неўспадзе́ўкі, прысл.

Тое, што і неспадзеўкі. Неўспадзеўкі дзверы адчыняюцца, увальваецца ў хату п’яны Пранцісь Пустарэвіч, за ім — яго жонка. Купала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ex​1 [eks] n. infml былы́ муж; была́я жо́нка;

He inroduced me to his ex. Ён пазнаёміў мяне са сваёй былой жонкай.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Трыві́нка ‘братавая, жонка брата’ (Сл. Брэс.), трывы́нка ‘тс’ (кобр., Нар. лекс.), трыві́нкі ‘ятроўкі’ (жабін., ЛА, 3), втрывынкы́ ‘тс’ (кобр., там жа). Да ятроўка (гл.), што генетычна ўзыходзіць да прасл. *jętry, Р. скл. адз. л. jętrъve ‘ятроўка’. Хутчэй за ўсё, ад памяншальна-ласкальнай формы *ятрывінка, параўн. палес. ўтривінка ‘жонка мужавага брата’ (Дзендзялеўскі, Бел.-укр. ізал., 25), з адпадзеннем пачатковага я‑ (< прасл. *ję‑), каб пазбегнуць падабенства з ятрыць ‘раздражняць’, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

адпаро́ць, ‑пару, ‑пораш, ‑пора; зак., што.

Разрэзаўшы, разарваўшы ніткі па шве, аддзяліць прышытае. Адпароць каўнер. □ Жонка — не рукаў, не адпораш. Прыказка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

упрыго́жанне, ‑я, н.

Тое, што і упрыгажэнне. Маладая жонка Паваротнага патрабавала да сябе многа ўвагі, модных сукенак, а таксама дарагіх упрыгожанняў. Гурскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абрадзі́ніцца, ‑ніцца; зак.

Разм. Тое, што і абрадзіцца. А людзі кажуць так: раскідаецца печ зімою — тое самае, што абрадзініцца жонка ў жніва. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пападдзя́, ‑і, ж.

Разм. Жонка папа. Янка адказаў усё ў тым жа тоне: — Каму падабаецца поп, каму пападдзя, а каму папова дачка. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пе́ставацца, ‑туюся, ‑туешся, ‑туецца; незак.

Тое, што і песціцца. Пеставацца ў пасцелі не было калі — вунь жонка нешта ўжо смажыць на снеданне. Гроднеў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шлегану́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.

Абл. Сцебануць. Язэп ускочыў на воз, дзе ўжо сядзела з дзецьмі жонка, шлегануў па кані. Місько.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

замарко́чаны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад замаркоціць.

2. у знач. прым. Сумны, маркотны. Жонка кладзе кампрэсы, ходзіць замаркочаная, сумная, як цень. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)