горад на Пн Кітая, у паўн.ч.прав. Шаньсі. Каля 1 млн.ж. (1994). Вузел чыгунак. Адзін з гал. цэнтраў здабычы каменнага вугалю ў краіне. Буйныя маш.-буд. і цэм. з-ды.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БУ́РАС
(Borås),
горад на ПдЗ Швецыі. 103,4 тыс.ж. (1993). Трансп.вузел. Буйнейшы ў краіне цэнтр тэкст. і швейнай прам-сці. Маш.-буд. і эл.-тэхн. з-ды. Музей рамёстваў. Царква 17 ст.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
дэтэ́ктар
(лац. detector = адкрывальнік)
1) вузел у радыёпрыёмніку для пераўтварэння ваганняў высокай частаты ў ваганні нізкай (гукавой) частаты;
2) фіз. прыбор для выяўлення радыеактыўнага або цеплавога выпрамянення, а таксама альфа-, бэта-, гама-часціц, нейтронаў, пратонаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
спле́сцісясов.
1.прям., перен. сплести́сь;
галі́нкі дрэў сплялі́ся — ве́точки дере́вьев сплели́сь;
падзе́і сплялі́ся ў склада́ны ву́зел — собы́тия сплели́сь в сло́жный у́зел;
2.перен., разг. (схватиться) сцепи́ться;
сплялі́ся бі́цца — сцепи́лись в дра́ке
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
node
[noʊd]
n.
1) Bot.ву́зел -ла́m. (сьцябла́, кале́на)
2) Phys. вузлавы́ пункт
3) Med. наро́ст -а m., патаўшчэ́ньне n
4) Astron. пункт перасячэ́ньня арбі́таў
5) Math. пункт перасячэ́ньня дзьвюх лі́ніяў
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
АКА́БА, Эль-Акаба,
горад на Пд Іарданіі. 32 тыс.ж. (1983). Порт у заліве Акаба Чырвонага м.Міжнар. аэрапорт. Вузел шашэйных дарог. Вытв-сцьмінер. угнаенняў. Рамесная вытв-сць. Марскія промыслы, рыбалоўства. Марскі курорт.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ВІ́НТЭРТУР
(Winterthur),
горад на Пн Швейцарыі. У кантоне Цюрых, у даліне р. Цёс (бас. Рэйна). 87,6 тыс.ж. (1994). Вузел чыгунак і аўтадарог. Машынабудаванне (у т. л. лакаматывабудаванне), тэкст., харч., дрэваапр., паліграф.прам-сць.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
саніта́рны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да санітарыі. Санітарная асвета. Санітарныя ўмовы работы. Санітарны стан памяшкання.// Які выконваецца паводле патрабаванняў санітарыі, звязаны з ажыццяўленнем мерапрыемстваў па санітарыі. Санітарны рэжым магазіна. Санітарны нагляд за ўмовамі працы на прадпрыемствах. □ Цяпер на парк звярнулі ўвагу. Ачысцілі ад смецця, правод зяць санітарныя рубкі.В. Вольскі.// Які выконвае абавязкі, звязаныя з санітарыяй. Санітарная інспекцыя. Санітарны ўрач.// Які выкарыстоўваецца ў санітарыі. Санітарнае абсталяванне. Санітарная тэхніка.
2. Які звязаны з медыцынскім абслугоўваннем, мае адносіны да медыцынскай службы (у арміі). Санітарная рота. Санітарная часць. Санітарны батальён. □ Усё намервалася [Мурашова] збегаць у санітарны пункт. Але Каця запярэчыла.Скрыган.Маці ляжала ў санітарнай зямлянцы, і навокал нячутна хадзілі людзі ў белым.Шамякін.// Які выкарыстоўваецца пры медыцынскім абслугоўванні. Санітарны поезд. Санітарная сумка. □ Пры адной сцяне ў глыбі пакойчыка стаяў ложак, падобны да санітарных насілак.Колас.Імчаліся то на ўсход, то на захад санітарныя машыны і абозы.Чорны.
•••
Санітарны вузелгл.вузел.
Санітарны дзеньгл. дзень.
Санітарны інструктаргл. інструктар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
А́ЛЕНТАЎН
(Allentown),
горад на ПнУ ЗША, у штаце Пенсільванія, на р. Ліхай. Засн. ў 1762. 105 тыс.ж. (1990). Трансп.вузел. Вытв-сць электроннага абсталявання, цяжкіх грузавых аўтамабіляў Прыладабудаванне, металаапрацоўка. Тэкст., харч., паліграф.прам-сць.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ару́даваць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; незак.
Разм.
1.чым. Дзейнічаць пры дапамозе якой‑н. прылады. Арудаваць сякерай, пяром, пікай. □ [Іван] закручвае на пальцы вузел і пачынае арудаваць іголкай.Лынькоў.
2. Распараджацца, кіраваць чым‑н.; гаспадарыць дзе‑н. [Зіна:] — [Муж] на «анамаліі» арудуе, а.. [Фрося] — дырэктар навукова-даследчай станцыі.Васілевіч.// Праяўляць дзейнасць (звычайна адмоўную); дзейнічаць. [Віхура:] На будаўніцтве не ўсё ў парадку. Відаць, чыясьці рука лоўка арудуе.Гурскі.Уперадзе.. [Галаўнёў] заўважыў Карпенку, які з купкай байцоў арудаваў сярод фашыстаў.Дудо.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)