гіперма́ркет
(англ. hypermarket, ад гр. hyper = над, звыш + англ. market = рынак)
буйны магазін па гандлю таварамі паўсядзённага попыту, на гандлёвых плошчах якога таксама размешчана пэўная колькасць вузкаспецыялізаваных магазінаў.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Бушава́ць, у розных значэннях (БРС, Шат., Касп.). Рус. бушева́ть, укр. бушува́ти, польск. buszować (лічыцца запазычаннем з укр., гл. Брукнер, 50; Слаўскі, 1, 51), балг. бушу́вам. Параўн. далей серб.-харв. бӳшити ’ўпасці з шумам’, славен. búšiti (аб агні) і да т. п. Як дзеяслоў, які азначае ’шумець і да т. п.’, звязана з *bux!, *buxati (Слаўскі, 1, 51; БЕР, II, 95; параўн. і Брукнер, 50). У значэнні ’буйна расці, разрастацца’, можа, звязана з слав. *buxnǫti ’набухаць, набракаць’, *bujьnъ ’буйны’ (гл. Праабражэнскі, 1, 57; Брукнер, 50; Фасмер, 1, 256; Шанскі, 1, Б, 242).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шавялі́ Месца, дзе рос буйны лес, які ішоў на па́лі (Слаўг.). Тое ж шэвялі (Слаўг.).
□ б. пас. Чортавы Шэвелі (1926), ур. Чортавы Шавялі́ (поле) каля в. Бязуевічы Слаўг.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
lush
I [lʌʃ]
adj.
1) мяккі́ й сакаўны́
2) буйны́ (пра расьлі́ннасьць, траву́)
3) раско́шны, бага́ты; сакаві́ты (стыль, апавяда́ньне)
II [lʌʃ]
1.
n. Sl.
1) гарэ́лка f.
2) п’я́ніца -ы m. & f.
2.
v.
1) піць (гарэ́лку)
2) паі́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
сук, ‑а, м.
1. Буйны бакавы парастак, які ідзе ад ствала дрэва. То шышка зваліцца з хваіны, То сук збуцвелы ападзе. Астрэйка. Стаяла .. [груша] голая, счарнелая, з вузлаватымі сукамі. Лынькоў. Хочаш — зверху страляй, забраўшыся на ёмкі сук; хочаш — прама з-за дрэва. Курто.
2. Астатак ад зрэзанага бакавога парастка ствала ў дошцы, бервяне. [Арлоўскі:] — Дошкі ў мяне ёсць, толькі вельмі сукаватыя, ёсць без сукоў, ды ў гразі — гэблі патупіце. Чорны. Стаў Максімка да станка, Гэблік сціснула рука. Шмаргануў — на дошцы сук... Дзеружынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
канцэ́рт
(польск. koncert, ад іт. concerto)
1) публічнае выкананне музычных і іншых твораў па загадзя складзенай праграме;
2) буйны музычны твор для аднаго інструмента ў суправаджэнні аркестра (напр. к. для скрыпкі).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
пла́н в разн. знач. план, род. пла́на м.;
пятиле́тний пла́н пяцігадо́вы план;
произво́дственный пла́н вытво́рчы план;
кру́пный пла́н кино буйны́ план;
за́дний пла́н за́дні план;
стро́ить пла́ны стро́іць пла́ны;
расстро́ить пла́ны сапсава́ць пла́ны;
на пе́рвом пла́не на пе́ршым пла́не.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
грана́т1
(польск. granat, ад лац. granatus = зярністы)
дрэвавая або кустовая расліна сям. гранатавых з ярка-чырвонымі кветкамі, пашыраная ў субтропіках Азіі, а таксама буйны плод гэтай расліны з вялікай колькасцю зярнят.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
канцэ́рт, ‑а, М ‑рце, м.
1. Публічнае выкананне інструментальных, вакальных музычных твораў, а таксама харэаграфічных, дэкламацыйных і інш. нумароў па пэўнай праграме. Сімфанічны канцэрт. Канцэрт мастацкай самадзейнасці. Эстрадны канцэрт. □ Крысціна не магла не быць у трывозе за тое, што яе няма вось на гэтым канцэрце, што яна не слухае, як спявае яе малодшая сястра. Кавалёў.
2. Буйны музычны твор для аднаго інструмента ў суправаджэнні аркестра. Канцэрт для фартэп’яна з аркестрам. Скрыпічны канцэрт.
•••
Кашэчы канцэрт — а) пра завыванне катоў; б) пра бязладныя спевы, музыку і інш.
[Фр. concert.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сюзерэ́н
(фр. suzerain)
1) гіст. буйны феадал у сярэдневяковай Заходняй Еўропе, які быў гаспадаром у адносінах да залежных ад яго васалаў;
2) перан. дзяржава, у адносінах да якой іншая дзяржава знаходзіцца ў васальнай залежнасці.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)