He was appointed to the bench — Яго́ прызна́чылі на паса́ду судзьдзі́
4) су́дзьдзі ў судзе́, трыбуна́л -у, суд -у́m.
5) Sport запасны́я гульцы́ й ла́ўка, на яко́й яны́ сядзя́ць
2.
v.t.
1) ста́віць ла́вы
2) вызнача́ць ганаро́вае ме́сца
3) Sport забіра́ць часо́ва гульца́ з гульні́
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
«АРХІ́Ў РУ́СКАЙ РЭВАЛЮ́ЦЫІ»
(«Архив русской революции»),
зборнік дакументаў па гісторыі рэв. падзей 1917 і грамадз. вайны 1918—22 у Расіі. Выдадзены ў 1922—37 у Берліне ў 22 тамах адным з былых кіраўнікоў рас. канстытуцыйна-дэмакр. партыі І.У.Гесенам. У зборніку надрукаваны ўспаміны, дзённікі (у т. л. старшыні Дзярж. думы М.У.Радзянкі, кіраўніка справамі Часовага ўрада У.Дз.Набокава, данскога атамана ген. П.М.Краснова, вайск. атамана Кубанскага казацкага войска ген.-лейт. А.П.Філімонава), якія асвятлялі гал. чынам «парадкі і падзеі ўнутры сав. Расіі; арганізацыю, прасоўванне і паражэнне добраахвотніцкіх армій, адносіны да замежных атрадаў і місій, парадкі ў часова аднятых у бальшавікоў абласцях; ролю і побыт рус. эміграцыі ў Еўропе і інш. частках свету; замежнае ўмяшанне, адносіны прадстаўнікоў грамадскай думкі Еўропы і інш. частак свету, адносіны дзярж. дзеячаў». У пач. 1990-х г. «Архіў...» перавыдадзены ў Расіі.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
пакі́даць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
1. Кідаць на працягу нейкага часу. Пакідаць мячык. Пакідаць стагі да вечара. □ Віхура вайны .. нямала пакідала мяне па беламу свету.Хомчанка.
2. Кінуць, шпурнуць як папала ўсё, многае. Пакідаць усё каменне ў яму. Пакідаць рэчы на воз. □ Пакідаўшы ў кусты вербалозу рыбацкае прыладдзе, дзядзька і пляменнік шыбуюць у вёску.Сачанка.[Салдаты] ад нечаканасці і страху пакідалі свае карабіны і кінуліся .. ў лес.Колас.
3. Скідаць у стог усё, многае (пра сена, салому і пад.); завяршыць стагаванне.
4.(1і2ас.неўжыв.). Пакінуць каго‑, што‑н. назаўсёды або часова — пра ўсіх, многіх. Калгаснікі .. [у час адступлення арміі] пакідалі свае хаты і паехалі далей ад лініі фронту.Федасеенка.І раптам наша рыбацкае захапленне і спакой парушыў страшэнны крык. Мы пакідалі вуды і выскачылі з-за куста.Ляўданскі.
пакіда́ць, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е.
Незак.да пакінуць (у 1–10 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыпыні́цца, ‑пынюся, ‑пынішся, ‑пыніцца; зак.
1. Спыніцца, затрымацца на некаторы час, ненадоўга. Не даходзячы з паўкіламетра якога да вёскі, ён прыпыніўся і прыслухаўся, ці не чуваць чаго.Чорны.Хлопцы прыпыніліся нарадзіцца, як ісці к лесу — ці праз папар, ці загнуць на пасеку, у бок Масткоў.Гартны.Першая [падвода] прыпынілася і стала чакаць астатніх, пакуль падцягнуцца.Васілеўская.// Спыніць свой рух. Цягнік прыпыніўся на глухім паўстанку.Пянкрат.
2. Спыніцца (пра ход, развіццё і пад.). Раптам сівы дзед Змарыўся: Столькі год — не да пацех. Хоць і танец Прыпыніўся, Не сціхае У хаце смех.Дзеружынскі.І жыццё прыпынілася ў дрэве, Бо ўжо сонца рабіну не грэе.Журба.
3.Часова спыніцца дзе‑н., знайсці прыпынак дзе‑н. Таўлай з сям’ёю прыпыніўся ў тым самым сасняку, у адным з зялёных салдацкіх баракаў.Брыль.Як яна маецца, дзе прыпынілася, дзядзька Харытон не ведае.Бажко.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыхава́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
1. Зрабіць амаль нябачным; часова схаваць. Малады бярэзнік і альшэўнік атулілі буданы зялёным аксамітам, прыхавалі ад чалавечага вока.Шчарбатаў.Падчас бойкі ля універсітэта яшчэ мінулай восенню.. [Вольга] памагла мне апрытомнець і прыхавала наган, калі ён выпаў у мяне з кішэні.Карпюк.— А я пайду ставіць каня і прыхаваю ў пуньку бярвенне.Чорны.// Зберагчы для будучых часоў; пакінуць на запас. — Трэба нам быць гатовым на ўсё і хоць што-небудзь прыхаваць. Прыйдзецца ў лес бегчы, тады з лесу выходзіць, дык застанешся ў чым стаіш...Карпюк.— Не, брат Стары, тут і танней пражыць можна. Будзеш сабе сталавацца ў бацькі, можна і капейку прыхаваць.Колас.
