2.перан., што. Пабудаваць, зрабіць, арганізаваць што-н. вялікае, дарагое і пад.
А. сабе дом.
3.перан., што. Працуючы, выконваючы абавязак, адбыць, адслужыць нейкі час.
Два гады на чыгунцы адгрукалі.
4.што. Адскакаць, станцаваць.
А. польку на танцах.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адме́рці, 1 і 2 ас. не ўжыв., адамрэ́; адмёр, -мёрла; зак.
1. Страціць жыццяздольнасць, стаць нежывым, загінуць (пра часткі якога-н. арганізма, расліны).
Клеткі тканак адмерлі.
2.перан.Перастаць існаваць, знікнуць (пра грамадскія з’явы, асаблівасці быту і пад.).
Старыя звычаі адмерлі.
|| незак.адміра́ць, -а́е.
|| наз.адміра́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разлучы́цца, -лучу́ся, -лу́чышся, -лу́чыцца; зак.
1.з кім і без дап. Расстацца, перастаць быць разам (пра блізкіх, сяброў).
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Раз’яднацца (пра што-н. злучанае).
Правады разлучыліся.
|| незак.разлуча́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
|| наз.разлу́ка, -і, ДМ -лу́цы, ж.іразлучэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разрадзі́ццаI
1. (пра зброю, батарэюі г. д.) sich entláden*;
2.перан. (перастаць быць напружаным) sich entspánnen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
зніка́ць
1. (перастаць існаваць) (ver)schwínden*vi (s);
2. (з поля зроку) sich verlíeren*; aus dem Blíckfeld verschwínden*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
пату́хнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. патух, ‑ла; зак.
1.Перастаць гарэць, свяціць. Агонь у будынку бліснуў яшчэ раз і патух.Чорны.Знікла палоска вячэрняй зары на небасхіле — ці то яна патухла зусім, ці хмаркі закрылі яе.Хадкевіч.//Перастаць дзейнічаць, функцыяніраваць (пра вулкан, домну і пад.).
2.перан.Перастаць блішчаць; стаць цьмяным, бляклым (пра вочы). Дыхаць цяжка, грудзі ўспухлі, Точыць смага, прага піць. Толькі вочы не патухлі — Зіхацяць жаданнем жыць.А. Александровіч.Загадчык аблана пазяхнуў, і вочы яго зноў патухлі і прыплюшчыліся.Шамякін.//перан. Знікнуць, прапасці, спыніцца. Але мая радасць хутка патухла, бо я ўспомніў, што Грыша вельмі скупы і не дачакаешся ад яго ніякай папругі.Капыловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сціхамі́рыцца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; зак.
Разм.Перастаць крычаць, шумець і пад.; супакоіцца. [Дзед Мароз:] — Што за смех, што за шум? Сціхамірыцца прашу.А. Александровіч.Пабурчыць, пабурчыць маці ды сціхамірыцца.Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зні́кнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. знік, ‑ла; зак.
1.(1і2ас.неўжыв.). Перастаць існаваць, быць у наяўнасці. Страх знік. Туман знік. □ Млявасць знікла, галава не кружылася, ногі не падгіналіся.Якімовіч.Зніклі завірухі, К нам вясна прыйшла.Журба.// Згубіцца, падзецца невядома куды. Толькі дзіўная праява — Сніцца Пецю сон цікавы. Трэба ў школу, а тут зніклі Зноўку дзесьці чаравікі.Кляўко.//Перастаць выяўляцца, праяўляцца. У вачах зніклі іскры гарэзнасці, не чуваць вясёлага смеху.Алешка.
2. Схавацца з віду, з поля зроку; стаць нябачным. Зніклі ў хвалях жыта вузкія сцяжынкі, Каласы набраклі бурштыновым сокам.Панчанка.Двое невядомых ужо зніклі ў цемры, а Федзя ўсё стаяў і стаяў ля вугла царквы, баючыся крануцца з месца.Ваданосаў.// Непрыкметна ці хутка пакінуць якое‑н. месца. Драгун з мястэчка знік. Нават сям’ю вывез.Навуменка.
3.Перастаць з’яўляцца дзе‑н. на працягу доўгага часу. — Яму абавязкова на нейкі час трэба знікнуць ад паліцэйскага вока.Гартны.Сам Яўхім знік і некалькі дзён не паказваўся ў Антося.Чарнышэвіч.
•••
Знікнуць з вачэй — перастаць быць у полі чыйго‑н. зроку, не паказвацца каму‑н. на вочы.
Знікнуць з гарызонта — перастаць з’яўляцца сярод якіх‑н. людзей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дагарэ́ць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -ры́ць; зак.
1. Згарэць да канца або да якой-н. мяжы.
Дровы дагарэлі.
Свечка дагарэла.
2.перан.Перастаць свяціцца; патухнуць.
Зара дагарэла.
|| незак.дагара́ць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -а́е ідага́рваць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адле́гчы, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ля́жа, -ля́гуць; -лёг, -ле́гла, -лягло́; зак.
1. Знікнуць, перастаць адчувацца (пра трывогу, боль і пад.), супакоіцца.
Боль ад сэрца адлёг.
Сэрца не камень, адляжа (прыказка). На душы адлягло (безас.).
2. Спасці, паменшаць (пра холад, мароз).
Мароз адлёг.
Пад раніцу адлегла (безас.).
|| незак.адляга́ць, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)