асво́ены, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад асвоіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абжы́ць, -жыву́, -жыве́ш, -жыве́; -жывём, -жывяце́, -жыву́ць; -жы́ў, -жыла́, -ло́; -жы́ты; зак., што.
Асвоіць, зрабіць жылым, прыстасаваць для жыцця.
А. новае месца.
А. кватэру.
|| незак. абжыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
асво́йванне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. асвойваць — асвоіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
zagospodarować
зак. асвоіць; добраўпарадкаваць; абжыць;
zagospodarować odłogi — асвоіць залежныя землі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
аперцыпі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.
Спец. Асвоіць (асвойваць) на аснове папярэдняга вопыту.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бюджэ́т, ‑у, М ‑жэце, м.
Каштарыс прыходаў і расходаў дзяржавы, прадпрыемства або ўстановы на пэўны тэрмін. Дзяржаўны бюджэт СССР. Ваенны бюджэт. Бюджэт калгаса. // Сукупнасць асабістых даходаў і расходаў на пэўны тэрмін. Бюджэт сям’і. □ Сама, ледзь зводзячы канцы з канцамі свайго нязначнага бюджэту, Ніна заўсёды ўмела знайсці, адарваць ад сябе больш той долі, якую збіралі сіратам. Васілевіч.
•••
Асвоіць бюджэт гл. асвоіць.
[Фр. budget.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абжы́ць, ‑жыву, ‑жывеш, ‑жыве; ‑жывём, ‑жывяце; зак., што.
Асвоіць новае месца, зрабіўшы яго ўтульным, прыгодным для жыцця, прыстасаваць пад жыллё. Патрэбна будзе — абжыве Ён [малодшы сын] новую планету! Смагаровіч. Трэба ж даць лад свайму дому, Абжыць неабжыты пустыр. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наста́ўнік, -а, мн. -і, -аў, м.
1. Той, хто выкладае ў школе, а таксама наогул асоба, якая вучыць чаму-н.
Н. мовы і літаратуры.
2. Той, хто наогул з’яўляецца натхняльнікам, хто кіруе, вучыць чаму-н.
Духоўныя настаўнікі.
3. Той, хто дапамагае каму-н. асвоіць спецыяльнасць на прадпрыемстве, прывівае працоўныя навыкі.
|| ж. наста́ўніца, -ы, мн. -ы, -ніц.
|| прым. наста́ўніцкі, -ая, -ае (да 1 знач.).
Н. калектыў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Прысво́іць ’зрабіць сваёй уласнасцю што-небудзь чужое’ (ТСБМ), прысво́іцца ’асвойтацца, прывыкнуць’ (ТС), прысво́йчыць ’прыручыць; прысвоіць’ (Шат.). Рус. присво́ить ’прысвоіць’, укр. присвоїти ’прысвоіць; прыняць у сваю кампанію, у сваё кола, прызнаць за свайго’, польск. przyswoić ’прысвоіць’, чэш. přisvojiti, славац. prisvojiť. Гл. асво́іць, свой.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыго́ўтацца (прыго́ўтаціса) ’супакоіцца’ (пруж., Сл. ПЗБ). Прэфіксальнае ўтварэнне ад незафіксаванага *го́ўтацца. Няясна. Цікава, што арэал распаўсюджання роднасных форм (верагодна, агульны) — паўднёварускі і ўкраінскі: кур., арл., разан., варонеж. прыголта́ться ’прызвычаіцца, асвоіцца; прыцярпецца’, варонеж. ’налажыцца; прыстасавацца’, укр. приго́втатися ’асвоіцца, азнаёміцца’ < приго́втати ’прывучыць; асвоіць, азнаёміць’. Параўн. аго́ўтацца (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)