Verbum

Ко́ўка ₁ ’дзеянне паводле дзеяслова каваць (ТСБМ) (гл. каваць).

Ко́ўка ₂ ’доўгі шост з патаўшчэннем на канцы’ (Сл. паўн.-зах.). Параўн. літ. kúoka ’дубіна’ (там жа, 2, 508), ’калатуша для разбівання камякоў на раллі’ (Касп.). Запазычанне з літоўскай мовы.

◎ Кушы́н ’гліняная пасудзіна з ручкай для малака, збанок’ (З нар. сл., Жд. 2., Юрч.). Укр. кувшин, рус. кувшин ’тс’. Запазычанне з балтыйскіх моў. Непасрэдная крыніца не засведчана, але *kaušinas < kaušas (літ. kaušas ’коўш’). Параўн. коуш (гл.) (Лаўчутэ, Балтизмы, 39).

◎ Кі́мель ’самы кончык хваста ў каровы’ (ТС). Не выключана балтыйскае паходжанне слова. Аднак яго непасрэдная крыніца не засведчана. Меркаванне аб лексічным пранікненні, апрача неславянскай фанетыкі і арэальнага крытэрыю, падмацоўваецца такімі балтыйскімі паралелямі, як літ. klmpa ’вузел на канцы вяроўкі’.

◎ Ланды́шчыха ’дужая, мажная жанчына’ (паст., Сл. паўн.-зах.). Утворана ад лантух ’тоўсты, непаваротлівы чалавек’, параўн. шчуч. «Пошла, як лантух — такая громадная баба, тоўстая» (там жа), насуперак А. Грынавецкене (там жа, 616), якая параўноўвае гэту лексему з літ. llnda ’гультай’.

Ла́ўма, лэ́ўме ’ведзьма’ (Вяржб.), рус. смал. лаума ’тс’, польск. паўн.-усх. lawma ’русалка’. Балтызм. Параўн. лат. lauma ’ведзьма’, літ. laũmė ’русалка’ (Фасмер, 2, 467; Урбуціс, Baltistica, 5, 64, 156 і 160; Відугірыс, LKK, 1960, 3, 237; Лаўчутэ, Балтизмы, 31).

Марза́кі (мн.) (грэбл.) ’губы’ (Нас.), ’твар, морда’ (КЭС, лаг.). Рус. прэйл. (ЛатвССР), ёнаўск. (ЛітССР) мурза́ки ’твар’ (грэбл.). Балтызм. Параўн. літ. mùrza ’рот’, ’твар’. Сюды ж марза́ць ’біць па твары, па зубах’ (Нас.), марзану́ць (груб.) ’штурхнуць, ударыць’ (смарг., Сцяшк. Сл.).

Назу́блены ’прарослы’ (ТС), назубленае насенне ’насенне, якое толькі пачынае прарастаць’ (Жд. 1, Мат. Гом.), назубіцца ’прарасці’ (Мат. Гом.), назубіць ’нарабіць вострых зубоў на лазе’ (Яўс., Яруш., Сл. ПЗБ). Усё да зуб, параўн. літ. žémbėti ’прарастаць, пускаць расткі’, літаральна ’зубіцца’.

Па́дчарыца, па́дчарка ’няродная дачка мужа ці жонкі’. Рус. па́дчерица, дыял. па́дчерка, па́дочка, па́дчирка, укр. па́дчірка, серб.-царк.-слав. падъштерица. Паводле Фасмера (3, 184), з pa‑ і dъkti, він. скл. dъkterь. Параўн. ст.-прус. poducre, літ. pódukra ’тс’ (Траўтман, 378).

Па́лтус ’прамысловая рыба сямейства камбалавых’ (ТСБМ). З рус. па́лтас, па́лтус ’тс’. Крыніца рус. слова — фін. palias, родн. скл. paltann ’камбала (рачная)’ або саам. кольск. pāldes, родн. скл. pāltazi ’від камбалы’ (Фасмер, 3, 193; там жа і інш. літ-ра).

Пама́да ’пахучая касметычная мазь’ (ТСБМ). З рус. пома́да ’тс’ (параўн. Крукоўскі, Уплыў, 79), якое праз ням. Pomade < франц. pommade < pommata < лац. pōmum ’яблык’, таму што для вырабу памады першапачаткова ўжываліся яблыкі (Фасмер, 3, 322; там жа і літ-ра).