фрусту́лія
(н.-лац. frustulia)
аднаклетачная дыятомавая водарасць сям. навікулавых, якая пашырана ў донных адкладах азёр, балотах, на скалах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
харацыёпсіс
(н.-лац. characiopsis)
аднаклетачная жоўта-зялёная водарасць сям. харацыёпсавых, якая пашырана ў прэсных вадаёмах і ў глебе.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
цыстады́ніум
(н.-лац. cystodinium)
аднаклетачная пірафітавая водарасць сям. дынакокавых, якая пашырана ў невялікіх стаячых вадаёмах, радзей у моры.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
цыхлазо́ма
(н.-лац. cichlasoma)
рыба атрада акунепадобных, якая пашырана ў вадаёмах Цэнтр. і Паўд. Амерыкі; вядома як акварыумная.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
цэнтрытра́ктус
(н.-лац. centritractus)
аднаклетачная жоўта-зялёная водарасць сям. сцыадавых, якая пашырана ў планктоне прэсных і саланаватых вадаёмаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
шызо́трыкс
(н.-лац. Schizothrix)
ніткаватая сіне-зялёная водарасць сям. шызотрыксавых, якая пашырана на глебе, скалах і ў вадаёмах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Высо́кі (БРС, Бяльк., Яруш.). Рус. высо́кий, укр. висо́кий, ст.-рус., ст.-слав. высокъ, польск. wysoki, в.-луж. wusoki, н.-луж. wusoki, husoki, чэш., славац. vysoký, серб.-харв. вѝсок, ви̏ше, славен. visòk, vîše, балг. висо́к, више. Пашырана з выс‑ з дапамогай суф. ‑ок (параўн. рус. высь). Прасл. *v‑ūps‑okъ. Роднаснымі з’яўляюцца грэч. ὑψηλός ’высокі’, ὕψι ’высока’, ὕψος ’вышыня’, ст.-в.-ням. ûf ’на’, ірл. ós, uas ’навярху, над’ (> *aupso), гальск. uxello‑ ’высокі’, ст.-ірл. uasal ’тс’ (Фасмер, 1, 371; Махэк₂, 705; Брукнер, 639; Шанскі, 1, В, 231 і наст.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пла́стыр ’наклееная на тканіну ліпкая лекавая маса, якая прыкладаецца да ран, нарываў і да т. п.’ (ТСБМ). З рус. пластырь ’тс’ (новае запазычанне). Аднак трэба прымаць пад увагу тое, што гэтая лексема прыйшла на ўсх.-слав. тэрыторыю з прыняццем хрысціянства і ў стараж.-рус. мове вядомая з XI ст. Побач з ёй існавалі ст.-бел. плястеръ, плястръ, фяястръ ’тс’ (1518 г.), якія са ст.-польск. plaster, plastr (Булыка, Лекс. запазыч., 130), а яны — са ст.-в.-ням. pflastar ’павязка на рану’, ’брук’; апрача гэтага ў бел. дыялектах пашырана лексема пляйстар (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
БРЫ́НЗА
(рум. brînzǎ),
расольны сыр з авечага малака або сумесі авечага з казіным. На Беларусі брынза — нарыхтаваны ў запас тварог. У пост, калі малочныя прадукты не спажываліся, добра адціснуты тварог або сыр перамешвалі з соллю (у халодную пару года без солі), складалі ў дзежкі, залівалі або закладалі сметанковым маслам, захоўвалі ў халодным месцы. Была найб. пашырана ў Цэнтр. і Усх. Палессі.
т. 3, с. 277
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БЕЛАМЫ́ШАЧНАЯ ХВАРО́БА,
вострае неінфекцыйнае захворванне маладняку с.-г. жывёлы. Характарызуецца парушэннямі абмену рэчываў, функцыян.і марфал. зменамі міякарда і шкілетных мышцаў, рэзкай бледнасцю мышачнай і інш. тканак. Часцей бывае ў цялят і ягнят, радзей — у парасят, пушных звяроў і птушак. Прычына беламышачнай хваробы ў аднастайным і непаўнацэнным кармленні, асабліва матак. Пашырана ў мясцовасцях, дзе кармы бедныя бялкамі, фосфарам, мікраэлементамі і вітамінамі.
т. 2, с. 388
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)