раздурэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; зак.
Разм.
1. Пачаць моцна дурэць. Дзеці вельмі раздурэлі.
2. Распусціцца, разленавацца. Раздурэў чалавек, нічога не робіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расхля́біца, ‑ы, ж.
Абл. Асенняя або веснавая бездараж. У расхлябіцу, па непралазнай асенняй гразі, шафёр болей аднаго рэйса не робіць. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
своеўла́дны, ‑ая, ‑ае.
Які робіць што‑н. па сваёй волі, па свайму нораву; свавольны. Своеўладны чалавек. // Уласцівы такому чалавеку. Своеўладны характар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
штампо́ўшчык, ‑а, м.
1. Рабочы, спецыяліст па штампоўцы.
2. перан. Разм. Пра чалавека, які робіць што‑н. па гатовых збітых узорах.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
*Расцяле́па, розтэле́па ’чалавек, які робіць усё абыякава’ (беласт., Ніва, 1979, 24 чэрв.). Да целяпа́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
невідзі́мка, -і.
1. ДМ -у, Т -ам, м.; ДМ -мцы, Т -ай (-аю), ж., мн. -і, -мак. Нябачная істота.
Чалавек-н.
2. ж. Маленькая тонкая шпілька або заколка для жаночай прычоскі.
◊
Шапка-невідзімка — у казках: шапка, якая робіць нябачным таго, хто яе надзене.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шматзна́чны¹, -ая, -ае.
1. Які мае вялікае значэнне, важныя вынікі, значны ўплыў на каго-, што-н.
Шматзначная падзея.
2. Які робіць намёк на што-н. важнае, пра многае гаворыць.
Ш. позірк.
Шматзначна (прысл.) усміхацца.
3. Які мае многа значэнняў.
Шматзначнае слова.
|| наз. шматзна́чнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
брук, ‑у, м.
Укладзеная каменем праезджая частка вуліцы, дарогі, плошчы. Ідзе так дзядзька і па бруку Адзін за дзесяць робіць груку. Колас.
[Ням. Brücke — мост.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
інтрыга́н
(фр. intrigant, ад лац. intricare = заблытваць)
той, хто робіць інтрыгі 1; нагаворшчык.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
святло́, -а́, н.
1. Прамяністая энергія, якая робіць навакольны свет бачным; электрамагнітныя хвалі ў інтэрвале частот, што ўспрымаюцца зрокам.
Сонечнае с.
Пры святле месяца.
С. свечкі.
2. Тая або іншая крыніца асвятлення.
Запаліць с.
Уключыць электрычнае с.
Стаць бліжэй да святла.
Устаць да святла (да ўсходу сонца, да світання).
3. Светлае месца, блік на карціне, у адрозненне ад ценю.
Кантрасты святла і ценю.
4. перан., чаго. Тое, што робіць зразумелым навакольны свет, што дае пачатак чаму-н. радаснаму, робіць шчаслівым жыццё.
С. яго ідэй відаць ва ўсіх кутках зямлі.
С. дабра.
5. перан. Ззянне, бляск вачэй, радасна-ўзбуджаны выраз твару пад уплывам якога-н. пачуцця.
На твары відаць было с. пяшчоты.
◊
Праліць святло на што (кніжн.) — растлумачыць што-н.
У святле чаго — зыходзячы з пэўнага пункту гледжання на каго-, што-н.
У святле якім (выстаўляць, падаваць і пад.) — у якім-н. выглядзе.
У чорным святле (бачыць, падаваць што-н.) — змрочным, непрыглядным.
|| прым. светлавы́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).
С. сігнал.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)