Перадавая ўмацаваная пазіцыя; умацаваны пост на граніцы. Ён [пагранічнік] пастаўлен на фарпосце, А за ім уся краса: хвоі ў шуме, кветкі ў росце І раса на каласах.Лужанін.//перан. Перадавы пункт, апора, пачатак чаго‑н. Мікола Хведаровіч прыйшоў у беларускую літаратуру ў самым пачатку 20‑х гадоў, калі наша краіна набліжалася да гістарычнага рубяжа свайго росквіту — першай пяцігодкі — і падрыхтавала трывалую эканамічную глебу для індустрыяльна-калгаснай магутнасці СССР — першага ў свеце фарпоста сацыялізма.Майхровіч.
[Ням. Vorposten.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сігна́льны Signál-; Wárn-;
сігна́льны сцяжо́к Wínkerflagge f -, -n; Signálflagge f;
сігна́льнае жазло́ Wínkerstab m -(e)s, -stäbe;
сігна́льны постчыг. Signálturm m -(e)s, -türme;
сігна́льны код Signálbuch n -(e)s, -bücher;
сігна́льнае палатно́ав. Flíegertücher pl
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ДЗЮВАЛЬЕ́ (Duvalier) Франсуа
(14.4.1907, г. Порт-о-Прэнс, Гаіці — 21.4.1971),
дзяржаўны і паліт. дзеяч Гаіці. Скончыў мед.ф-т ун-та Гаіці (1932). У 1947—49 нам. міністра працы, у 1949—50 міністр працы і аховы здароўя. З 1957 лідэр Партыі нац. адзінства (з 1963 Адзіная партыя рэв. і ўрадавага дзеяння). З 1957 прэзідэнт Гаіці. У 1964 правёў праз Нац. сход канстытуцыю, паводле якой абвясціў сябе «пажыццёвым прэзідэнтам» і ўстанавіў крывавы рэжым дыктатуры, праводзіў палітыку рэпрэсій, праследаваў апазіцыю. Пост прэзідэнта перадаў сыну Ж.К.Дзювалье.
выве́шваць, накле́йваць (абве́сткі на слупы́ або́ сьце́ны)
II[poʊst]
n.
1) ва́рта f., пост паста́m. (паліцэ́йскі, баявы́)
2) гарнізо́н -у m.
3) пост паста́m. (адка́зная паса́да)
4) гандлёвае пасяле́ньне, пасёлак
III[poʊst]1.
n.
1) по́шта, карэспандэ́нцыя f. (лісты́, па́чкі)
2) по́шта f. (устано́ва), пашто́вае аддзяле́ньне
3) пашто́вая скры́нка
2.
v.
1) пасыла́ць по́штай
2) кі́нуць у пашто́вую скры́нку (ліст)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Сырапо́сны: сырапосная нядзеля ’апошні тыдзень перад Вялікім пастом’ (Ян.). Параўн. укр.сиропу́ст ’тс’, сиропу́сний ’належны да гэтага перыяду’, рус.сыропу́ст ’запусты’, стараж.-рус.сыропустъ ’калі дазваляецца есці сыр і іншыя малочныя прадукты’, сыропустьныи ’звязаны з запустамі’, серб.сиропусна ’маслянічны тыдзень’, макед.сиропасна ’тс’. Запазычана са ст.-слав.сыропоустьнъ, што ўтворана ад сыръ і поустити ’дазволіць, дапусціць’, і калькуе грэч.ό τυροφάγος ’сырная’; паводле Німчука (Давньорус., 61), народнай назвай было стараж.-рус.масльнаꙗ недѣлꙗ. Збліжана да пост, посны, гл. таксама сырніца2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ру́бка
(рус. рубка, ад гал. roef = каюта)
1) надбудоўка на верхняй палубе судна, дзе знаходзіцца пост кіравання суднам;
2) назва розных спецыяльных памяшканняў (напр. р. радыёстанцыі);
3) кабіна ў дырыжаблі для камандзіра і прылад кіравання.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Прыці́н1 ’сховішча; прыстанішча; прытулак’ (Нас., Стан.), ’прытон’ (Гарэц.). Укр.дыял.прити́н ’прыстанак, прытулак’, рус.дыял.прити́н, притю́н ’месца, дзе што-небудзь знаходзіцца, адбываецца’; ’месца для вартавога; вартаўнічы пост’; ’месца, дзе любяць збірацца’; прити́нное (притю́нное) место ’месца, дзе ахвотна збіраюцца, прыемнае месца’. Паводле Варбат (Морфонология, 80), прасл.*pritinъ ад *tęti (гл. прыціна́ць, цяць).
