ángehen
*
1.
vt
1) мець дачыне́нне (да каго-н.), даты́чыцца (чаго-н.)
was geht das dich an? — яка́я табе́ да гэ́тага спра́ва?
was mich ángeht… — што (да)ты́чыцца мяне́…
2) пачына́ць
éinen Streit ~ — пачына́ць спрэ́чку
2.
vi (s)
1) пачына́цца
die Schúle ist schon ángegangen — уро́кі (у шко́ле) ужо́ пачалі́ся
2) пачына́ць псава́цца [загніва́ць]
3) пуска́ць карані́
die Pflánze geht nicht an — раслі́на не прыжыва́ецца
4) загарля́ца, запа́львацца; уключа́цца (пра электрычнасць)
5) адзява́цца, нала́зіць (пра вопратку, абутак)
6)
das geht nicht an! — так не́льга!, гэ́та недапушча́льна!
das geht noch an — гэ́та яшчэ́ куды́ ні было́
wie geht das an? — як гэ́та мо́жа быць?
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
zadzierać
zadziera|ć
незак.
1. задзіраць;
~ć nosa — задзіраць нос; зазнавацца;
2. z kim задзіраць каго; пачынаць сварку з кім;
lepiej z nim nie ~j! — ты лепш яго не чапай!
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
адраджэ́нне, ‑я, н.
1. Абуджэнне да новага жыцця; аднаўленне пасля перыяду разбурэння, заняпаду і пад. Мікалай усёй сваёй істотай адчуваў вясенняе адраджэнне. Дамашэвіч. З другой паловы XIX стагоддзя амаль адначасова пачалося адраджэнне ўкраінскай і беларускай пісьменнасці ва ўмовах царскага самадзяржаўя і развіцця капіталістычных адносін. Юргелевіч. У кароткіх і простых словах расказаў Сцёпка сходу аб задачах эканамічнага адраджэння краіны. Колас. // Аднаўленне, адбудова чаго‑н. знішчанага, разбуранага. Пасляваеннае адраджэнне завода. □ А нам варта было б з зялёнага дрэва, як з лёгкай рукі, і пачынаць адраджэнне свайго калгаса. Кулакоўскі.
2. (з вялікай літары). Перыяд у культурным і ідэалагічным развіцці раду краін Еўропы, які наступіў пасля сярэдневяковага застою, з зараджэннем капіталістычных адносін, і адзначаны росквітам навук і мастацтваў; Рэнесанс. Простая беларуская сялянка нагадвала партрэты жанчын італьянскіх майстроў часоў Адраджэння. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
танцава́ць, ‑цую, ‑цуеш, ‑цуе; незак., што і без дап.
1. Выконваць які‑н. танец; прымаць удзел у танцы (танцах). Танцаваць вальс. □ Пайшоў танцаваць і пан падлоўчы са сваёю жонкаю. Колас. У калгасным клубе грымела радыёла, моладзь танцавала. Ваданосаў. // Умець выконваць які‑н. танец (танцы). [Пятро:] — Але лепш за ўсіх танцавалі Максім наш і Ліда доктарава. Шамякін. // Выконваць якую‑н. партыю ў балоце. Танцаваць Анежку.
2. перан. Не стаяць на месцы, пераступаць з нагі на нагу; ісці, падскакваючы (пра коней). Чорны конь пад .. [Лук’янскім] танцаваў у лёгкай хадзе. Чорны. // Рухацца (пра розныя прадметы). Бачыць [Тараска], паплавок танцуе неяк надта дробненька. Узяўся за вудзільна, падсек. Юрэвіч.
•••
Танцаваць ад печкі — пачынаць з прывычнага, простага, паўтараючы ўсе дзеянні з самага пачатку.
Танцаваць пад чыю дудку — тое, што і скакаць пад чыю дудку (гл. скакаць).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
open3 [ˈəʊpən] v.
1. адкрыва́ць, адчыня́ць; адкрыва́цца, адчыня́цца;
open one’s eyes расплю́шчваць во́чы;
open a book раскрыва́ць/разго́ртваць кні́гу;
open an umbrella раскрыва́ць парасо́н;
open the door адчыня́ць дзве́ры;
The shop opens at 9 o’clock. Крама адчыняецца а дзявятай гадзіне;
Flowers open in the sun. Кветкі распускаюцца на сонцы.
2. адкрыва́ць, пачына́ць; адкрыва́цца, пачына́цца;
open negotiations пачына́ць перамо́вы;
open fire адкрыва́ць аго́нь
♦
open smb.’s eyes to smth. адкрыва́ць каму́-н. во́чы на што-н.;
the heavens opened дождж палі́ў як з вядра́/цэ́бра
open out [ˌəʊpənˈaʊt] phr. v. расшыра́цца, пашыра́цца;
open out to smb. гавары́ць больш во́льна з кім-н.; стаць самі́м сабо́й
open up [ˌəʊpənˈʌp] phr. v.
