утварэ́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле дзеясл. утвараць — утварыць (у 1, 2 знач.).

2. Тое, што ўзнікла ў выніку якога‑н. дзеяння, працэсу. Тлушчавыя ўтварэнні.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чу́хкаць, ‑ае; незак.

Разм. Утвараць шумныя працяглыя гукі, характэрныя для паравозаў, паравых рухавікоў і пад. Сінеў і чухкаў недзе ў шэрых прыцемках паравоз. М. Стральцоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бры́нкаць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).

1. Бразгатаць, утвараць бразгатлівыя гукі.

2. на чым. Няўмела іграць на якім-н. музычным інструменце.

Б. на гітары.

|| зак. прабры́нкаць, -аю, -аеш, -ае; -аны.

|| аднакр. бры́нкнуць, -ну, -неш, -не; -ні.

|| наз. бры́нканне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

баразні́ць, -разню́, -ро́зніш, -ро́зніць; незак., што.

1. Рабіць барозны чым-н.

Плугам б. зямлю.

2. Пакідаць пасля сябе сляды, падобныя на барозны.

Б. затоку.

3. перан. Утвараць складкі, маршчыны.

Маршчыны баразнілі лоб.

|| зак. збаразні́ць, -разню́, -ро́зніш, -ро́зніць; -ро́знены і -разнёны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ЛАНДША́ФТНАЯ СКУЛЬПТУ́РА, геапластыка,

пластычная апрацоўка рэльефу мясцовасці, пры якой ён набывае скульпт. формы. У Л.с. вызначаюць эстэтызацыю прыродных форм рэльефу дадзенай мясцовасці з свядомай падкрэсленасцю найб. характэрных маляўнічых асаблівасцей ландшафту. Дазваляе фарміраваць рэльеф штучна, утвараць насыпныя ўзгоркі, тэрасы, схілы і інш. Пашырана ў многіх краінах Еўропы, ЗША і інш. Гл. таксама Ландшафтны дызайн.

А.В.Сычова.

Ландшафтная скульптура.

т. 9, с. 121

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

караняно́жкі, ‑жак; адз. караняножка, ‑і, ДМ ‑жцы, ж.

Падклас прасцейшых жывёл (амёб і інш.), якія маюць уласцівасць утвараць часовыя вырасты для перасоўвання і захоплівання ежы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ляската́ць, ‑качу, ‑кочаш, ‑коча; незак.

Утвараць дробны перарывісты стук. Ззаду грымелі, разрываючыся, снарады і густа, з пераборамі, ляскаталі кулямёты. Галавач. Зубы .. [чалавека] ляскаталі, усё цела калацілася. Гарэцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тарала́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Абл. Утвараць шум пры дапамозе сукала і пад. Бабы датыкаюць апошнія кросны, набіліцы стукаюць — чутно на вуліцы, як таралакаюць сукалы. Каваль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чуфы́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Спец. Утвараць характэрны гук «чуф» (пра цецерукоў і пад.). [Бацька] прыманьваў цецерукоў да сябе, чуфыкаючы гэтак жа сама, як і яны. Масарэнка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прэфармі́зм

(ад лац. preformare = утвараць наперад)

вучэнне аб наяўнасці ў палавых клетках матэрыяльных структур, якія прадвызначаюць развіццё зародка і ўласцівасці будучага арганізма.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)