Verbum

анлайнавы слоўнік

worry² [ˈwʌri] v.

1. (about/over) непако́іцца, турбава́цца, хвалява́цца;

worry about nothing хвалява́цца з-за дро́бязей;

There’s nothing to worry about. Няма чаго турбавацца.

2. непако́іць, хвалява́ць, турбава́ць, дакуча́ць, назаля́ць;

She worried herself sick about her missing son. Яна вельмі непакоілася за свайго прапаўшага сына.

♦

worry to death выкліка́ць мо́цнае хвалява́нне;

not to worry infml нява́жна

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

arrive [əˈraɪv] v.

1. (at, in, on) прыязджа́ць; прылята́ць; прыхо́дзіць; прыбыва́ць;

She’ll arrive in New York at noon. Яна прыедзе ў Нью-Ёрк апоўдні.

2. надыхо́дзіць, прыхо́дзіць, настава́ць;

The wedding day finally arrived. Нарэшце надышоў дзень вяселля.

3. рабі́цца вядо́мым; праслаўля́цца

♦

arrive at an agreement прыйсці́ да зго́ды;

arrive at a decision/a conclusion прыйсці́ да рашэ́ння/высно́вы

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

revise [rɪˈvaɪz] v.

1. перагляда́ць, змяня́ць (меркаванне, погляд і да т.п.);

I’ve revised my opinion. Я перадумаў.

2. BrE прагляда́ць, паўтара́ць;

She’s got a lot of revising to do before the exam. Ёй яшчэ трэба многае паўтарыць перад экзаменам.

3. правяра́ць, выпраўля́ць;

revised edition вы́праўленае выда́нне;

She revised her lectures for publication. Яна выправіла свае лекцыі перад іх выданнем.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

so² [səʊ]conj.

1. так што, таму́;

It was raining, so I did’t go out. Ішоў дождж, і таму я не выходзіў з дому.

2. каб;

She worked hard, so that everything would be ready in time. Яна шмат працавала, каб зрабіць усё своечасова.

♦

so what? ну і што?

so what of it? ну і што тут асаблі́вага?

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

like

[laɪk]

adj.

1) падо́бны

in a like manner — падо́бным спо́сабам

2) адно́лькавы

like sum — адно́лькавая су́ма

prep.

як; падо́бны да

She is like her sister — Яна́ падо́бная да свае́ сястры́

She can sing like a bird — Яна́ пяе́, як пту́шка

it looks like rain — Падо́бна на то́е, што бу́дзе до́ждж

I feel like working — Я ма́ю ахво́ту працава́ць

adv.

падо́бна, так

Do not talk like that — Не гавары́ так

1) ро́ўны -га m., раўня́ m. & f.

2) не́шта падо́бнае

conj.

як бы́ццам, як бы, ні́бы

He acted like he was afraid — Ён паступа́ў, ні́бы баючы́ся

•

- and the like

- like crazy

- nothing like

- something like

[laɪk]

v.t.

1) любі́ць, упадаба́ць

I like dancing — Я люблю́ танцава́ць

She likes him but does not love him — Ён ёй падаба́ецца, але яна́ яго́ не каха́е

2) жада́ць

I should like more time — Я хаце́ў бы мець больш ча́су

v.i.

любі́ць; хаце́ць

Boys like to play — Хлапцы́ лю́бяць гуля́ць

Come whenever you like — Прыдзі́ калі хо́чаш

•

- likes

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

fréigeben

* аддз.

