экватарыя́льны

(ад экватар)

які мае адносіны да экватара, размешчаны на экватары ці каля яго, уласцівы раёнам, размешчаным каля экватара.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

экстракты́ўны

(ад лац. extractus = выцягнуты, здабыты, атрыманы)

1) атрыманы шляхам экстракцыі (э-ыя рэчывы);

2) які мае ўласцівасці экстракту.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

эмбрыяна́льны

(ад эмбрыён)

1) які мае адносіны да эмбрыёна; зародкавы;

2) перан. які знаходзіцца ў самым пачатку свайго развіцця.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

эпо́нж

(фр. eponge = губка)

баваўняная або шаўковая тканіна з пражы фасоннага кручэння, якая мае губчатую паверхню, нібы пакрытую вузельчыкамі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Пу́кнуць ’стукнуць, ударыць, трэснуць, лопнуць; павялічыцца, выцягнуцца, раздацца’ (Клім.). Суадносіцца часткай значэнняў з пу́каць ’стукаць, лопаць’ (гл. пукаць1, пук1), іншыя ж значэнні — з пу́кацца ’лопацца’ (гл.), што мае паралелі ў балг. груб. пу́кна ’памерці’: да пукнеш! ’каб ты здох! (= выцягнуўся, лопнуў)’ і, магчыма, у ідыёме зо́ра пу́кна ’світае’, серб.-харв. zòra pȕca ’тс’, што мае семантычныя паралелі ў іншых балканскіх мовах (Васілеў, ZfBalk, 1981, 17 (1), 950). Гл. таксама Банькоўскі, 2, 965.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Паве́раны ’асоба, якая мае правы дзейнічаць ад імя якой-н. асобы або ўстановы ў афіцыйным парадку’ (ТСБМ, Др.-Падб.). З рус. пове́ренный ’тс’ (параўн. Крукоўскі, Уплыў, 71).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мню́шка ’звараная тоўчаная бульба’ (малар., Сл. Брэс.). Да мяць (гл.), якое ў Зах. Палессі мае форму мне́тэ, мня́ты. Аб суфіксе ‑ʼуха > ‑ʼушка гл. Сцяцко, Афікс. наз., 73.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Візіянер ’чалавек, які мае схільнасць да галюцынацый’ (БРС). Запазычана з франц. visionnaire ’празорца, дзівак’ < лац. visto ’бачанне’ праз польскую мову. Сюды ж візіянерка, візіянерскі (БРС), візіянерства (КТС).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Раза́к ’разак (трава)’, ’асака’ (чэрв., воран., лід., трак., паст., іўеў., ганц., барыс., докш., дзятл., Сл. ПЗБ), ’трыснёг’ (Кіс.). Утворана ад рэ́заць (гл.), паколькі расліна мае вострыя краі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Скалавокі, скалого́кый ‘прыжмураны, з прыжмуранымі вачыма’ (Клім.), скалоокі, скалеокі ‘тс’ (ТС). Да скаліць (вочы) ‘прыжмурваць’ (гл.). Укр. скалоо́кий ‘той, які мае бяльмо на воку’, да скалка ‘бяльмо’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)