АЗБАПЛА́СТЫКІ,

пластмасы з азбеставых валакністых напаўняльнікаў і тэрмарэактыўных, пераважна амінаальдэгідных і фуранавых смолаў. Падзяляюцца на азбатэксталіты (напаўняльнік — азб. тканіна), азбавалакніты (напаўняльнік — валакно) і азбагетынаксы (напаўняльнік — папера). Маюць высокую мех. трываласць, цепластойкасць, фрыкцыйнасць, электраізаляцыйныя, антыкаразійныя ўласцівасці. Выкарыстоўваюцца ў вытв-сці ратацыйных помпаў і электраабсталявання, тармазных калодак, каразійнаўстойлівай ізаляцыі, трубаў, кранаў, элементаў цеплааховы ракет і касм. апаратаў.

т. 1, с. 153

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГІДРАТЦЭЛЮЛО́ЗА,

структурная мадыфікацыя цэлюлозы. Цвёрдае рэчыва белага колеру. У адрозненне ад прыроднай цэлюлозы (з якой яе атрымліваюць) лепш раствараецца ў шчолачах, афарбоўваецца, больш гіграскапічная і рэакцыйназдольная ў водных растворах. З гідратцэлюлозы складаюцца віскознае валакно, медна-аміячныя валокны, вытв-сць якіх уключае стадыю пераводу цэлюлозы ў гідратцэлюлозу (напр., асаджэннем з раствору, мех. разломам).

т. 5, с. 232

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ВІ́ННАЯ ПА́ЛЬМА,

назва розных відаў пальмаў, цукрысты сок з суквеццяў якіх зброджваюць для атрымання віна. Найб. вядомыя вінныя пальмы: карыёта пякучая (Caryota urens), маўрыцыя вінная, або бразільская веералістая пальма (Mauritia vinifera), рафія вінная (Raphia vinifera). З маладога лісця віннай пальмы атрымліваюць валакно, якое выкарыстоўваецца ў садоўніцтве для падвязкі раслін. Плады некаторых вінных пальмаў ядомыя.

т. 4, с. 185

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ку́жаль, ‑ю, м.

1. Валакно ачэсанага лёну. Сядзелі за прасніцамі жанкі, прадучы кужаль і кудзелю. Васілевіч. // Ніткі з такога валакна. Кужаль Маланка снавала, Цэўкі сукала і ткала. Купала.

2. Палатно з такіх нітак. Кужаль і шоўк вытыкаюць варштаты Для прыгажэйшых у свеце ўбораў. Танк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

*Мя́ленне, мяляньня, мяліньне ’кастрыца — адыходы пры першаснай апрацоўцы льну або канапель’ (маладз., Янк. 2, Янк. Мат.; Касп.; КЭС, лаг.; віл., Сл. ПЗБ). З польск. międle‑ nie < międlić ’церці лён’, ’аддзяляць валакно ад кастрыцы’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дэфібра́цыя

(ад фр. défibrer = вылучаць валакно)

працэс раздрабнення драўніны ў валакністую масу ў цэлюлозна-папяровай вытворчасці.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

піяса́ва

(парт. piasava, з індз.)

валакно з лістоў некаторых трапічных пальмаў, якое выкарыстоўваецца для вырабу вяровак.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

фібраміёма

(ад. лац. fibra = валакно + міёма)

мед. дабраякасная пухліна, якая складаецца з мышачнай і злучальнай тканкі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

floss

[flɔs]

n.

1) шаўко́вае валакно́

2) шаўко́выя ні́ткі (каб вышыва́ць або́ чы́сьціць між зуба́мі)

3) шаўкаві́стыя валасы́ на катаху́ кукуру́зы

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Мані́цы ’мужчынскія калівы канапель’, ’валакно з іх’ (ТСБМ, Сцяшк., Жд. 1, Шчарб.; івян., дзярж., уздз., мін., каліну., ДАБМ, к. 286). Да мані́ць (гл.): мужчынскія асобіны канапель цвітуць, але не даюць пладоў, нібыта «падманваюць» (Вярэніч, вусн. паведамл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)