі’ (XV ст.) з польск.niezbędny ’паганы, няўклюдны’ (Карскі, там жа), ст.-польск.niesbedny ’тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 134). Апошняе з чэш.nezbedny ’гарэзны’ ад прасл.*bъděti, *buditi (Брукнер, 363), гл. будзіць, узбуджаць, або з *ne‑sъ‑będ‑ьnъ ’нявытрыманы, нястрыманы’, дзе ‑będ‑ суадносіцца з ням.binden ’вязаць, путаць’ (Махэк₂, 398).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Гарэ́за ’свавольнік, пракуда, вісус’ (Нас., БРС, Шат.), таксама гарэ́знік (Нас., БРС), гарэ́злівы, гарэ́зны, гарэ́заваць, гарэ́знічаць, гарэ́зіць (Нас., Касп., Сл. паўн.-зах., БРС). Рус.дыял.зах.гаре́за (СРНГ). Этымалогію прапанаваў ужо Насовіч: гарѣза ’свавольнік, распуснік, дураслівец’ ад герезія ’ерась’, а гарѣза ’натурысты’ ад гаркаць. Тлумачэнне Насовіча (запазычанне з польск.) для гарэ́за ’свавольнік’ падтрымліваецца тым, што польск.herezja (< лац. мовы, гл. Слаўскі, 1, 416–417) у гаворках мае значэнне ’скандалы, дэбошы’ (Карловіч).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
pert
[pɜ:rt]
adj.
1) наха́бны, дзёрзкі; гарэ́зны, адва́жны
a pert girl — адва́жная дзяўчы́на
a pert reply — дзёрзкі адка́з
2) informal жва́вы, бадзёры
a very pert old woman — ве́льмі жва́вая стара́я жанчы́на
3) Obsolete
а) кваліфікава́ны
б) спра́ўны; разу́мны
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
arch
I[ɑ:rtʃ]1.
n.
1) а́рка f.
2) Anat. пад’ём -у m. (нагі́)
2.
v.t.
1) сагну́ць у дугу́
A cat arched its back — Кот вы́гнуў сьпі́ну дуго́ю
2) твары́ць дугу́
A bridge arched the stream — Мост дуго́й узно́сіўся над рэ́чкай
II[ɑ:rtʃ]
v.i.
выгіна́цца дуго́й
4.
adj.
гарэ́зьлівы, гарэ́зны, гульлі́вы; хітрава́ты
an arch look — гульлі́вы по́зірк
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)