Поі́сткам ’па парадку’ ’па праўдзе’, ’праўдзіва, так, як было’ (Стан.), ст.-бел. поистине ’сапраўды, па праўдзе’. Зыходная форма, відаць, у ст.-бел. исте ’тс’ (Сл. Скар.), параўн. і́стаць ’шчырасць’ (Нас.). Гл. яшчэ пайстком, існасць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Празо́рлівы ’здольны прадбачыць будучае, праніклівы’ (ТСБМ), празо́рлівец ’тс’, празо́рлівасць ’здольнасць да прадбачання’ (ТСБМ, Стан.). Рус. прозорли́вый ’здольны прадбачыць’, серб.-харв. прозо́рлив, балг. прозорли́в ’тс’. Да празе́рыць ’стаць відушчым; уцяміць, зразумець’ (Нас.), зо́рыць ’глядзець’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ся — выгук, каб спыніць гутарку: Sia! dzieci (Варл.), ’ша!’: Ціха, ся! (ашм., Стан.). Запазычана з т. зв. літвацкага дыялект мовы ідыш, дзе замест š вымаўляецца s, параўн. Астравух, Ідыш-бел. сл., 27. Гл. ша.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
wyjście
wyjści|e
н. выхад; выйсце;
~e zapasowe — запасны выхад;
nie ma ~a — няма выйсця;
sytuacja bez ~a — безвыходнае становішча;
punkt ~a — зыходны пункт (стан)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
condition
[kənˈdɪʃən]
1.
n.
1) стан -у m.
in poor condition — у благі́м ста́не
2) Sport фо́рма f.
in (out of) condition — у до́брай (благо́й) фо́рме
3) прыда́тнасьць (да пра́цы, про́дажу)
4) сацыя́льнае стано́вішча; ранг -у m.
a man of humble condition — чалаве́к сьці́плага пахо́джаньня
5) абста́віны pl.
6) умо́ва f.; акалі́чнасьць f.
2.
v.
1) прыво́дзіць у до́бры стан, у до́брую фо́рму
2) быць умо́вай
3) абумо́ўліваць
•
- on condition that
- under a condition
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ажыўле́нне н
1. (дзеянне) Belébung f -;
2. (стан) Belébtheit f -; Lébhaftigkeit f -, Lebéndigkeit f -n;
уне́сці ажыўле́нне ў кампа́нію Lében in die Geséllschaft [разм in die Búde] bríngen*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
варшта́т м
1. (стол для сталярнай і іншай работы) Wérktisch m -(e)s, -e, Wérkbank f -, -bänke; Hóbelbank f (сталярны);
2. (стан для красён) Wébstuhl m -s, -stühle
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
незале́жны, ‑ая, ‑ае.
1. Які не залежыць ад каго‑, чаго‑н.; самастойны, свабодны. Пры ажыццяўленні правасуддзя па грамадзянскіх справах суддзі і народныя засядацелі незалежныя і падпарадкоўваюцца толькі закону. Грамадзянскі працэсуальны кодэкс БССР. // Які выражае самастойнасць. [Віктар] з незалежным выглядам узяў з Леніных рук кнігу і пайшоў за столік. Ваданосаў. Малады чалавек ішоў павольна, незалежнай хадой гаспадара, высока несучы.. галаву. «Звязда».
2. Самастойны ў міжнародных адносінах; суверэнны. Адсталыя ў мінулым народы вызваляюцца з-пад каланіяльнай залежнасці, на месцы былых калоній і паўкалоній утвараюцца новыя незалежныя дзяржавы. Філімонаў.
•••
Незалежны стан гл. стан 5.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
першапачатко́вы
1. в разн. знач. первонача́льный;
п. прае́кт — первонача́льный прое́кт;
п. стан — первонача́льное состоя́ние;
2. (представляющий собой первую стадию) первонача́льный, перви́чный;
п. перы́яд хваро́бы — первонача́льный (перви́чный) пери́од боле́зни;
○ ~выя лі́кі — мат. первонача́льные чи́сла;
~вая фу́нкцыя — мат. первонача́льная фу́нкция;
~выя накапле́нні — эк. первонача́льные накопле́ния
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
зно́шванне 1, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. зношваць 1 — знасіць 1 і стан паводле знач. дзеясл. зношвацца — знасіцца. Зношванне адзення. Зношванне дэталей машын.
зно́шванне 2, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. зношваць 2 — знесці 1 (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)