запрато́рыцца, ‑рыцца; зак.
Разм. Згубіцца, падзецца дзе‑н. Ножык недзе запраторыўся. // Сысці куды‑н. далёка. Куды ж гэта дзеці запраторыліся?
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падзе́ць, ‑дзену, ‑дзенеш, ‑дзене; заг. падзень; зак., каго-што (ужываецца з прысл. «дзе», «недзе», «куды», «некуды»).
Разм.
1. Палажыць куды‑н. так, што цяжка знайсці. [Тамаш:] — Дзе ж ты, сынку, запалкі падзеў? Чорны. // Схаваць, некуды звесці. [Дзеці:] — Куды нашых настаўнікаў падзелі? Сабаленка.
2. Змясціць куды‑н., знайсці для каго‑, чаго‑н. месца сховішча, прытулак і пад. Юзя не ведала, дзе падзець драбавік. Бажко. — Вось забралі цябе ў палон, душылі голадам — і маўчаў. Уцёк і ўсё тваё ўцякло з табой. А я куды ўцяку? Дзе іх падзену? — бацька паказаў на прыціхлых дзяцей, якія ўважліва слухалі гаворку дарослых. Навуменка. // Зрасходаваць, патраціць; выкарыстаць. [Чарняхоўскі] не ведаў, куды падзець энергію, якая бурліла ў ім. Мележ. Але прыходзілі доўгія зімнія вечары. Куды было падзець гэты вольны час? Колас.
•••
Не ведаць (не знаць), куды (дзе) вочы падзець гл. ведаць.
Не ведаць (не знаць), куды (дзе) рукі падзець гл. ведаць.
Не ведаць (не знаць), куды (дзе) сябе падзець гл. ведаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазаса́джваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.
1. што. Засадзіць чым-н. усё, многае.
П. клумбы кветкамі.
2. каго. Пасадзіць прымусова ўсіх, многіх куды-н. (разм.).
3. каго за што. Прымусіць займацца чым-н. усіх, многіх (разм.).
П. дзяцей за ўрокі.
4. што. Засунуць, уткнуць куды-н. усё, многае (разм.).
П. граблі пад вяроўку на возе.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
нашы́цца², 1 і 2 ас. не ўжыв., -шы́ецца; зак. (разм.).
Набіцца куды-н., сабрацца дзе-н. у вялікай колькасці.
Нашылася поўная кухня дзяцей.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
марш², выкл.
1. Каманда, загад рухацца ў страі.
Шагам м.! 2. Ужыв. як загад выйсці, пайсці куды-н. М. адсюль!
Да дому м.!
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
наве́дацца, -аюся, -аешся, -аецца; зак.
Зайсці, заехаць да каго-н., куды-н., пабываць дзе-н.
Н. да сяброў.
|| незак. наве́двацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
залічы́цца, -ічу́ся, -і́чышся, -і́чыцца; зак. (афіц.).
Паступіць куды-н., уключыцца ў склад каго-, чаго-н.
З. на службу.
|| незак. залі́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
зва́лка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак, ж.
Месца, куды выкідаюць, звальваюць што-н.
Вывезці смецце на звалку.
|| прым. зва́лачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ад’е́здзіць, -е́зджу, -е́здзіш, -е́здзіць; зак. (разм.).
1. што. Праездзіць некаторы час.
Машына ад’ездзіла дваццаць гадоў.
2. Перастаць ездзіць куды-н.
Я сваё ад’ездзіў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
перакаці́ць, -качу́, -ко́ціш, -ко́ціць; -ко́чаны; зак., каго-што.
Коцячы, перамясціць куды-н.
П. бервяно.
|| незак. перако́чваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. перако́чванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)