За́дздзя ’ззаду’ (Сл. паўн.-зах.). Дыял. утварэнне ад кораня слова зад: *jьz/sъ + zadija (zadije ў р. скл.) > ззадздзя > задздзя.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лавок ’прыстасаванне для лоўлі баброў’ (КТС, А. Масарэнка). Утварэнне з суф. -ок (< ‑окъ) ад лоу (< прасл. !!!оиъ). Да лавіць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мойкаўшчына ’мокрае месца, гразь (на дарозе)’ (гродз., Сцяшк. Сл.). Рэгіянальнае (магчыма, аказіянальнае) утварэнне ад ⁺мокраўшчына пад уплывам мойка < мыць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пекані́на (пікані́на) ’спякота, гарачыня’ (міёр., Нар. словатв.) — утварэнне з суф. ‑анін‑а з адцягненым, злёгку экспрэсным значэннем ад пе́кці ’пячы’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Брэ́дзень ’браднік’ (Нас., Бяльк., Сцяшк. МГ). Рус. бре́день, укр. бре́день. Утварэнне ад дзеяслова *bresti *bredǫ ’ісці’ (гл. брадзі́ць). Параўн. брадні́к (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вяшчу́ха (БРС, КТС). Укр. віщуха (Грынч.). Да вяшчаць (гл.). Утварэнне па тыпу шаптаць: шаптуха; гл. аб гэтым Слаўскі, SP, 74–75.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Га́рнік ’нагаворнае зелле, трава’ (Нас.), ’расліна Alchemilla vulgaris L., гусялапка’ (Касп.). Утварэнне на ‑(н)ік да дзеяслова гарнуць ’мець прыхільнасць’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Дэ́нтка ’камера веласіпеда’ (Сцяц., Сцяшк., Сл. паўн.-зах.). Запазычанне з польск. dętka ’тс’ (утварэнне суфіксам ‑к(а) ад dęty ’дуты, надуты’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пазвано́чнік ’асноўная частка шкілета ў чалавека і некаторых жывёл, якая складаецца з пазванкоў’ (ТСБМ). Рус. позвоно́чник ’тс’. Утварэнне ад пазваночны < пазванок.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

АБІЯГЕНЕ́З

(ад а... + біягенез),

утварэнне арган. злучэнняў, пашыраных у жывой прыродзе, па-за арганізмам і без удзелу ферментаў. У шырокім сэнсе абіягенез — узнікненне жывога з нежывога, зыходная гіпотэза сучаснай тэорыі паходжання жыцця на Зямлі абіягенным шляхам (належыць А.І.Апарыну і Дж.Холдэйну). Магчымасць абіягенезу ўпершыню даказана ў 19 ст. штучным сінтэзам мачавіны. У сярэдзіне 20 ст. эксперыментальна ажыццёўлены абіягенны сінтэз бялковападобных і інш. арган. рэчываў ва ўмовах, якія ўзнаўляюць умовы першабытнай Зямлі. Гл. таксама Біягенез.

т. 1, с. 24

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)