карэ́нны, -ая, -ае.
1. Спрадвечны, пастаянны (пра жыхароў пэўнай мясцовасці).
К. мінчанін.
2. Рашаючы, самы істотны, які датычыцца асноў чаго-н.
К. пералом у грамадскім жыцці.
Карэнныя змены.
3. Які мае адносіны да кораня слова; каранёвы.
Карэнная частка слова.
○
Карэнныя зубы — пяць задніх зубоў з кожнага боку верхняй і ніжняй сківіц.
◊
Карэнным чынам — поўнасцю, зусім.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ніхто́, ніко́га, ніко́му, ніко́га, нікі́м, ні аб кім; займ. адмоўны.
1. Ні адзін чалавек, ні адна жывая істота.
Н. не прыйшоў.
Н. не хацеў з ім сябраваць.
2. у знач. наз. ніхто́, толькі ў Н і Т, м. і ж. Пра чалавека, які не мае ніякага дачынення да каго-н.
Хто ён табе? — Ніхто.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
леса...
Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:
1) які мае адносіны да лесу (у 1 і 2 знач.), лясной гаспадаркі, лясны, напр.: лесагадавальнік, лесазнаўства, лесанасенны, лесапасадкі, лесаразвядзенне, лесаўпарадкаванне, лесаўчастак, лесаапрацоўчы, лесагандаль, лесаматэрыял, лесапавал, лесанарыхтоўшчык;
2) які змяшчае лес (у 1 знач.), існуе разам з лесам (у 1 знач.), напр.: лесапарк, лесастэп, лесатундра, лесакустовы, лесагорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
папуга́й, -я, мн. -і, -яў, м.
1. Птушка трапічных краін з яркім стракатым апярэннем, якая здольна пераймаць розныя гукі і словы.
Не паўтарай мае словы, як п.
2. перан. Пра чалавека, які паўтарае чужыя словы, не маючы свайго погляду (разм., неадабр.).
|| прым. папуга́еў, -га́ева, -га́евы (да 1 знач.) і папуга́йскі, -ая, -ае (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
урачы́сты, -ая, -ае.
1. Які мае адносіны да ўрачыстасці (у 2 знач.), звязаны з урачыстасцямі, які суправаджаецца ўрачыстасцю.
У. дзень.
У. парад войск.
Урачыстае пасяджэнне.
2. Важны, знамянальны; які вызначаецца велічнасцю; сур’ёзны.
Урачыстая хвіліна развітання.
У. голас.
У. выгляд.
3. Надзвычай важны па значэнні, змесце.
Урачыстая клятва.
Урачыстыя словы прысягі.
|| наз. урачы́стасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
хадавы́, -а́я, -о́е.
1. гл. ход.
2. Які знаходзіцца на хаду, у эксплуатацыі.
Х. транспарт.
3. Які мае вялікі попыт; які знаходзіцца ў шырокім ужытку (разм.).
Х. тавар.
Хадавая тэма.
4. Які многа дзе бываў, ведае справу; лоўкі, растаропны (разм.).
Хадавая жанчына.
5. Звязаны з перамяшчэннем у пэўны перыяд у пэўным напрамку (спец.).
Хадавая рыба.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
абіса́ль
(ад гр. abyssos = бяздонны)
зона найбольшых марскіх глыбінь (звыш 2000 м), дзе вада мае пастаянную тэмпературу, салёнасць і шчыльнасць.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
адэ́ндум
(лац. addendum = тое, што мае быць дададзена)
дапаўненне да дагавору, якое змяняе або ўдакладняе тыя ці іншыя яго ўмовы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
акрабаты́чны
(гр. akrobatikos = які лазіць угары)
1) які мае дачыненне да акрабатыкі (нар. а-ая гімнастыка);
2) спрытны, уласцівы акрабату.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
антылагары́фм
(ад анты- + лагарыфм)
лік, які мае дадзены лагарыфм, напр. лік В ёсць антылагарыфм ліку А, калі log В = А.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)