агрубе́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
1. Стаць шорсткім, цвёрдым, шурпатым (пра скуру, паверхню чаго‑н.). Бачыць.. [Дуню] хацелася інакшай: не ў гэтым каляным брызенце — камбінезоне, не з рукамі, што, безумоўна, агрубеюць.., а заўсёды светлай, прыгожай. Хадкевіч. // Стаць больш грубым, нізкім (пра голас). // перан. Страціць вастрыню, сілу. Слых ад кананады агрубеў, Сонца задыхаецца ад дыму. Панчанка.
2. Стаць вонкава нязграбным, страціць мяккасць, тонкасць (пра аблічча, выгляд). // Страціць душэўную далікатнасць, стаць менш чулым, чэрствым. За гэту страшную пару незлічоных людскіх пакут Глечык ужо агрубеў нутром. Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазба́віцца, -а́ўлюся, -а́вішся, -а́віцца; зак.
1. каго-чаго і ад каго-чаго. Збавіцца, сумець вызваліцца ад каго-, чаго-н.
П. недахопаў.
2. чаго. Страціць што-н., застацца без чаго-н.
П. самастойнасці.
|| незак. пазбаўля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.
|| наз. пазбаўле́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адме́рзнуць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -не; -мёрз, -мёрзла; зак.
1. Загінуць ад марозу, вымерзнуць.
Агуркі адмерзлі.
2. разм. Моцна азябнуць (пра часткі цела); страціць гібкасць, адчувальнасць на холадзе.
Адмерзлі вушы на марозе.
|| незак. адмярза́ць, -а́е.
|| наз. адмярза́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раззбро́іцца, -ро́юся, -ро́ішся, -ро́іцца; зак.
1. Вызваліцца ад зброі, зняць з сябе зброю, а таксама знішчыць або скараціць узбраенне.
2. перан. Адмовіцца ад актыўных дзеянняў, страціць волю да барацьбы.
|| незак. раззбро́йвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. раззбрае́нне, -я, н.
Барацьба за р.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перапра́жыцца, ‑жыцца; зак.
1. Спражыцца, папражыцца — пра ўсё, многае.
2. Страціць свае якасці ад доўгага пражання; папражыцца больш, чым трэба.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абняду́жаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Страціць сілы, аслабець; захварэць. [Тоня:] — Без цябе абыдуцца. Паглядзі на сябе, які стаў... Абнядужаў зусім. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зняду́жаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Страціць сілы, знясіліцца, аслабець. Хворая ссохла, збялела, знядужала..: адны косці, абцягнутыя тоненькаю скураю. Гарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разупэ́ўніцца, ‑нюся, ‑нішся, ‑ніцца; зак.
Страціць упэўненасць у чым‑н.; перастаць быць упэўненым у чым‑н. Разупэўніцца ў сваіх меркаваннях.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расточи́тьII сов., книжн. (безрассудно истратить) раскі́даць, растра́ціць, змарнатра́віць, ма́рна стра́ціць;
расточи́ть насле́дство змарнатра́віць спа́дчыну.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
завя́нуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. завяў, ‑вяла; зак.
1. Страціць свежасць; засохнуць, звянуць. Кветкі завялі. □ Час ад часу на дарозе трапляліся паваленыя дрэвы, на якіх яшчэ нават не паспеў завянуць зялёны ліст, — відаць, яны ўпалі зусім нядаўна. Краўчанка.
2. перан. Страціць жывасць, свежасць; паблякнуць. Прытухнуць ад слёз ясны вочы, Завяне, паморшчыцца твар. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)