канды́цыя

(лац. condicio = умова, патрабаванне)

норма, якасць, якім павінен адпавядаць той ці іншы тавар, матэрыял (напр. пасяўная к. насення).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

◎ Пераста́віцца ’памерці’ (Нас.). Адаптаванае запазычанне з рус. преставиться ’тс’, што са ст.-слав. прістлвитн сл ’тс’, якое калькуе грэч. μετατίνεσναι ’быць перамешчаным’ (у іншы свет), параўн. ставіць (Фасмер, 3, 361).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Скі́дзень ‘пярэварацень’ (Нас., Байк. і Некр.). Польск. дыял. skidzień ‘ваўкалака’. Ад скіда́цца ‘прымаць іншы выгляд’, ‘ператварацца, пераварочвацца ў ведзьму’ (Нас., Байк. і Некр., ТС), да кідаць (гл.). Параўн. скі́нуцца (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

перавярну́цца, -вярну́ся, -ве́рнешся, -ве́рнецца; -вярніся; зак.

1. Павярнуцца з аднаго боку на другі, павярнуцца процілеглым бокам.

Лодка перавярнулася (перакулілася).

2. Прайсці, перабыць.

Колькі тут народу перавярнулася!

3. у каго-што, перан. Ператварыцца ў каго-, што-н.; прыняць іншы выгляд.

Былі рублі, ды перавярнуліся ў вераб’і (прымаўка). Хлопчык перавярнуўся ў казляня (у казцы).

4. перан. Рэзка змяніцца, перамяніцца.

У яго жыцці ўсё перавярнулася.

|| незак. пераваро́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

чэк¹, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Грашовы дакумент з распараджэннем укладчыка банка аб выдачы прад’яўніку сумы з бягучага рахунку ці пералічэнні грошай на іншы рахунак.

Ч. на прад’яўніка.

Падпісаць ч.

2. Талон з касы з пацвярджэннем сумы, атрыманай за тавар, а таксама талон у касу ад прадаўца з указаннем сумы, якую патрэбна заплаціць.

Выбіць ч. у касе.

|| прым. чэ́кавы, -ая, -ае.

Чэкавая кніжка.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

про́чий

1. прил. і́ншы;

про́чие свиде́тели і́ншыя све́дкі;

2. сущ. і́ншы, -шага м.;

он ведёт себя́ не в приме́р про́чим ён паво́дзіць сябе́ не так, як і́ншыя;

◊

и про́чее, и про́чая уст. (сокращённо: и пр.) і і́ншае (сокращённо: і інш.);

ме́жду про́чим між (памі́ж) і́ншым;

поми́мо всего́ про́чего апрача́ (апро́ч, акрамя́) усяго́ і́ншага.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

Вы́ступ (БРС), ’участак лесу, поля, лугу, які ўразаецца ў іншы масіў’ (Яшк.). Рус. вы́ступ, укр. ви́ступ ’выступленне’, польск. występ, в.-луж. wustup, чэш. výstup ’тс’. Аддзеяслоўнае ўтварэнне ад выступіць (гл. ступіць).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ізалагі́псы

(ад іза- + гр. allos = іншы + hypsos = вышыня)

ізалініі змены вышыні ізабарычнай (гл. ізабары 1) паверхні за пэўную адзінку часу.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

ба́ртэр

(англ. barter)

натуральны абмен аднаго тавару або паслугі на іншы тавар або паслугу; абменны гандаль.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

Прыкле́т, прыклёт, прыкле́ць, прыкле́цце, прыкле́так, прыкле́тнік ’прыбудова (звычайна да клеці, свірна); месца каля клеці, перад клеццю (іншы раз з насцілам і страхой); ганак (іншы раз з навесам) перад клеццю’ (ТСБМ, Нас., Гарэц., Байк. і Некр., Касп., Інстр. 2; чашн., ДАБМ; Юрч., Хрэст. дыял.; рэч., светлаг., б.-каш., чач., Мат. Гом.; мядз., в.-дзв., лун., Шатал.; Мат. Маг., Ян.; паст., віл., в.-дзв., рагач., Сл. ПЗБ), перакле́ць, пяракле́ць ’камора каля ганка клеці, звычайна пад адной з клеццю страхой’ (полац., Шн. 2; Гарэц.). Прэфіксальнае ўтварэнне ад клець (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)