Прыці́н2 ’папрок’ (Касп.), прыці́нкі ’рэзкія папрокі, шпількі’ (Нас.). Да прыціна́ць (гл.); параўн. рус.смал.при́цинки ’папрокі, прыдзіркі’, укр.притя́ти слово ’рэзка адказаць’, притя́ты язиќ(а) ’прымусіць каго-небудзь менш гаварыць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Станьго́м ‘у безвыходнае становішча (пастаўлены)’ (Нас., Яруш., Гарэц., Байк. і Некр.), ‘на дыбкі (аб кані)’ (Нас.), ‘у нерашучасці’: што ты стаў станьгом? (Бяльк.). З станько́м ‘у стаялым становішчы’ (Нік. Очерки) з экспрэсіўным азванчэннем к — г. Рэдкі дэрыват ад ста́нуць ‘стаць’, параўн. наз. стань ‘пост’ (Стан.), дэвербатыў ад гэтага дзеяслова з суф. ‑к‑. Канчатак Т. скл. тут можа быць вынікам аналогіі з прыслоўямі тыпу бяго́м, гл. Карскі 2-3, 75. Параўн. і стальга́, стальго́м ‘стоячы і застыўшы’ (Юрч. Вытв.), магчыма, звязаныя з формай прошлага часу дзеяслова стаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ДЖЭ́КСАН (Hackson) Джэсі Луіс
(8.10.1941, г. Грынвіл, штат Паўд. Караліна, ЗША),
негрыцянскі паліт. і грамадскі дзеяч ЗША, прапаведнік. Скончыў Чыкагскую духоўную семінарыю (1968). У 1960-я г. ўдзельнік руху за грамадз. правы неграў, паплечнік М.Л.Кінга. У 1971—83 прэзідэнт заснаванай ім арг-цыі «Аб’яднаны народ на службе чалавецтва», мэтай якой было садзейнічаць паляпшэнню эканам. становішча неграў. Сфармуляваў праграму т.зв. вясёлкавай кааліцыі — саюза неграў, лацінаамерыканцаў і індзейцаў, які забяспечваў бы ім магчымасць павышэння свайго сац. статуса ў грамадстве і пашырэння ўдзелу ў паліт. дзейнасці. Першы негрыцянскі палітык, які выстаўляў сваю кандыдатуру на пост прэзідэнта ЗША на выбарах 1984 і 1988.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БРЫЯ́Н (Briand) Арыстыд
(28.3.1862, г. Нант, Францыя — 7.3.1932),
дзяржаўны дзеяч Францыі, дыпламат. Адвакат па адукацыі. З 1880-х г. удзельнік сацыяліст. руху. У 1902 абраны ў парламент. У 1906 увайшоў у склад урада, за што быў выключаны з Сацыяліст. партыі. У 1909—31 займаў пост прэм’ер-міністра 11 разоў і міністра замежных спраў 17 разоў. Пасля 1-й сусв. вайны праводзіў палітыку раззбраення і бяспекі. У 1909—31 выступаў за «прымірэнне» з Германіяй. Адзін з ініцыятараў Лакарнскай канферэнцыі 1925, Келага—Брыяна пакта 1928, праекта стварэння «Пан-Еўропы». Нобелеўская прэмія міру 1926 (разам з Г.Штрэземанам).