несхава́ны, ‑ая, ‑ае.
Які праяўляецца зусім адкрыта; нястоены. — Схітрыў? Так? — ціха, з несхазанай нянавісцю спытаў Віктар. Гамолка. Следчы з несхаванай цікавасцю разглядаў зухаватага лётчыка. Алешка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэтушо́р, ‑а, м.
Спецыяліст па рэтушаванню. Або тыя бровы? Пэўна рэтушор Так падвёў алоўкам. Танк. У пакой зайшоў Рыгор Галавасцікаў — наш рэдакцыйны мастак-рэтушор. Сабаленка.
[Фр. retoucheur.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
светлава́ты, ‑ая, ‑ае.
Злёгку, крыху светлы. З першага погляду.. бараду [пісара Дулебы] можна было б назваць рыжаю, але яна была не рыжая, а так сабе светлаватая. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сві́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Тое, што і світа 3. Амелька адхіліў крысо світкі і падаў Тэклі гладышык светлага мёду. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
старшынёў, ‑ева.
Які належыць старшыні. Тодар, не чакаючы старшынёвага адказу, пералез цераз высокі новы плот і, прыжмурыўшыся, акінуў гарод вачыма: — Так... Пачнём ад мяжы... Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трохпе́рстка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Трохпальцая птушка атрада жураўлепадобных, якая жыве пераважна ў тропіках і субтропіках і па выгляду нагадвае перапёлку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шархе́бель, ‑я, м.
Інструмент для першаснага грубага стругання драўніны — род рубанка. Так неўпрыкметку вывучыў .. [хлопчык] сталярны інструмент, уведаў, дзе і калі ўжываецца калёвачка, адборнік, .. шархебель. Пальчэўскі.
[Ням. Schärfhobel.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Балаба́йка ’балалайка’ (Нас., Касп., Шат., Інстр. III, Гарэц.). Рус. дыял. балаба́йка, балабо́йка, укр. балаба́йка. Мабыць, гукапераймальнае; да балабо́ліць, балабо́ніць (гл.). Так лічыць Бернекер, 40 (параўн. Фасмер, 1, 113). Гараеў (10) думае пра запазычанне з цюрк. моў (але крыніцу не ўказвае).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Гале́ц ’рыба галец’ (БРС), рус. голе́ц ’тс’ (у рус. мове вядома з XIV–XV стст.). Утварэнне ад прыметніка голы (*golъ): рыба так названа па сваёй слізкай шкурцы. Гл. Бернекер, 1, 325; Праабражэнскі, 1, 142; Фасмер, 1, 428; Шанскі, 1, Г, 117.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ля́мант, ‑у, М ‑нце, м.
Адчайны, немы крык як праяўленне жаху, як кліч на дапамогу. Таўчэ дзік лычам мяне ў спіну, а рваць не рве. Апамятаўся я і нарабіў ляманту. Пальчэўскі. Касцы на лузе ўзнялі лямант. Язэп .. кінуўся на дапамогу. Нырнуў раз — не знайшоў малога. Ваданосаў. // Моцны працяглы плач, крык, брэх. А можа толькі так здалося? О, не! Не плач, а лямант, енк. Чыё там сэрца так галосіць? Так чалавек не плакаў век. Пушча. Праляталі нізка альбатросы, Узнімалі чайкі лямант дзікі. Звонак. [Сабачка] чуў нас за кіламетр і узнімаў такі лямант, што мы не ведалі, куды дзявацца. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)