заве́сці, -вяду́, -вядзе́ш, -вядзе́; -вядзём, -ведзяце́, -вяду́ць; завёў, -вяла́, -ло́; -вядзі́; -ве́дзены; зак.
1. каго-што. Ведучы, змясціць куды-н., увесці.
З. каня ў стайню.
2. каго (што). Ведучы, даставіць куды-н. мімаходам, па дарозе.
З. дзіця ў сад.
3. каго (што). Ведучы, накіраваць куды-н., вельмі далёка, не туды, куды належыць.
З. ў балота.
4. што. Устанавіць, арганізаваць.
З. новыя парадкі.
У нас так заведзена.
5. каго-што. Набыць, абзавесціся кім-, чым-н.
З. пчол.
З. гаспадарку.
6. што. Пачаць што-н. (што абазначаецца назоўнікам).
З. гаворку.
З. песню.
З. дружбу.
7. што. Прывесці ў дзеянне, пусціць у ход (механізмы).
З. гадзіннік.
З. матор.
|| незак. заво́дзіць, -во́джу, -во́дзіш, -во́дзіць.
|| наз. заво́д, -у, М -дзе, м. (да 7 знач.) і заво́дка, -і, ДМ -дцы, ж. (да 7 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
verdrücken
vt
1.
1) змяць, расці́снуць
2) разм. аплята́ць, умо́лваць
3)
nie étwas ~! — ніко́лі не́льга замо́ўчваць што-н.!
ein Tränchen ~ — пусці́ць слязу́, папла́каць
2.
(sich)
разм. уцячы́; зніка́ць; таі́цца
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
зіма́, ‑ы; мн. зімы, зім; ж.
1. Самая халодная пара года паміж восенню і вясной. Снежная зіма. Наступленне зімы. □ Мінула восень, а за ёю Прыйшла з марозамі зіма. Купала. Зіма перайшла марозамі, снегам, адлегамі. Мурашка.
2. Навучальны, рабочы і пад. год (пры адлічэнні часу, калі асноўная дзейнасць прыпадае на халодную пару). Цяпер Аўгіння цвёрда пастанавіла вучыць Алесю на другую зіму. Колас. Вось гэты самы «брат Міша» згадзіўся вучыцца.. шыць і шые ўжо другую зіму. Брыль.
•••
Зіму зімаваць гл. зімаваць.
Зіму і лета — пастаянна, у любую пару года.
Пусціць у зіму каго — пакінуць у племя (пра свойскую жывёлу).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
акруглі́ць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., што.
1. Зрабіць круглым; падаць чаму‑н. акруглую форму. Далёкія кусты ў тонкім прыцемку раскупчасціліся, акруглілі свае абрысы і ў гордасці сваёй ядлаўцовай застылі перад адзінокай вярбою. Чорны. // Зрабіць больш кампактным. Невядома, што будзе далей з арэндаю, бо скарб хоча пусціць гэтую зямлю на замену з сялянамі на канцы вясковых шнуроў, якія падыходзяць або ўкліняюцца ў скарбовы лес, каб такім чынам акругліць княжацкія ўладанні. Колас. // перан. Разм. Надаць закончаны выгляд (думцы, фразе і пад.).
2. Выразіць у круглых лічбах. Акругліць дзесятковы дроб.
3. перан. Разм. Давесці да значных памераў; павялічыць. Акругліць суму.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Schléuse
f -, -n тэх. шлюз
◊ der Hímmel öffnete álle ~n — жарт. бе́здань нябе́сная раскры́лася, дождж палі́ў як з вядра́
die ~n der Berédsamkeit áufziehen* [öffnen] — пусці́ць у ход усё сваё красамо́ўства
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
torba
ж. сумка, торба, кайстра; хатуль; клунак;
torba na zakupy — сумка для пакупак;
torba po mące — мяшок з-пад мукі;
puścić kogo z ~mi — пусціць (каго) з торбай (хатулём)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
korzeń
korze|ń
м.
1. корань;
~ń przybyszowy бат. корань адвентыўны;
puścić ~nie — пусціць карэнні;
wyrwać co z ~niami — вырваць (знішчыць) што з каранямі;
2. ~nie мн. прыправы, карэнне
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Bock
m -(e)s, Böcke
1) казёл; бара́н
éinen ~ háben — упа́рціцца
2) ко́злы
3) бык (маста)
◊ éinen ~ schíeßen* — разм. даць ма́ху, зрабі́ць про́мах [памы́лку]
◊ den ~ zum Gärtner máchen — пусці́ць казла́ ў агаро́д
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
stárten
1.
vi (s)
1) стартава́ць
2) ав. стартава́ць, узляце́ць
3) пачына́ць рабо́ту
2.
vt
1) пачына́ць (эстафету)
ein néues Unternéhmen ~ — пусці́ць но́вае прадпрые́мства
2) пуска́ць, запуска́ць (ракету і да т.п.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
паро́г, ‑а, М ‑розе, м.
1. Бервяно або брус, прымацаваныя пад дзвярамі паміж вушакамі. Люда стаяла на парозе, — яшчэ ўсё малая, не згінаючыся ў нізкіх дзвярах. Брыль. Міхал націснуў клямку і пераступіў парог сянец. Васілевіч.
2. перан. Перашкода, перапона. Ой, многа, як многа Для думак дарогі Не спыніць іх лёту Ніякі парог. Колас.
3. Камяністы папярочны выступ на дне ракі, які парушае плаўнасць цячэння. Равуць на парогах ды пеняцца хвалі... Вялюгін.
4. Спец. Найменшая велічыня, ступень праяўлення чаго‑н. Парог адчуванняў.
5. перан. Як сімвал роднага дома, сям’і, радзімы. [Маці] толькі раз у жыцці пакідала вёску родную, родны парог. Вярцінскі. І я гэтым шляхам вярнуўся З ваенных далёкіх дарог На гоні сваёй Беларусі, На бацькаўскі родны парог. Астрэйка.
•••
Абіваць парогі гл. абіваць.
З парога — адразу ж пасля прыходу куды‑н. — Андрэй! — проста з парога пачала .. [Зіна]. — Тату патрэбна неадкладная аперацыя. Ваданосаў.
Не пусціць на парог гл. пусціць.
На парозе — а) аб тым, што вельмі хутка павінна наступіць. Бяліла зіма на палетках радно, І снежань суровы стаяў на парозе. Звонак; б) чаго; напярэдадні чаго‑н.; на грані чаго‑н. [Андрэй:] — Мы стаімо на парозе таго, што тэхніка зрастаецца з кібернетыкай, што машына робіцца нечым падобнай на жывы арганізм. Скрыган.
У парозе — каля дзвярэй, каля ўваходу. Прамоўца паварочваецца да тых, якія стаяць у парозе, аконнае святло падае яму на шчаку і серабрыць скроню. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)