Verbum

адве́даць, -аю, -аеш, -ае; зак.

1. каго-што. Наведаць каго-, што-н., пабываць у каго-н. дзе-н.

А. хворага сябра.

А. родны кут.

2. чаго. Пакаштаваць, паспытаць.

А. спелых груш.

3. чаго. Спазнаць, зведаць, паспытаць.

А. шчасця.

|| незак. адве́дваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. адве́дванне, -я, н.

справазда́ча, -ы, мн. -ы, -да́ч, ж.

1. Афіцыйнае пісьмовае або вуснае паведамленне арганізацыі ці кіраўніку аб сваёй рабоце.

С. аб камандзіроўцы.

С. аспіранта вучонаму савету.

2. Дакумент аб выкарыстанні выдаткаваных сродкаў.

Грашовая с. зацверджана.

|| прым. справазда́чны, -ая, -ае.

С. сход (дзе праходзіць справаздача). С. даклад (са справаздачай).

стулі́цца, стулю́ся, сту́лішся, сту́ліцца; зак.

1. Скурчыцца; сагнуцца.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра губы, вочы і пад.: шчыльна сціснуцца, заплюшчыцца.

Вусны стуліліся ад злосці.

3. Схавацца дзе-н. за што-н. (разм.).

С. за кустом.

|| незак. сту́львацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. сту́льванне, -я, н.

схо́ванка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

1. Месца, дзе можна знайсці прытулак, схавацца ад каго-, чаго-н.

С. ад дажджу.

У гушчары добрая с. ад спёкі.

2. Таемнае месца; збудаванне для ўкрыцця каго-, чаго-н.

Трымаць золата ў схованцы.

Патайная с. для грошай.

узво́д², -а і -у, М -дзе, м.

1. -у, гл. узвесці.

2. -а, мн. -ы, -аў. Прыстасаванне ва ўдарным механізме зброі, якое дае магчымасць узвесці курок (спец.).

Курок на ўзводзе.

◊

На ўзводзе (разм.) —

1) у стане ап’янення;

2) у стане нервовага ўзбуджэння.

|| прым. узвадны́, -а́я, -о́е.

чад, -у, М -дзе, м.

1. Удушлівы атрутны газ, які ўтвараецца пры няпоўным згаранні вугалю з прычыны недастатковага прытоку паветра.

Ад чаду балела галава.

2. Едкі, удушлівы дым, утвораны пры гарэнні (звычайна тлушчу).

3. перан. Стан самазабыцця, нястрымнага праяўлення якіх-н. пачуццяў.

|| прым. ча́дны, -ая, -ае.

шакала́д, -у, М -дзе, м.

1. Кандытарскі выраб, які атрымліваюць шляхам перапрацоўкі зерня какавы з цукрам.

Плітка шакаладу.

2. Салодкі напітак на малацэ з парашку гэтага вырабу.

Выпіць кубак шакаладу.

|| прым. шакала́дны, -ая, -ае.

Ш. колер (карычневы). Шакаладнае дрэва (вечназялёнае паўднёвае дрэва, з насення якога атрымліваюць какаву).

я́гада, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, я́гад, ж.

Невялікі сакавіты плод кустовых і травяністых раслін.

Ягады малін.

◊

Аднаго поля ягады (разм., звычайна неадабр.) — зусім свой па духу, паводзінах чалавек.

|| памянш. я́гадка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж.

|| прым. я́гадны, -ая, -ае.

Я. год.

я́слі, -яў.

1. Кармушка для жывёлы ў выглядзе вузкай унізе скрынкі ці рашоткі, нахільна прымацаванай да сцяны.

2. Выхаваўчая ўстанова для самых маленькіх дзяцей, дзе яны знаходзяцца ў час працы бацькоў.

Дзіцячыя я.

Адвесці дзіця ў я.

|| прым. я́сельны, -ая, -ае.

Я. ўзрост (да трох гадоў).