Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Wóchenende
n -s
1) уік-эны́; штотыднёвы адпачы́нак (з другой паловы пятніцы да панядзелка)
2) агля́д за тддзень (у газеце)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
БАНТЫ́Ш-КАМЕ́НСКІ Мікалай Мікалаевіч
(27.12.1737, г. Нежын, Украіна — 1.2.1814),
украінскі і рас. гісторык, архівіст, археограф. Вучыўся ў Кіеўскай (1745—54) і Маскоўскай (1754—58) духоўных акадэміях, Маскоўскім ун-це (1758—62). З 1783 кіраўнік Маскоўскага архіва Калегіі замежных спраў. Даследаванні і публікацыі дакументаў па гісторыі знешняй палітыкі Расіі. Гал. твор — «Агляд знешніх зносін Расіі (да 1800 г.)» (ч. 1—4, 1894—1902). У 1813 падрыхтаваў да друку 1-ы т. «Збору дзяржаўных грамат і дагавораў» і заўвагі да яго. Аўтар падручнікаў.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГЕВЕ́ЛІЙ (лац. Hevelius) Ян
(28.1.1611, г. Гданьск, Польшча — 28.1.1687),
польскі астраном, заснавальнік селенаграфіі. Стварыў першыя падрабязныя карты Месяца (у творы «Селенаграфія, або Апісанне Месяца», 1647), адкрыў аптычную лібрацыю Месяца, фазы Меркурыя. Склаў першы сістэматычны агляд усіх назіраных камет, каталог становішчаў 1564 зорак. Адкрыў 4 каметы, вылучыў 11 новых сузор’яў. Вырабляў секстанты, квадранты без оптыкі (для дакладных вымярэнняў), рэфрактары даўжынёй да 70 м («паветраныя трубы»). Пабудаваў абсерваторыю ў Гданьску, якую апісаў у творы «Нябесная машына» (1673).
Літ.:
Еремеева А.И. Выдающиеся астраномы мира. М., 1966.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ДЗЯМЕ́НЦЬЕЎ Васіль Аляксеевіч
(4.4.1908, с. Судбішча Арлоўскай вобл., Расія — 12.12.1974),
бел. географ. Праф. (1961). Скончыў Ленінградскі ун-т (1930). З 1940 у БДУ. З 1962 прэзідэнт Геагр.т-ва Беларусі. Аўтар сістэмы фіз.-геагр. і геамарфал. раянавання Беларусі, прац па ландшафтах, праблемах Бел. Палесся, гісторыі геаграфіі. Удзельнічаў у складанні Атласа БССР.
Тв.: Прырода Беларусі: (Фізіка-геагр.агляд). Мн., 1959 (разам з А.Х.Шклярам, В.П.Якушка); Система физико-географических районов Белоруссии // Физическая и экономическая география. Мн., 1960; География Белоруссии. 2 изд. Мн., 1977 (у сааўт.).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Дро́жджы ’дрожджы’ (БРС, Нас., Шат., Бяльк.). Рус.дро́жжи, ст.-рус.дрожди, укр.дрі́жджі, польск.drożdże, серб.-харв.дро̀жда і г. д. Прасл.*droždža, *droždži, *droždžьje (гл. Трубачоў, Эт. сл., 5, 128–129, там і агляд форм.). У аснове ляжыць *drozg‑ (*drozgi̯‑), якое прадстаўлена ў ст.-ісл.dregg ’дрожджы’, англ.dregs, літ.drãgės і г. д. Агляд літ-ры ў Фасмера, 1, 540; Трубачова, там жа.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
inspection
[ɪnˈspekʃən]
n.
1) агляда́ньне n., агле́дзіны pl. only
An inspection of the roof showed no leaks — Агле́дзіны страхі́ не вы́явілі працёкаў
2) афіцы́йны агля́д(во́йска); праве́рка f., кантро́ль -ю m., інспэ́кцыя f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Год ’год’ (БРС, Шат., Сцяшк. МГ). Рус.год, укр.дыял.год ’тс’. Паводле Трубачова (Эт. сл., 6. 192), першапачатковае значэнне падыходзячы час’ і сувязь з дзеясловам прасл.*goditi (тут даецца агляд і семантыкі дзеяслова). Вытворным з’яўляецца *godina, якое з рознай семантыкай (’час’, ’гадзіна’, ’надвор’е’, ’дождж’ і г. д.) сустракаецца ва ўсіх слав. мовах (агляд гл. у Трубачова, Эт. сл., 6, 187–188; гл. яшчэ Талстой, ВЯ, 1963, 1, 33 і наст.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
quarantine1[ˈkwɒrənti:n]n.
1. каранці́н; ізаля́цыя;
a quarantine inspection каранці́нны агля́д;
a vessel held in quarantine су́дна, на яко́е накла́дзены каранці́н;
keep/retain smb. in quarantine утры́мліваць каго́-н. на каранці́не
2. ізаля́тар;
put smb. in/under quarantine змясці́ць каго́-н. у ізаля́тар
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