1. гавары́ць шчы́ра/адкры́та
2. адкрыва́ць аго́нь (пра стральбу);
Anti-aircraft guns opened up. Зенітная/супраць паветраная артылерыя адкрыла агонь.
3. адчыня́ць дзве́ры (звыч. ужываецца ў загадах)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
bud
[bʌd]
1.
n.
1) пупы́шка (кве́ткі або́ лістка́), по́каўка f. (лістка́)
2) кве́тка, яка́я распуска́ецца
3) дзіця́ n.; малада́я дзяўчы́на
2.
v.i.
1) пушча́ць пупы́шкі, расткі́
2) наліва́цца (пра пупы́шкі)
3) пачына́ць расьці́, разьвіва́цца
3.
v.t.
прышчапля́ць пупы́шкі
•
- in bud
- nip in the bud
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ánstechen
* vt
1) нако́лваць, начапля́ць
2) падбухто́рваць, задзява́ць, спакуша́ць
3) перан.
ángestochen kómmen* — быць тут як тут
ángestochen sein — разм. быць нападпі́тку
4) пачына́ць бо́чку (піва, віна)
5) пуска́ць у ход [эксплуата́цыю]
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
аз
1. уст. (название буквы «а») аз, род. аза́ м.;
2. азы́ перен. (первоначальные сведения) азы́, род. азо́ў ед. нет;
◊
начина́ть с азо́в пачына́ць з азо́ў;
не знать ни аза́ не ве́даць ні бэ ні мэ;
от аза́ до и́жицы ад пача́тку да канца́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
*Маладзе́ць, молодзе́ць ’рабіцца туманным, зацягвацца (пра неба)’, молодзіцца ’зацягвацца лёгкімі хмарамі, мутнець’ (ТС). Укр. помолоди́тися ’пакрыцца тонкімі, белымі хмаркамі’, моло́дить ся ’збірацца на дождж’, мо́лоди, мо́лоді ’невялікія хмаркі на небе’, рус. моложи́ть, замолодить, замолодеть, молоде́ть ’пакрывацца хмарамі, рабіцца хмурным (аб небе)’, замолодь ’дажджавыя хмары’; польск. pomłodziny ’хмары’, młodzi śę ’хмурнее (неба)’ — усе да прасл. mold‑. Назіраецца атаясамліванне паняццяў, звязаных з хмурным, дажджлівым надвор’ем, хмарамі і з працэсамі скісання малака, браджэннем піва, квасу, цеста (рус. замолаживать ’пачынаць брадзіць (аб квасе)’, ’адчуваць ап’яненне’, наўг. молодо́вина ’сыракваша’, укр. молоди́на ’салодкая смятана’, польск. młodzie ’дрожджы’, н.-луж. rozmłoźeńe ’заквашванне’, ’квашанае цеста’, rozmłoda ’закваска’ (Гарачава, Этимология–84, 43–44), славац. mladinka ’бражка, маладое піва’; славен. mladíti ’пакінуць вылёжвацца, даспяваць’, серб.-харв. мла́дити те̑сто ’яшчэ раз перамешваць цеста’, якія Бязлай (2, 187) аб’ядноўвае ў прасл. moldъ ’дробны, мяккі’, роднаснымі да якога з’яўляюцца лац. mollis, ст.-інд. mṛdúṣ ’мяккі, дробны’, ст.-грэч. ἀμαλδύνω ’размякчаю’, ст.-ірл. meldach, арм. mełk ’мяккі’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
корм, ‑у; мн. кармы, ‑оў; м.
Ежа жывёлы. Волька рабіла ўсё ціха, нячутна: перастаўляла чыгункі, вёдры, рыхтавала корм парасяці, карове. Васілевіч. // звычайна мн. Розныя віды прадуктаў, якія ідуць у ежу жывёле. Сіласаванне кармоў.
•••
Грубыя кармы — раслінныя кармы (сена, салома, мякіна і пад.) з адносна малой колькасцю пажыўных рэчываў.
Дражджаваныя кармы — кармы, прыпраўленыя кармавымі дражджамі.
Зялёны корм — зялёная маса кармавых раслін, каштоўны корм для ўсіх сельскагаспадарчых жывёл.
Падножны корм — раслінны корм, які з’ядаецца жывёлай на корані. Каб знайсці падножны корм, козы і авечкі робяць вялікія пераходы і па нізіне, і па гарах. В. Вольскі.
Сухія кармы — кармы, прыгатаваныя ў выглядзе канцэнтратаў.
На падножны корм (ісці, адпраўляцца і пад.) — пачынаць жыць на сродкі, здабытыя дзе прыйдзецца і як папала. — Схуднееш, калі паходзіш, як я, ды пахарчуешся на падножным корме. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)