касмахі́мія

(ад космас + хімія)

навука, якая вывучае хімічны састаў касмічных цел і акаляючай іх прасторы, а таксама хімічныя працэсы, што працякаюць у космасе.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

бяло́к, ‑лка і ‑лку, м.

1. ‑лка. Празрыстая частка птушынага яйца, якая акружае жаўток.

2. ‑лку. Складанае арганічнае рэчыва, якое з’яўляецца пастаяннай і найбольш важнай састаўной часткай жывога рэчыва, асновай яго структуры і функцыі. Састаў бялкоў. Формы існавання бялку.

3. ‑лка. Белая абалонка вока. Бялкі вачэй.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

во́йска, ‑а, н.

Узброеныя сілы дзяржавы або частка іх; армія. Рэгулярнае войска. Тэрытарыяльнае войска. Сухапутныя войскі. □ [Маці:] — Смела йдзі, сынок, у войска, Барані ты волю. Чарот.

•••

Кадравае войска — пастаяннае рэгулярнае войска, якое ў мірны час мае няпоўны састаў афіцэраў і сержантаў (кадраў) для падрыхтоўкі штогодніх прызываў радавых.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мелавы́, ‑ая, ‑ое.

1. Які мае адносіны да мелу. Мелавыя распрацоўкі.

2. У састаў якога ўваходзіць мел; зроблены з мелу. Мелавыя горы.

3. Які колерам сваім нагадвае мел; белы. Мелавы твар.

4. Які мае адносіны да трэцяга геалагічнага перыяду мезазойскай эры. Мелавая фармацыя.

•••

Мелавы перыяд гл. перыяд.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аэрато́п

(ад аэра- + гр. topos = месца)

частка прыземнага слоя паветра, састаў і рэжым якога знаходзяцца пад уздзеяннем унутраных кампанентаў экасістэмы і знешніх атмасферных працэсаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

ка́льцый

(н.-лац. calcium, ад лац. calx, -lcis = вапна)

хімічны элемент, шчолачны метал серабрыста-белага колеру, які ўваходзіць у састаў вапнякоў, мармуру і інш.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

эты́л

(ад гр. aither = паветра + hyle = матэрыял, рэчыва)

група з атамаў вугляроду і вадароду, якая ўваходзіць у састаў многіх арганічных злучэнняў (напр. хлорысты э.).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

ко́лер

(лац. color)

1) афарбоўка (напр. сіні к., к. вясёлкі);

2) адценне фарбы, густата, ступень яркасці яе;

3) падрыхтаваны для афарбоўкі чаго-н. састаў фарбы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

раскасі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., каго-што.

Уст. Расфарміраваць. Раскасіраваць полк. □ І калі наш ЦК заўсёды будзе ведаць, колькі ёсць у данай арганізацыі арганізаваных рабочых, з іх думкай ЦК павінен лічыцца і абавязак раскасіраваць мясцовы камітэт па патрабаванне арганізаваных рабочых. Ленін. // Расфарміраваўшы якое‑н. падраздзяленне, размеркаваць асабісты састаў.

[Ад ням. kassieren.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

АМІЛАПЕКЦІ́Н,

поліцукрыд, разгалінаваныя малекулы якога пабудаваны з астаткаў α—d-глюкозы. Уваходзіць у састаў крухмалу (звычайна 70—90%). У т.зв. воскападобных сартах кукурузы, ячменю, рысу крухмал складаецца толькі з амілапекціну. Раствор амілапекціну афарбоўваецца ёдам у чырвона-фіялетавы колер.

т. 1, с. 317

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)