Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Wárze
f -, -n
1) баро́даўка
2) сасо́к (грудзей)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Карпа́ты1 ’узняты, задзёрты нос’ (КЭС, лаг.). Гл. кірпаты.
Карпа́ты2 ’буграваты, з нягладкай паверхняй’ (Сцяшк.), ’з нягладкай паверхняй (аб бульбе, напрыклад)’ (Сл. паўн.-зах., Сцяшк. МГ), укр.коропатий, серб.-харв.кра̏пе ’няроўнасці’ даюць магчымасць рэканструяваць прасл.korpa ’бугор, няроўнасць’, што адпавядае літ.kárpa ’бародаўка’, лат.karpa ’бародаўка, мазоль’; такім чынам, лексема яшчэ балта-славянская.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пу́пач ’грыб пеўнік стракаты’ (ТС), сюды ж пу́пачка ’ўсялякае уздуцце, бародаўка, пупышка’ (Шат.). Да пуп (гл.), параўн. рус.дыял.пупка ’невялікі белы бугорчык, пупырышак на мухаморы’, польск.pępek ’від грыба’, балг.пупавица ’порхаўка, Lycoperdon bovista’ і да т. п., усе з-за знешняга падабенства (пукатасць, лускаватая ці бугрыстая паверхня), параўн. БЕР, 5, 855; Махэк₂, 500.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Баро́даўнік (БРС), барада́ўнік ’расліна бародаўнік, Lapsana L.’ (Кіс.). Рус.борода́вник ’назвы раслін: Cerinthe major, Chelidonium majus, Psilonema calycinum’, борода́вочник, борода́вница ’расліна Lapsana communis’. Укр.боро́давник назвы раслін: Clematis Vitalba L., Psilonema calycinum, Scleranthus annuus’. Назвы ўжываюцца для многіх раслін і не вельмі ясна, якая была першапачатковая матывацыя. Прынамсі Cerinthe мае на лісцях сасочкі. Усё да баро́даўка (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ве́рад (БРС, Шат., Шатал.), верадава́ты. Рус.ве́ред ’нарыў, гнайнік’, укр.ве́ред, ст.-рус.вередъ ’рана, нарыў’, польск.wrzód, чэш.vřed ’гнайнік’, ст.-слав.врѣдъ, балг.вреда́ ’шкода’, серб.-харв.ври̏јед і г. д. Прасл.*verdъ. Роднаснае: лат.ap‑vir̂de ’нарыў’, ст.-інд.várdhati ’расце’ або ням.Warze ’бародаўка’. Гл. Праабражэнскі, 1, 73; Фасмер, 1, 295. Параўн. Шанскі, 1, В, 194.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пупы́р1 ’уздуцце, пухір’ (Цых.), пупырка ’бародаўка’ (Яўс.), пупырышка ’маленькі бугорчык, звычайна на скуры; пупышка’ (ТСБМ), рус.пупырь ’прышч; пухір; пупышка; грыб’, пупырка ’завязь агуркоў’, польск.pępyrz ’пухір’ (1136 г., pampir у запісе, гл. Банькоўскі, 2, 539). Прасл.дыял.*роругь (< *рорь), гл. пуп (Фасмер, 3, 408).
◎ Пупы́р2 ’сава’ (Сцяшк. Сл.). Гукапераймальнае (ад пупу! ’крык птушкі’), параўн. укр.пупенак, пупник ’від птушкі’, балг.пу́панец ’сава, Upupa epops’, пупа ’крычаць пупу! (пра саву)’ і лац. назву птушкі upupa.