унь, часціца.

Разм. Тое, што і вунь. Даль агорнута смугою, і ў смузе нізіны. Унь замерлі на кургане ў полі дзве хваіны. Трус. Унь на тым тыдні з Ланска сто кубаметраў напілавалі. Пальчэўскі. [Сёмка:] — Капейка нам тады унь як трэба была. Кандрусевіч. — Унь праснак праз вас, неслухаў, згарэў! — Бабка выхапіла з печы патэльню. Каліна.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хмялі́ць, ‑ліць; незак., каго.

Разм. Рабіць п’яным, ап’яняць. Вось князеў стол на сто персон У бузіне каля сцяны. Калісьці ён не меў цаны, Хмяліў і цешыў шляхту. Бажко. // перан. Прыходзіць у стан узбуджанасці, захаплення. Нешта яе [Зоську] хмяліла, трывожыла: яна знайшла для сябе новае ў злосці — гэта дало ёй апору і сілу. Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шафёрскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да шафёра, уласцівы яму. Шафёрскія правы. □ Я прыгадаў няпісанае шафёрскае правіла: лепш аб’ехаць сто кіламетраў па добрай дарозе, чым паўзці дзесяць па дрэннай. Хадкевіч. // Прызначаны для шафёра. Дзяўчына падбегла да шафёрскай кабіны, працягнула шафёру абедзве рукі з двума рамонкавымі букетамі. Янкоўскі. // Прызначаны для падрыхтоўкі шафёраў. Шафёрскія курсы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адвалі́ць, -валю́, -ва́ліш, -ва́ліць; -ва́лены; зак., што.

1. Адвярнуць, адкінуць што-н. ад чаго-н.

А. камень ад дзвярэй.

А. завалу і адчыніць вароты.

2. Выдзеліць, даць, адрэзаць, расшчодрыўшыся (разм., іран.).

А. ладны кавалак сала.

А. сто тысяч рублёў.

3. ад чаго і без дап. Адысці, адплысці, адляцець.

Параход плаўна адваліў ад прыстані.

|| незак. адва́льваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. адва́льванне, -я, н. (да 1 знач.), адва́л, -у, м. (да 1 знач.) і адва́лка, -і, ДМ -лцы, ж. (да 1 знач.)

|| прым. адва́льны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

Oculis magis habenda fides, quam auribus

Вачам варта больш давяраць, чым вушам.

Глазам следует больше доверять, чем ушам.

бел. Не вер вушам сваім. Не вер чужым рачам, ды вер сваім вачам. Вер не сказу, а наказу.

рус. Не верь ушам, а верь глазам. Больше верь своим очам, нежели чужим речам. Лучше один раз своими глазами увидеть, чем сто раз услышать.

фр. Vu une fois cru cent fois (Один раз увидел ‒ сто раз поверил). Il vaut mieux se fier a ses yeux qu’ ’a ses oreilles (Лучше доверять глазам, чем ушам).

англ. Seeing is believing (Увидеть ‒ значит поверить).

нем. Was die Augen sehen, glaubt das Herz (Что видят глаза, тому верит сердце).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

зеляні́на, ‑ы, ж.

Тое, што і зелень (у 1, 2 знач.). Багата і шчодра ўпрыгожыла вясна зямлю, адзеўшы яе зелянінаю, ярыною і жытамі, што пачыналі ўжо выпускаць угору маладзенечкія каласкі, рассыпала па ёй мільёны рознакаляровых кветак. Колас. Хвалілі агароднікаў, далі калгасу сто тысяч рублёў чыстага прыбытку за капусту, гуркі, памідоры і іншую зеляніну. Ермаловіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

hundred

[ˈhʌndrəd]

n., pl. -dreds or (as after a numeral) -dred

1) сто; со́тня f.

hundreds of people — со́тні людзе́й

two hundred and sixty-three — дзьве́сьце шэ́сьцьдзесят тры

2) акру́га (ча́стка гра́фства) у Англіі

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

усяго́

1. мест., в род. п. всего́; см. уве́сь;

2. нареч. итого́, всего́;

у. сабра́лася сто ты́сяч рублёў — итого́ (всего́) набрало́сь сто ты́сяч рубле́й;

3. в знач. ограничительной частицы то́лько, всего́;

гэ́та кашту́е ўсяго́ пяць ты́сяч рублёў — э́то сто́ит то́лько (всего́) пять ты́сяч рубле́й;

◊ у. то́лькі — всего́ то́лько, всего́-на́всего;

без уся́кага ўсяго́ — безо вся́ких, безо вся́кого основа́ния

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

Со́ты 1 ‘ячэйкі з воску, вуза’ (ТСБМ), саты́ ‘тс’ (в.-дзв., (Сл. ПЗБ), со́ты, со́тая, со́тые ‘тс’ (Анох.). Укр. со́ти, рус. сот, со́ты, рус.-ц.-слав. сътъ, серб.-харв. са̑т, са̑ће, славен. sȃt, балг. сът, макед. сот. Прасл. *sъtъ. Этымалогія няпэўная. Параўноўвалі з ст.-інд. sátas ‘сасуд’. Махэк (LF, 55, 156) зыходнай формай лічыў *sъpto‑, якое звязана чаргаваннем галосных з све́пет (гл.). Бязлай (3, 219), аспрэчваючы версію Махэка аб непасрэднай сувязі *sъtъ і *svepetъ, схіляецца да думкі Мікалы (Ursl. Gr., 3, 25) аб паходжанні слова з і.-е. *sup‑to > прасл. *sъ(p)tъ, звязанага з прасл. *suti, *sypati (гл. сыпаць) ‘трэсці’, літ. sùpti, supù ‘калыхаць; акружаць’, з якімі роднаснае ц.-слав. свепити се ‘калыхацца’. Сумніўная версія Машынскага (Pierw., 216), які набліжаў *sъtъ да *sojǫ, *sojiti ‘калоць’. Трубачоў (у Фасмер, 3, 728) следам за Рабінскім (РФВ, 62, 239) найбольш верагодным лічыць сувязь з сыта́ (гл.). Гл. таксама Глухак, 537.

Со́ты 2 — парадкавы лічэбнік да сто (ТСБМ, Некр. і Байк.), со́тны ‘тс’ (Ласт., Некр. і Байк.). Укр. со́тий, рус. со́тый, польск. setny, в.-луж. stoty, чэш., славац. stý, серб.-харв. сто̑т, славен. stọ̑ti, stọ̑tni, балг. сто́тни, макед. стоти, ст.-слав. сътьнъ. З *sъtь, *sъtьnъ; далей гл. сто; Фасмер, 3, 728.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Húndert

I

n -s, -e со́тня

zu ~en — со́тнямі

~e und áber ~e — со́тні і со́тні

II

f -, -en сто (лік)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)