Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
сто, ста, ліч.кольк.
1. Лік, лічба і колькасць 100.
С. дзеліцца на чатыры.
С. падручнікаў (колькасць, абазначаная гэтай лічбай).
2.Ужыв. для выражэння вялікай колькасці ў значэнні шмат, вельмі, многа.
Разоў с. слухалі перадачу.
◊
На ўсе сто (разм., адабр.) — поўнасцю, цалкам.
|| парадк.со́ты, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сто (род. ста) сто;
с. дзён — сто дней;
на с. працэ́нтаў — на сто проце́нтов;
у сто крат разо́ў — во сто кра́т, в сто раз;
◊ на ўсе с. — на все сто
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
стосто, род. ста.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
СТО(Сове́т Труда́ и Оборо́ны)ист. СПА (Саве́т Пра́цы і Абаро́ны).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сто, ста, ліч.кольк.
1. Лік і лічба 100. Сто дзеліцца на пяць.// Колькасць, якая абазначаецца лічбай 100. Сто працэнтаў. Павялічыць у сто разоў. □ Узяў мужык сто рублёў, сеў у панскую карэту і паехаў.Якімовіч.
2.Разм. Ужываецца для вырашэння вялікай колькасці ў значэнні: шмат, вельмі многа. Пытае Цімох разоў сто І марна адказу чакае.Колас.
3. У спалучэнні слоў «шмат», «некалькі» і пад. з старой склонавай формай «сот» ужываецца як назоўнік са значэннем: сотня. Грошай было шмат сот тысяч.Чорны.
•••
На ўсе сто — поўнасцю, цалкам. [Лініч:] — А ты, Змітрок, хлопец на ўсе сто. Нават з прысыпачкаю. І на працу звер. Я таксама такі, але мяне распаліць трэба.Савіцкі.
У сто кратгл. крат.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
століч. húndert;
павялі́чыць у сто разо́ў verhúndertfachen vt;
сто разо́ў ішла́ гаво́рка пра гэ́та húndertmal [x-mal] war davón die Rede;
на (ўсе) сто (працэ́нтаў) húndertprozentig
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
сто
Том: 32, старонка: 397.
Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)
Сто ‘лік і лічба 100’, ‘шмат, вельмі, многа’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Сл. ПЗБ, ТС), ст.-бел.сто ‘тс’. Параўн. укр., рус.сто, стараж.-рус.съто, польск., н.-луж., в.-луж., чэш., славац.sto, серб.-харв.сто̑, славен.stó, балг., макед.сто, ст.-слав.съто. Прасл.*sъto ‘сто’ роднаснае літ.šim̃tas, лат.sìmts, ст.-інд.śatám, авест.satəm, лац.centum, грэч.έκατόν, гоц.hund ‘тс’, якія працягваюць і.-е.*ḱm̥tom ‘сто’. Большасць даследчыкаў лічыць слова спрадвечнаславянскім, але наяўнасць ‑ъ‑ замест ‑ę‑ як вынікае з пазаславянскіх паралеляў, застаецца няяснай. Параўн. прасл.*tysętʼa ‘1000’, з рэгулярным ‑ę‑. Паводле Шахматава (гл. агляд літ-ры ў Фасмера, 3, 761–762), ‑ъ‑ мог развіцца ў алегравых формах тыпу *dъvě stъtě ‘200’. Праславянскую форму тлумачылі таксама запазычаннем з іранскай, дзе праформу ўзнаўлялі як *sutəm ‘сто’. Гл. яшчэ Борысь (578), які спробы разглядаць слова ў якасці запазычання лічыць неабгрунтаванымі. І.‑е. ḱm̥tóm паходзіць ад *deḱm̥ ‘дзесяць’. Гл. яшчэ Шустар-Шэўц, 1358; Глухак, 585.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сто...
Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае на значэнню слову «сто», напрыклад: стогалосы, сторублёвы, стопрацэнтны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
