1. Прышыць, прымацаваць. Залатала матка.. [Міхасёву] сярмягу, ушыла гузікі.Колас.// Прышыць, зашыць што‑н. унутр, устаўляючы ў што‑н. Яшчэ днём у мяшок з толам ушылі гранату «лімонку», да канца яе прывязалі сто метраў кабелю.Карпюк.
2. Паменшыць памеры чаго‑н., забраўшы лішняе ў швы. Пілотка была вялікая, і яе ўшылі.Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Клу́нак ’пажыткі, звязаныя хусткай або складзеныя ў торбу, вязка’ (ТСБМ, Шат., Сл. паўн.-зах., Бір., Гарэц., Сержп.). Укр.клунок, клумок ’тс’. Дзендзялеўскі (Бел.-укр. ізал., 24) разглядае гэтыя лексемы як супольную беларуска-ўкраінскую інавацыю. Этымалогія застаецца няяснай. Кантамінацыя ўкр.тлумок ’торба, мяшок’ і клуня (ЕСУМ, 2, 467) вельмі праблематычная. Апрача гэтага, этымалогія першага з гэтых слоў таксама няясная.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
спа́льны Schlaf -;
спа́льны ваго́н Schláfwagen m -s, -;
спа́льнае ме́сца Schláfplatz m -es, -plätze; Schláfgelegenheit f -, -en;
спа́льныя прыла́ды Béttzeug n -(e)s, Schláfzeug n;
спа́льны мяшо́к Schláfsack m -(e)s, -säcke
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ВЕ́НЦЕР,
жак, традыцыйная рыбалоўная снасць. Вядомая бел., рус. і інш.слав. народам. Венцер — сеткавы мяшок (куль) на абручах з адной або дзвюма перагародкамі (горламі) унутры. Рыба заплывала ў куль праз адтуліну ў горле. Да мяшка пры ўваходзе прывязвалі адно (аднакрылы венцер) ці два (двухкрылы венцер) сеткавыя крылы (нацягнутыя па вертыкалі на драўляныя планкі), што перагароджвалі шлях рыбе і накіроўвалі яе ў куль. У глухім канцы куль сцягваўся шнурком. Венцер устанаўліваўся ў вадаёме пры дапамозе калкоў. Аднакрылымі венцерамі лавілі рыбу пераважна ў азёрах, двухкрылымі — па цячэнні.
|| наз.перакі́дванне, -я, н.іперакі́дка, -і, ДМ -дцы, ж. (разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рэч, -ы, мн. -ы, -аў, ж.
1. Асобны прадмет, выраб.
Антыкварная р.
2. Тое, што належыць да асабістай рухомай маёмасці.
Чамадан з рэчамі.
Цёплыя рэчы.
3. Пра творы навукі, мастацтва.
Ён напісаў цудоўную р.
Слабая р.
4. Нешта, нейкая з’ява, абставіны.
Складаная р. жыццё.
Дзіўная р.! (вокліч, які паказвае на моцнае ўражанне). Называць рэчы сваімі імёнамі (гаварыць прама, не хаваючы ісціны).
|| прым.рэ́чавы, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
Р. мяшок.
Р. доказ.
Рэчавае права (маёмаснае права валодання рэчамі). Рэчавая хвароба (цяга да набывання рэчаў у 2 знач.; набывальніцтва, рэчавізм).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пузы́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. Напоўнены паветрам празрысты шарык у вадкасці, вадкай масе.
П. у шкле (ужо застылы). Пузыры ў цесце.
2. Балючае ўздуцце скуры; пухір.
П. ад апёку.
3. Перапончаты полы орган у целе чалавека, жывёлы, які змяшчае ў сабе якую-н. вадкасць.
Мачавы п.
Жоўцевы п.
4. Гумавы мяшок, напоўнены паветрам або вадой, які ўжыв. для розных мэт (разм.).
Вучыцца плаваць з пузырамі.
|| памянш.пузыро́к, -рка́, мн. -ркі́, -рко́ў, м. (да 1 і 2 знач.); прым.пузырко́вы, -ая, -ае (да 2 знач.; спец.).
|| прым.пузы́рны, -ая, -ае (да 2 знач.; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ускі́нуць
1. werfen* vt, hinábwerfen* vt;
ускі́нуць мяшо́к на пле́чы den Sack auf die Schúltern láden*;
2. (падняць) erhében* vt, schnell heben*;
ускі́нуць галаву́ den Kopf hében*;
ускі́нуць стрэ́льбу das Gewéhr ánlegen [hóchreißen*]
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Тру́халь ‘труха, пацяруха’ (дзісн., Бел. дыял. 3). Параўн. рус.бранск.трухали́ ‘скарб, пажыткі, манаткі, мяшок’ (СРНГ). Утвораная з суф. ‑аль “па асацыяцыі з тым, што абазначана ўтваральным словам” (Сцяцко, Афікс, наз., 146), гл. труха́; менш верагодная субстантывацыя прыметніка *truxlъ (гл. трухлы), параўн. харв.чак.trȕxal ‘у стане цяжарнасці’. Адпаведныя рускія назвы, магчыма, варыянтныя да рус.треха́лье, трехо́лье ‘рыззё, лахманы’, гл. трахолле.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рэ́чавы
1. вещево́й;
р. мяшо́к — вещево́й мешо́к;
~вае забеспячэ́нне — вещево́е дово́льствие;
2. ве́щный;
~вая мета́фара — лит. ве́щная мета́фора;
3. веще́ственный;
○ р. до́каз — юр. веще́ственное доказа́тельство;
~вае пра́ва — юр. ве́щное пра́во
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)