vt вызваля́ць

j-m éine Stúnde ~ — вы́зваліць каго́-н. на гадзі́ну

sich (D) éinen Tag ~ lássen* — вы́зваліцца [адпрасі́я́цца] на дзень

sie hat íhren Bräutigam fréigegeben — яна́ скасава́ла зару́чыны

2) зніма́ць забаро́ну, адмяня́ць канфіска́цыю

3) вызваля́ць шлях; узнаўля́ць рух

vi распуска́ць, вызваля́ць ад заня́ткаў (вучняў)

mórgen wird fréigegeben — за́ўтра заня́ткаў не бу́дзе

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Жгаць ₁ ’паліць’ (Нас.). Рус. дыял. арханг., алан., наўг., смал., кастр., вяцк., перм., свярдл., с.-урал., кіраўск. жгать ’тс’, чэш., арх. žhati ’тс’, серб.-харв. жга̏ти ’пячы’, славен. žgáti ’паліць’. Параўн. рус. жечь, жгу. Ст.-слав. жещи, жьгѫ. Прасл. *žьg‑ (з тэмай ‑a‑, у той час як у жещи яна адсутнічае, а на месцы ‑ь‑ выступае ‑е‑). Лічаць, што з і.-е. *dheg^u̯h‑ ’гарэць’: літ. degù, ст.-інд. dāha‑h ’пажар, спёка’, авест. daχša ’пажар’ і інш. Покарны, 1, 240–241; Фасмер, 2, 38; Траўтман, 49; Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 289; Махэк₂, 727; Брукнер, 663–664. Скок (3, 674–675) тлумачыць узнікненне слав. *geg‑ з *deg‑ асіміляцыяй. Корань *deg‑ адлюстраваны ў дзёгаць (магчыма, з балт.) гл. Фасмер (2, 38) лічыць менш верагодным зробленае Шэфтэловіцам (ZfIndIr, 2, 271) супастаўленне са ст.-інд. jañj ’асвятляць, гарэць’, ст.-ісл. kvekva ’запальваць’ і зробленае Зубатым (Studie, I, 1, 127) дапушчэнне, што *geg‑ звязана з лат. dzedzite ’поле пад папар’. Але Зубаты (Studie, 1, 2, 142) імкнуўся растлумачыць форму *žeg‑ паралеллю з *žegrati. Так ці іначай паходжанне кораня *žeg‑, *žьg‑ не можа лічыцца вырашаным канчаткова. Параўн. жага, жыгаць, жэгаць.

