Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
візі́т, ‑у, М ‑зіце, м.
1. Кароткатэрміновае, пераважна афіцыйнае, наведванне каго‑н. Зрабіць візіт. □ Антон Леванюк захварэў. Ларыса збіралася адведаць яго, але не адважвалася, не знаходзіла трапнага поваду для візіту.Стаховіч.
2. Наведванне хворага ўрачом.
[Фр. visite.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мані́цца, маню́ся, ма́нішся, ма́ніцца; незак.
Абл. Мець намер, збірацца рабіць што‑н. Маніліся нябожчыкаў адведаць мы, На могілкі народу шмат сышлося.Купала.[Парыпан:] — Колькі разоў я маніўся прыйсці пагаварыць да вас, а і на двор баяўся заходзіць.Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Навярну́ць ’схіліць, пераканаць; нахіліць, пахіснуць; нагаварыць на каго-н.’ (Гарэц.), ’прымусіць’ (астрав., Сл. ПЗБ), ’надумацца (сказаць)’ (карм., Мат. Гом.), сюды ж навярну́цца ’павярнуцца’ (мядз., Жыв. сл.), ’адведаць’ (круп., «Полымя», 1980, 8, 253). Да вярну́ць з развіццём семантыкі ад ’вярнуць назад’, ’прымусіць адступіць’ да ’адведаць’, ’наваліць’, ’схіліць да чаго-н.’ і г. д., характэрнай для большасці славянскіх моў, параўн. укр.навернувся в хату, польск.nawrócić grzesznika (= схіліць да пакаяння), серб.-харв.навр́нути се ’зайсці, наведаць’ і інш., відаць, адлюстроўвае, акрамя шматзначнасці каранёвай марфемы, разгорнутую сінанімію прэфікса на-.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Наве́даць ’зайсці, адведаць’ (ТСБМ, Сцяшк.), наве́дываць ’адведваць’, наве́дчык ’наведвальнік’ (Бяльк.). Рус.дыял.наведать, укр.наві́дати, польск.nawiedzić, nawiedzać, ц.-слав.навѣждати да *vědati ’знаць, ведаць’, гістарычна звязанага з *viděti ’бачыць’, што часам знаходзіць адлюстраванне і ў збліжэнні сучасных форм, параўн. навіды ’наведванне парадзіхі’ (віц., Падлужны, вусн. паведамл.), рус.дыял.на́веды ’зачын, зачацце’ і інш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
наду́мацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
1. Тое, што і надумаць (у 1 знач.). Надвор’е якраз стаяла цудоўнае, і мы з жонкаю надумаліся паехаць на Мінскае мора.Васілёнак.Мацэвіч не вытрымаў і выйшаў з кватэры — надумаўся адведаць суседа, свайго даўняга дружбака.Капыловіч.
2.Разм. Многа, уволю падумаць. Іншы раз [Волька] гэтак надумаецца, патрывожыць душу, што ноччу, не дачакаўшыся дня, ідзе на ўчастак.Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Зве́дкі ’адведзіны’ (Нас.). Параўн. у Даля свѣдать ’праведаць’, укр.звіди, звідини ’разведка’, польск.zwiady ’адведзіны’, дыял. ’заручыны’, чэш.zvéd(y) ’разведка’, славац.zvedy ’тс’. У бел., рус., польск. значэнне візіту, у той час як іншыя прыклады хутчэй пра атрыманне інфармацыі. Як і адведкі, вячоркі (гл.), утворана ад дзеяслова зведваць з суф. ‑к‑і (параўн. зажынкі, дасеўкі, памінкі, Сцяцко, Афікс. наз., 48). Дзеясловы з ‑ведаць у значэнні ’нанесці візіт’ шырока вядомы ва ўсх.-слав. мовах (рус.проведать, наведать, укр.відвідати, звідати, навідати), таму няма падставы лічыць іх запазычанымі з польск. (гл. адведаць).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паспыта́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што і чаго.
1. Пакаштаваць, папрабаваць на смак. Маці заглянула ў кубкі: Ліза не адпіла і адной трэці. Паспытала яе чай — зусім не салодкі.Шамякін.— А гэта я табе клубнікі прынесла, а то ў бальніцы тут напэўна і не паспытаеш яе...Васілевіч.— Каб не займаўся дзед з Міколкам паляваннем, то не давялося б нам курацінкі паспытаць!Лынькоў.
2.перан.Разм. Перажыць, зведаць у жыцці, на практыцы. [Мікола:] — Не лічу сябе вінаватым перад табой нават і ў тым, што не быў у дэфензіве і не паспытаў таго, што давялося табе.Машара.— Як паспытаеш свой горкі кавалачак хлеба, тады зразумееш, чаго ён каштуе.Грамовіч.//перан.Адведаць, спазнаць. Прынесла Тэкля вужышча. Узяў Саўка вяроўку ў рукі і пытае: «А гэтай штукі паспытаць не хочаш?!»С. Александровіч.
•••
Паспытаць на сваёй скурышто — пераканацца ў чым‑н. на сваім вопыце.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ува́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; зак.
1.каго-што. Аднесціся з увагай да чаго‑н., выканаць, здзейсніць што‑н. Мы ўважылі .. настойлівую просьбу [вартаўніка] і купілі яму .. бескурковую іжаўскую дубальтоўку.Брыль.
2.каго-што. Аказаць каму‑н. павагу, праявіць увагу да каго‑н. [Дзед Мікола:] — А ў мінулым годзе ведаеце, што прыдумалі? — Хто? — запытаў я. — Людзі нашага сяла. Юбілей мне наладзілі, уважылі старога на сямідзесятым годзе.Скрыпка.Як ні ўпіралася Поля, а прысесці да стала прыйшлося — трэба было ўважыць гасцей.Арочка.Дзед Дзяніс падтрымаў .. [маці]: не адведаць суседа, не ўважыць ласкай такую радасць, як прыход са службы, нягожа...Мележ.//каму. Зрабіць што‑н. у знак павагі, увагі. Не паслухаць старшыню сельсавета Хацяноўскі не мог, а ўважыць яму — не надта і ведаў як.Кулакоўскі.
3.каму. Зрабіць уступку, прыняўшы пад увагу што‑н.; уступіць. [Пан:] — Я табе тады на беднасць тваю ўважыў і на паслугу тваю, а ты што ж гэта?Галавач.[Васіліса:] Я ж цябе ведаю, ты яму не саступіш і ён табе не ўважыць.Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
visit
[ˈvɪzɪt]1.
v.
1) наве́дваць, адве́дваць; быва́ць у каго́
to visit one’s aunt — адве́даць сваю́ цётку
2) агляда́ць
The inspector visited the factory — Інспэ́ктар агле́дзеў фа́брыку
3) спасьці́гнуць, напатка́ць
He was visited by misfortune — Яго́ спасьці́гла няшча́сьце
2.
n.
1) наве́даньне; візы́т -у m.
to pay or make a visit — наве́даць каго́; зрабі́ць візы́т
2) гасьціна f.
to be on a visit — гасьці́ць, гасьцява́ць у каго́
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)