пратэ́з, ‑а, м.
Штучная частка цела (рука, нага, зубы і інш.), зробленая ўзамен страчанай прыроднай. [Вадзім] падпісваў.. свой апошні зборнічак. Падпісваў левай рукой — на правай замест кісці быў пратэз. Мехаў.
[Ад грэч. próthesis — дадатак, прыбаўка, далучэнне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раздвае́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. раздвойваць — раздвоіць; дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. раздвойвацца — раздвоіцца.
2. Што-небудзь раздвоенае, раздвоеная частка чаго‑н. Капыты з раздваеннем.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распа́лубка, ‑і, ДМ ‑бцы; Р мн. ‑бак; ж.
1. Спец. Разборка апалубкі бетонных і жалезабетонных канструкцыі.
2. У архітэктуры — частка зводу, утвораная перасячэннем дзвюх узаемна перпендыкулярных цыліндрычных паверхняў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цёмна-...
Першая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае: больш насычаны, з цёмным адценнем (у параўнанні з колерам, названым у другой частцы слова), напрыклад: цёмна-зялёны, цёмна-жоўты, цёмна-чырвоны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ядро́вы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да ядра, з’яўляецца ядром (у 1, 2 знач.). Ядровая частка плода.
•••
Ядровае мыла (спец.) — вышэйшы сорт гаспадарчага мыла з вялікай колькасцю тлушчавых кіслот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пералі́нка ’вышыўка’ (акц., Мат. Гом.), параўн. рус. сіб. перели́на ’шырокі каўнер да плеч на сукенцы; верхняя частка кашулі, сукенкі; вышытая верхняя частка фартуха’. З рус. пелери́на ’палярына’, пачатак слова збліжаны да пере‑, бел. пера- (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
земле... (а таксама земля...).
Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:
1) які мае адносіны да Зямлі (у 1 знач.), напр., землеапісанне (уст.);
2) які мае адносіны да зямлі (у 2—5 знач.), напр.: землекарыстанне, землеразрыхляльны, землеўгнаенне, землеўпарадчык, землечарпалка, землеадкрывальнік, землеўладальнік.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
зяле́на-...
Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:
1) зялёны (у 1 знач.), з зялёным адценнем, напр.: зялёна-блакітны, зялёна-буры, зялёна-жоўты, зялёна-карычневы;
2) зялёны (у 1 знач.), у спалучэнні з іншым асобным колерам, напр.: зялёна-белы, зялёна-чырвоны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
падво́дны¹, -ая, -ае.
1. Які знаходзіцца, ажыццяўляецца пад паверхняй вады.
Падводная частка карабля.
Падводнае плаванне.
2. Пра судны, флот: здольны плаваць пад вадой.
Падводная лодка (баявы карабель). Падводныя сілы флоту (усе падводныя лодкі ВМФ дзяржавы або аднаго з яе флотаў).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
мо́мант, -у, М -нце, мн. -ы, -аў, м.
1. Міг, імгненне, вельмі кароткі прамежак часу, у які адбываецца што-н.
Забыцца на м.
2. Частка, элемент, асобны бок якой-н. з’явы.
Станоўчыя моманты працоўнай дзейнасці.
◊
У адзін момант — адразу ж, імгненна.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)