2.перан. Схаваць, утаіць, скрыць што‑н. У Марыі кальнула ў сэрцы, але яна старалася прыхаваць гэта ад мацеры.Кулакоўскі.Каб прыхаваць сваю збянтэжанасць, я ўнурыўся ў школьны журнал, разглядаючы спісы вучняў мінулых гадоў.Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
stay
I[steɪ]1.
v.i.
1) застава́цца
to stay clean — застава́цца чы́стым
Stay here till I call you — Застава́йся тут, паку́ль я не паклічу
2)
а) жыць часо́ва; затры́мвацца, гасьцява́ць
She is staying with her aunt — Яна́ жыве́часо́ва ў свае́ цёткі
We stayed with our friends — Мы затрыма́ліся ў на́шых знаёмых
б) to stay over night — пераначава́ць
3) ба́віцца; засе́джвацца
Don’t stay (too) long — Не засе́джвайся до́ўга
4) спыня́цца, затры́мвацца
We have no time to stay — Мы ня ма́ем ча́су затрыма́цца даўжэ́й
5) чака́ць
6) трыва́ць
2.
v.t.
1) стры́мваць, затры́мваць
2) спыня́ць
3) адклада́ць
to stay judgment — адкла́сьці прысу́д
4) адтэрміно́ўваць
3.
n.
1) знахо́джаньне n., по́быт -у m.
a pleasant stay in the country — прые́мны по́быт на вёсцы
2) перашко́да f.; абмежава́ньне n. (у дзе́йнасьці)
3) адтэрміно́ўка f.; прыпыне́ньне n.
•
- stay away
- stay out
- stay put
II[steɪ]
n.
падпо́рка f.; апо́ра f.
•
- stays
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
спыні́цца, спыня́цца
1. stéhen bléiben*; Halt máchen, (án)halten* vi; ins Stócken geráten*, stócken vi (затрымацца);
спыні́цца ў гатэ́лі ein Zímmer in éinem Hotél néhmen*;
3. (утрымацца) áufhören vi, Halt máchen;
4. (засяродзіцца) verwéilen vi (начым-н bei D), sich konzentríeren;
спыні́цца на пыта́нні auf die Fráge éingehen*, éine Fráge berühren;
мой вы́бар спыні́ўся на … méine Wahl fíel auf … (A)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
АДРЭ́ЗКІ,
у Рас. імперыі землі, адрэзаныя ад сял.надзелаў на карысць памешчыкаў у ходзе сялянскай рэформы 1861. Памяншэнне сял. надзелаў адбывалася, калі надзел быў большы за вышэйшую норму або калі ў памешчыцкім маёнтку заставалася менш за трэць (у стэпавай паласе менш за палову) прыдатных зямель. Адрэзкі рабіліся і пры атрыманні сялянамі т.зв.даравальнага надзелу. Адрэзаныя землі былі жыццёва неабходныя сялянам (ворыва, паша, лугі і інш.). Гэта давала магчымасць памешчыкам здаваць сялянам адрэзкі ў арэнду на кабальных умовах.
На Беларусі, паводле ўстаўных грамат, на б.ч.тэр. Магілёўскай губ. адрэзкі склалі 12,7%, у Гродзенскай губ. — 9,8%, у Мінскай (без Навагрудскага і Пінскага пав., паводле заніжаных звестак) — 2% надзельных зямель. У склад надзелаў не ўключаліся т.зв. прыёмныя землі, што знаходзіліся ў часовым карыстанні сялян, іх пазбавілі і сервітутаў. У час паўстання 1863—64 царызм пайшоў на некат. ўступкі (вернуты частка адрэзаных зямель і права часова карыстацца сервітутнымі ўгоддзямі, на 20% паменшаны выкупныя плацяжы і інш.), але гэта не змяніла грабежніцкага характару рэформы.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АДМІНІСТРАЦЫ́ЙНЫ НАГЛЯ́Д,
1) дзейнасць органаў дзярж. кіравання па кантролі за выкананнем арг-цыямі, службовымі асобамі і грамадзянамі ўстаноўленых дзяржавай правілаў у асобных галінах кіравання.
2) Нагляд за асобамі, вызваленымі з месцаў пазбаўлення волі. Існаваў з 1966 на тэр.СССР і ажыццяўляўся органамі МУС за некаторымі катэгорыямі злачынцаў (напр., за асабліва небяспечнымі рэцыдывістамі). Наладжваўся (тэрмін ад 6 месяцаў да 1 года) па месцы жыхарства вызваленых і меў на мэце папярэдзіць учыненне новых злачынстваў. Адміністрацыйны нагляд устанаўліваў пэўныя абмежаванні для паднагляднага, парушэнне якіх праследавалася ў адм. ці крымін. парадку. У Рэспубліцы Беларусь адменены ў крас. 1992. У дарэвалюцыйнай Расіі дзейнічаў аналагічны гэтай адм. меры паліцэйскі нагляд, які ажыццяўляўся галосна і тайна, часова і пажыццёва. Выкарыстоўваўся не толькі як мера папярэджання крымін. злачыннасці, але і як сродак барацьбы з вызв. рухам з пач. 19 ст. Заканадаўча зацверджаны ў 1882. Паднаглядны не меў права мяняць месца жыхарства, знаходзіцца на дзярж. і грамадзянскай службе, займацца пед. дзейнасцю і г.д. Адміністрайны нагляд існуе ў многіх сучасных замежных краінах.