Жгаць ₂ (Нас.). Гл. джгаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мысль ’думка’, ’дума’ (ТСБМ, Яруш.), мыслі ’думкі’ (мядз., іўеў., Сл. ПЗБ). Укр. мисль, мисля, рус. мысль, польск. myśl, н.-, в.-луж. mysl, чэш. mysl, славац. mysel, славен. mȋsel, mísel, серб.-харв. ми̑сао, макед. мисла, балг. мисъл, ст.-слав. мысль. Прасл. myslь традыцыйна выводзяць з mud‑tlь (Трубяцкой, ZfslPh, 2, 117) і падаюць роднасныя і.-е. адпаведнікі: літ. maũsti (maudžiù) ’ныць’, ’сумаваць’, ’вельмі жадаць’, ãpmaudas ’прыкрасць’, гоц. gamaudjan ’прыгадваць’, ufarmaudei ’забыццё’, ст.-грэч. μύθος ’мова, слова’, у Гамера ’думка’ μυθέομαι ’гавару, размаўляю, абмяркоўваю’, новаперс. mōye ’скарга’, магчыма, ст.-ірл. smūainim ’думаю’ (< *smoudniō). (Міклашыч, 208; Траўтман, 171; Мее, 416; Фасмер, 3, 25; Махэк₂, 385; Бязлай, 2, 185). Фрэнкель (420) адхіляе роднаснасць паміж слав. myslь і літ. maũsti і суадносіць з мудзіць (гл.). Тапароў (Этимология–1963, 5–43) пераканаўча сцвярджае, што прасл. myslь — стары аддзеяслоўны назоўнік *monslĭ‑ (< і.-е. *men‑), роднасны да mǫdrъ (гл. мудры), і параўноўвае з літ. mąslùs ’удумлівы, кемлівы, разважлівы’, mąstýti ’мысліць, меркаваць, разважаць’ (< і.-е. *man‑ < *men‑), звязваючы прасл. myslь з mьnitъ. Ва ўсх.-слав. мовах у лексемы myslь завужана семантыка, і яна амаль выцеснена прасл. duma > ду́ма (гл.) (Мартынаў, Лекс. взаимод., 84).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лой, лый, лаёк ’топлены авечы або ялавічны нутраны тлушч’ (ТСБМ, Нас., Сцяшк., Бяльк., Вешт., Клім., ТС, Булг., Сл. ПЗБ; КЭС, лаг.), ’авечы тлушч’ (Гарэц., Касп., Шат., Бес.), ’ялавічны тлушч’ (Яруш., Мат. Бых.), ’свечачнае сала’ (Грыг.; паўд.-усх., КЭС), ’свіное сала’ (горац., маг., КЭС). Укр. лій, рус. лой, польск. łój, чэш. lůj, славац. loj; славен. lǫj ’лейка’, серб.-харв. ло̑ј, макед. лой, лујот, балг. лой, ц.-слав. лои. Прасл. lojь ’топлены тлушч жывёл’. Утворана ад liti ’ліць’ (як bojь ад biti і да т. п.) і першапачаткова было nomen actionis (’ліццё’), пасля перайшло ў разрад nomen acti ’тое, што льецца, топіцца’ (Слаўскі, 5, 259; Фасмер, 2, 513). Сюды ж лоевы ’тлушчавы (аб свечцы)’ (Нас., ТС), лаёвы, лаевый ’тс’ (Гарэц., Др.-Падб., Грыг., Нас.), а таксама сувалк. łoi̯ić ’біць’, якое разам з чэш. slíti se ’ўхіліцца ад абавязкаў, не прыйсці куды-небудзь’, ulít se ’сачкануць’, ulejvák ’лодыр, сачок’, балг. радоп. лойам съ ’сцерагчыся, каб не ўдарылі пры гульні ў мяч’, ’пазбягаць цяжкай працы’ і інш., дазваляюць гіпатэтычна меркаваць аб тым, што ў адыменнага прасл. lojiti было апрача значэння ’намазваць тлушчам’ (гл. Слаўскі, 5, 146–147) таксама значэнне ’ісці, хутка рухацца, пазбягаць’ (Варбот, Этимология–73, 29–31; яна ж, СБЯ, 1981, 57).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ляда́шты ’дрэнны, нягодны, гадкі; худы, слабы; той, каму млосна, дрэнна, моташна’ — гэта выражаецца і прыслоўямі ляда́шта, ляда́ча (Нас., Шпіл., Дзмітр., Жд. 1, Бір. Дзярж.; шчуч., чэрв., гродз., Сл. ПЗБ; крыч., Мат. Маг.; ашм., Сцяшк. Сл.). Утвораны ад прыслоўя ляда́што ’дрэнна’. Заканчэнне ‑шты выраўнялася ў канчатак ‑шчы, які стаў успрымацца як канчатак рус. дзеепрыметніка незалежнага стану цяперашняга часу і часткова на бел. моўнай тэрыторыі набыў бел. форму з суфіксам ‑ач‑ы (ляда́чы — гл.). Аналагічна ўкр. ледащо ’дробязь, пусцяковіна’, польск. ladaco ’чалавек нічога не варты’, ’абы-які’, чэш. ledaco ’абы-што, дрэнь’, мар. ľedaco ’нічога не варты’, славац. ledačo ’абы-што, што-небудзь’, ’нічога не варты’. Паўн.-слав. lě‑da‑čьto (lě ’толькі, ледзь’, da — узмацняльная часціца, čьto ’што’, якое на зах.-слав. тэрыторыі мае рэфлекс co, čo) (Бернекер, 1, 697; Фасмер, 2, 474; Зубаты, Studie, 1, 241; Слаўскі, 4, 22–23). Паводле лінгвагеаграфічнага размеркавання лексемы ў рус. народных гаворках (СРНГ, 16, 318–319) можна меркаваць, што яна (і падобныя: ледака, лядаха, лядащий) прыйшла з бел. і ўкр. моў. Зах.-бел. леда́што, ляда́шчэ (м.), ’махляр, круцель, ашуканец’, ’гультай’ (Федар. 7, Федар. Дад.) з’яўляюцца калькай польск. ladaco ’чалавек нічога не варты’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)