пабранзаве́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

Набыць колер бронзы. Пабранзавелі шышкі на сасне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бро́нза, ‑ы, ж.

1. Сплаў медзі з волавам, свінцом і іншымі металамі. Скульптура з бронзы.

2. зб. Мастацкія вырабы з такога сплаву. Выстаўка бронзы.

3. перан. Назва колеру, падобнага да колеру бронзы. Бронза загару. Бронза валасоў. □ Крануты бронзай восеньскія травы, сады лісцё скідаюць спакваля. Калачынскі.

4. Разм. Пра бронзавы медаль, атрыманы за трэцяе месца ў спартыўных спаборніцтвах, на конкурсе і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бранзаве́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.

Свяціцца, зіхацець колерам бронзы. Зноў бранзавеюць шышкі на ялінах, Зноў восень на бярэзніках ляжыць... Караткевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адлі́ць², адалью́, адалье́ш, адалье́; адальём, адальяце́, адалью́ць; адліў, адліла́, адліло́; адлі́; адліты; зак., што.

Вырабіць ліццём.

А. статуэтку з бронзы.

|| незак. адліва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. адліва́нне, -я, н. і адлі́ўка, -і, ДМ -ліўцы, ж.

|| прым. адліўны́, -а́я, -о́е і адлі́вачны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бро́нза, -ы, ж.

1. Сплаў медзі з волавам, свінцом і іншымі металамі.

2. зб. Мастацкія вырабы з такога сплаву.

Выстаўка бронзы.

3. Пра медаль, атрыманы ў спартыўных спаборніцтвах за трэцяе месца (разм.).

Атрымаць бронзу на спаборніцтвах.

|| прым. бро́нзавы, -ая, -ае.

Б. медаль.

Б. загар (цьмяна-залацісты).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Па́ціна ’зеленаваты налёт на паверхні прадметаў з медзі і бронзы’ (ТСБМ). Праз рус. (па́ти́на) з італ. patina ’тс’. Роднаснае да паты́на (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

па́ціна, ‑ы, ж.

Спец. Налёт зеленаватакарычневага колеру, што ўтвараецца на паверхні прадметаў з медзі і бронзы ў выніку акіслення, якое адбываецца пад уздзеяннем часу або ствараецца штучна.

[Іт. patina.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жако́б, нескл., м.

Назва стылю мэблі чырвонага дрэва з упрыгожаннямі з бронзы (у 18 ст.), пазней (у 19 ст.) з упрыгожаннямі ў выглядзе наклееных палосак з латуні.

[Ад прозвішча сям’і французскіх майстроў 18 — 1‑й паловы 19 стст. Jacob.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Месяндзовы ’медны’, ’жоўтага колеру’ (Інстр. II, Булг., Жд. 1). Да масянжовы < масенж (гл.). Пачатковае ме‑ пад уплывам лексемы месяц у сувязі з колерам месяца, падобным да бронзы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

бо́нза, ‑ы, м.

1. Будыйскі свяшчэннік і манах у Японіі і Кітаі. І з мармуру, і з бронзы, Каб славіцца ў вяках, Стаялі хмура бонзы З нагайкамі ў руках. Гаўрусёў.

2. Пагард. Пра надзьмутага ганарыстага чыноўніка.

[Яп. bond-zu — добры настаўнік.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)