марадзёр
(фр. maraudeur = грабежнік)
салдат, які грабіць забітых і раненых на полі бою, а таксама мірнае насельніцтва на акупіраваных тэрыторыях.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
АКАТУ́ЙСКАЯ ТУРМА́,
катаржная турма ў Рас. імперыі; адзін з цэнтраў паліт. катаргі, дзе трымалі рэвалюцыянераў-народнікаў, а пасля рэв. 1905—07 паліт. вязняў з рабочых, сялян, салдат. Пабудавана ў 1888 у Нерчынскай горнай акрузе Забайкалля (цяпер тэр. Чыцінскай вобл.). Ліквідавана пасля Лют. рэв. 1917.
т. 1, с. 186
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
налі́чваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. Незак. да налічыць.
2. каго-чаго. Утрымліваць у сабе, змяшчаць нейкую колькасць каго‑, чаго‑н. Батальён налічваў соцень шэсць салдат. Колас. Вучняў было нямнога — вёска налічвала ўсяго сорак двароў. Кавалёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чарнасо́ценны, ‑ая, ‑ае.
Гіст. Які мае адносіны да чарнасоценцаў; які складаецца з чарнасоценцаў або крайніх рэакцыянераў. Чарнасоценная арганізацыя. □ На арганізаваных бальшавікамі сходах і мітынгах салдаты выносілі рэвалюцыі пратэсту супраць нацкоўвання чарнасоценным друкам салдат на рабочых. «Весці».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жаўне́р
(польск. żolnierz, ад с.-в.-ням. soldnaere)
салдат польскай арміі, а ў 14—17 ст. і арміі Вялікага княства Літоўскага.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
кавалерга́рд
(рус. кавалергард, ад фр. cavalier = коннік + garde = варта, ахова)
салдат або афіцэр асобага палка гвардзейскай цяжкай кавалерыі ў царскай арміі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
пале́гчы, 1 і 2 ас. адз. не ўжыв., -ля́жа; -ля́жам, -ля́жаце, -ля́гуць; палёг, -лягла́ і -ле́гла, -лягло́ і -ле́гла; зак.
1. Легчы (пра многіх).
Дзеці палеглі спаць.
2. (1 і 2 ас. адз. і мн. не ўжыв.). Прыгнуцца сцяблом да зямлі (пра злакі).
Жыта палягло.
3. перан. Загінуць, быць забітым (пра многіх).
У тым баі палягло многа салдат.
|| незак. паляга́ць, -а́е (да 2 знач.; спец.); наз. паляга́нне, -я, н. (да 2 знач.; спец.).
Паляганне пасеваў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
верхавы́, ‑ая, ‑ое.
1. Які мае дачыненне да язды верхам, прызначаны для такой язды. Верхавы конь.
2. у знач. наз. верхавы́, ‑ога, м. Коннік. Убачыўшы верхавога, салдат запыніўся; верхавы махнуў яму шабляй. Колас.
•••
Верхавая вада гл. вада.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
знясі́лець, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Стаць бяссільным; аслабець, знемагчы. [Партызан] знясілеў дарэшты, патроны выстраляў, але аўтамата не кінуў. Карпюк. Сем дзён і сем начэй поўз салдат лесам, знясілеў ушчэнт і супакоіўся сярод росных траў і вільготных імхоў. Мікуліч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распрапагандава́ць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; зак., што.
Прапагандуючы, канчаткова пераканаць каго‑н. у чым‑н. Адзінае — распрапагандаваць салдат, ад якіх маглі ўтаіць, куды і для чаго іх накіроўваюць.. Трэба будзе паведаміць усю праўду. Так Будзённы і дзейнічаў. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)