рух (род. ру́ху) м., в разн. знач. движе́ние ср.;
р. машы́ны — движе́ние маши́ны;
р. во́йска — движе́ние во́йска;
няма́ матэ́рыі без ру́ху і ру́ху без матэ́рыі — филос. нет мате́рии без движе́ния и движе́ния без мате́рии;
рэвалюцы́йны р. — революцио́нное движе́ние;
○ слу́жба ру́ху — слу́жба движе́ния;
во́льныя ру́хі — во́льные движе́ния
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вое́нныйI прил.
1. (относящийся к войне и её нуждам) вае́нны;
вое́нное вре́мя вае́нны час;
вое́нное положе́ние вае́ннае стано́вішча;
вое́нная акаде́мия вае́нная акадэ́мія;
2. (относящийся к войскам) вайско́вы, вае́нны;
вое́нная слу́жба вайско́вая (вае́нная) слу́жба;
вое́нная фо́рма вайско́вая (вае́нная) фо́рма;
вое́нное де́ло вайско́вая спра́ва.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Мілі́цыя ’работнікі (і орган), якія ахоўваюць грамадскі парадак і бяспеку’ (ТСБМ, Бяльк., Яруш.), міліцэ́я, мілі́ца ’тс’ (Бяльк., Шат.). Міжнароднае слова (франц. milice, ням. Miliz, італ. milizia, ісп. milicía) з першакрыніцай лац. mīlitia ’войска’, ’служба’, якое ў бел. мову прыйшло з польскай (Брожэк, «Meander» 33, 1978 (3), 129–132).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
commemoration
[kə,meməˈreɪʃən]
n.
1) адзначэ́ньне, сьвяткава́ньне n.
2) слу́жба, урачы́стасьць (у па́мяць)
in commemoration of — каб ушанава́ць па́мяць каго́-чаго́
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Рара́ты (рора́ты) ’служба ў каталікоў пасля паўночы перад Раством’: пошли в косцёл на рораты (Нас.). Паводле аўтара слоўніка, з лац. aurorata ’?’ — відаць, народнаэтымалагічнае аднясенне да aurōra ’ранняя зорка’. Паводле Брукнера (463), польск. roraty ’першая ранняя імша ў перыяд адвенту ў каталікоў’ ад першых слоў псалма rorate соеіі (= спусціце росы, нябёсы).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ВІДЭАТЭ́КС,
від (служба) электрасувязі. Дазваляе карыстальніку атрымліваць на экране тэлевізара (або дысплея) графічную інфармацыю па каналах тэлефоннай сувязі са спец. банка даных; дазваляе таксама выконваць розныя паслугі: заказваць электронныя гульні, білеты на транспарт, праводзіць банкаўскія аперацыі і інш.
т. 4, с. 143
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Manus manum lavat
Рука руку мые.
Рука руку моет.
бел. Рука руку мые, нага нагу падпірае. Хвалі мяне сёння, а я цябе заўтра.
рус. Рука руку моет, и обе белы живут. Своя рука свою руку моет. Услуга за услугу.
фр. Une main lave l’autre (Одна рука моет другую). Un barbier rase l’autre (Один цирюльник бреет другого).
англ. One hand washes another (Рука руку моет).
нем. Ein Dienst ist des anderen wert (Одна служба достойна другой).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
усяно́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які прадаўжаецца, працягваецца ўсю ноч. Гэта было ўсяночнае вандраванне. Яны ўдвух [Мішурын і Вялічка] усю ноч блыталіся па цёмных закутках, абы не натрапіць на нямецкія вочы. Чорны.
2. у знач. наз. усяно́чная, ‑ай, ж. Царкоўная служба перад вялікаднем у праваслаўных хрысціян, якая працягваецца ўсю ноч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ На́мша ’памінкі па нябожчыку’ (іўеў., Сцяшк. Сл.), ’плата папу за памінанне памёршых’ (Клім.), параўн. н.-луж. namsa ’богаслужэнне’. Відаць, са спалучэння на міму (даць) ’запла: піць за памінкі’, ад міма ’служба, богаслужэнне’ (< польск. msza ’тс’, лац. missa ’тс’, параўн. Брукнер, 347; Шустар-Шэўц, 13, 987) з далейшым афармленнем як назоўнік ж. р. адз. л.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
service
[ˈsɜ:rvəs]
1.
n.
1) слу́жба f.
to go into service — паступа́ць на слу́жбу
to be in someone’s service — быць на слу́жбе ў каго́
2) дапамо́га, паслу́га f.
the services of a doctor — ле́карская дапамо́га
3) вайско́вая слу́жба
active service — абавязко́вая вайско́вая слу́жба
4) прыбо́р -у m.
a tea service — гарба́тны прыбо́р
5) пада́ча (у тэ́нісе)
2.
adj.
службо́вы
service uniform — службо́вая фо́рма
•
- at your service
- church service
- of service
- services
- the civil service
- the services
- be of service
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)